ثبت بازخورد

لطفا میزان رضایت خود را از دیجیاتو انتخاب کنید.

واقعا راضی‌ام
اصلا راضی نیستم
چطور میتوانیم تجربه بهتری برای شما بسازیم؟

نظر شما با موفقیت ثبت شد.

از اینکه ما را در توسعه بهتر و هدفمند‌تر دیجیاتو همراهی می‌کنید
از شما سپاسگزاریم.

تکنولوژی

مروری بر شکل گیری و از هم پاشیدن حباب دات کام

ساده بخواهیم بگوییم، حباب دات-کام در آوریل ۱۹۹۷شکل گرفت و در ژوئن ۲۰۰۳ به طور کلی از هم پاشید. دوره ای که در آن شرکت های بسیاری از راه رسیدند، سرمایه های زیادی جذب کردند ...

امیر مستکین
نوشته شده توسط امیر مستکین | ۱۷ بهمن ۱۳۹۴ | ۲۳:۳۰

در دیجیاتو ثبت‌نام کنید

جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.

عضویت در دیجیاتو
تازه‌های تکنولوژی
ویدئوی مرتبط
ویروس کامپیوتری
تکنولوژی مستند دیجیاتو: خطرناک‌ترین ویروس کامپیوتری تاریخ؛ MyDoom

ساده بخواهیم بگوییم، حباب دات-کام در آوریل ۱۹۹۷شکل گرفت و در ژوئن ۲۰۰۳ به طور کلی از هم پاشید. دوره ای که در آن شرکت های بسیاری از راه رسیدند، سرمایه های زیادی جذب کردند که بیشتر آن بر باد رفت.

در اواخر دهه نود میلادی و اوایل هزاره سوم شرکت های اینترنتی زیادی به وجود آمدند. شرکت هایی که کافی بود در ابتدای نام رسمی آنها یک «E» (به معنای الکترونیک) باشد و در انتهای نامشان هم یک «دات کام». همین موضوع منجر می شد تا سرمایه گذاران پول های خود را در همین شرکت ها سرمایه گذاری کرده یا سهام شان را بخرند.

تعداد زیادی از این شرکت ها امروز دیگر وجود خارجی ندارند و از صحنه روزگار محو شده اند؛ پول هایی که به آنها تعلق گرفته بود هم محو شد.

از آن زمان و پایان یافتن آن دوره بیش از ده سال سپری می شود اما امروز سرمایه گذاران زخم خورده، کارآفرینان، مدیرعامل ها و سایر فعالان حوزه تکنولوژی در پاسخ به این پرسش به تفاهم نمی رسند که "آیا دنیای تکنولوژی هم در یک حباب کاذب فرو رفته است و در آینده از هم خواهد پاشید؟"

برای آنکه بتوان به شکلی معقول تر در مورد آینده نظر داد، باید گذشته را به خوبی دانست. در ادامه تصمیم داریم نگاهی داشته باشیم به شکل گیری و پایان یافتن حباب دات-کام، به روایت تصویر.

dot-com2-w600
دوره ی دات-کام در اواخر دهه ۹۰ میلادی شکل گرفت، زمانی که دیگر بیشتر مردم در خانه هایشان به چیزی دسترسی داشتند به نام "اینترنت". از سوی دیگر مایکروسافت در ویندوز ۹۵ پلاس، اولین نسل از مرورگر اینترنت اکسپلورر را به دست کاربران رساند که در واقع حکم نخستین تجربه افراد از دنیای مجازی را داشت.
کارآفرینان موقعیت مناسب را احساس کردند و متوجه شدند که یک بازار بسیار گسترده برایشان به وجود آمده است. «جف بیزوس»، مدیر عامل آمازون یکی از همان افراد بود و توانست در این آینده نگری را داشته باشد. وی در سال ۱۹۹۴ آمازون را تاسیس کرد و اولین کتاب (که نویسنده اش «داگلاس هوفستادر» بود) را در سال ۱۹۹۵، از گاراژ خانه اش برای اولین مشتری خود ارسال نمود. (آقای «جان وین رایت» اولین مشتری آمازون دات کام بود و کتابی که در تصویر فوق می بینید را سفارش داده بود. این کتاب را خود بیزوس برای او ارسال کرده و سند ارسال محموله نیز در این تصویر در کنار کتاب مشهود است.)
کارآفرینان موقعیت مناسب را احساس کردند و متوجه شدند که یک بازار بسیار گسترده برایشان به وجود آمده است. «جف بیزوس»، مدیر عامل آمازون یکی از همان افراد بود و توانست این آینده نگری را داشته باشد. وی در سال ۱۹۹۴ آمازون را تاسیس کرد و اولین کتاب (که نویسنده اش «داگلاس هوفستادر» بود) را در سال ۱۹۹۵، از گاراژ خانه اش برای اولین مشتری خود ارسال نمود. (آقای «جان وین رایت» اولین مشتری آمازون دات کام نام گرفت و کتابی که در تصویر فوق می بینید را سفارش داده بود. این کتاب را خود بیزوس برای او ارسال کرده و سند ارسال محموله نیز در این تصویر در کنار کتاب مشهود است.)
آمازون و شرکت های مشابه که خدمات اینترنتی می دادند، به «شرکت های دات کامی» معروف شدند چرا که در آن زمان کمی عجیب به نظر می رسید که شخصی تجارت اش را بر پایه وب بنا سازد. این شرکت ها در دو محل زندگی می کردند: اول آدرس اینترنتی شان و سپس انبارهایی که جنس های خود را قرار داده بودند.
آمازون و شرکت های مشابه که خدمات اینترنتی می دادند، به «شرکت های دات کامی» معروف شدند چرا که در آن زمان کمی عجیب به نظر می رسید که شخصی تجارت اش را بر پایه وب بنا سازد. این شرکت ها در دو محل زندگی می کردند: اول آدرس اینترنتی شان و سپس انبارهایی که جنس های خود را قرار داده بودند.
در سال ۱۹۹۵ توجه کارآفرینان بیشتری به وب جلب شد. آقای «کریگ نیومارک» (Craig Newmark) یک موسسه تبلیغاتی اینترنتی راه اندازی کرد.
در سال ۱۹۹۵ توجه کارآفرینان بیشتری به وب جلب شد. آقای «کریگ نیومارک» (Craig Newmark) یک موسسه تبلیغاتی اینترنتی راه اندازی کرد.
«جری و دیوید» از راه رسیدند و «یاهو» را در وب جهان گستر راه اندازی کردند.
«جری و دیوید» از راه رسیدند و «یاهو» را در وب جهان گستر راه اندازی کردند.
سپس خود مایکروسافت هم موقعیت را از دست نداد و  MSN یا مایکروسافت نتورک را راه اندازی کرد؛ وب سایتی که بیشتر در قالب یک پورتال خبری به کار مشغول بود.
سپس خود مایکروسافت هم موقعیت را از دست نداد و  MSN یا مایکروسافت نتورک را راه اندازی کرد؛ وب سایتی که بیشتر در قالب یک پورتال خبری به کار مشغول بود.
یک روز «پیر امیدیار» از طریق وب سایت شخصی خود یک پرینتر لیزی را به قیمت ۱۴ دلار و ۸۳ سنت به فروش رساند و همین موضوع باعث شد تا جرقه ایجاد یک کار جدید در ذهن اش زده شود. وی وب سایت حراجی «eBay» را تاسیس کرد.
یک روز «پیر امیدیار» از طریق وب سایت شخصی خود یک پرینتر لیزی را به قیمت ۱۴ دلار و ۸۳ سنت به فروش رساند و همین موضوع باعث شد تا جرقه ایجاد یک کار جدید در ذهن اش زده شود. وی وب سایت حراجی «eBay» را تاسیس کرد.
سرمایه گذاران و بانک ها احساس کردند که می توانند از طریق موقعیت به وجود آمده، پول های بسیاری به دست آورند. به همین دلیل شروع کردند به سرمایه گذاری میلیون دلاری در استارتاپ های ساده ای که برای مثال، کارشان تحویل خواربار به منازل بود. استارتاپی به نام «Webvan» که دقیقا همین کار را انجام می داد، توانست سرمایه ای ۳۹۶ میلیون دلاری جذب کند.
سرمایه گذاران و بانک ها احساس کردند که می توانند از طریق موقعیت به وجود آمده، پول های بسیاری به دست آورند. به همین دلیل شروع کردند به سرمایه گذاری میلیون دلاری در استارتاپ های ساده ای که برای مثال، کارشان تحویل خواربار به منازل بود. استارتاپی به نام «Webvan» که دقیقا همین کار را انجام می داد، توانست سرمایه ای ۳۹۶ میلیون دلاری جذب کند.
در سال ۱۹۹۶ بود که آقای «آلن گرینسپن» (Alan Greenspan) نسبت به این اوضاع واکنش نشان داد. وی که در آن زمان رییس هییت مدیره «Federal Reserve»، سیستم بانکداری مرکزی ایالات متحده بود، هشدار داد که شرایط کنونی ناپایدار هستند و باعث سقوط بازار می شوند.
در سال ۱۹۹۶ بود که آقای «آلن گرینسپن» (Alan Greenspan) نسبت به این اوضاع واکنش نشان داد. وی که در آن زمان رییس هییت مدیره «Federal Reserve»، سیستم بانکداری مرکزی ایالات متحده بود، هشدار داد که شرایط کنونی ناپایدار است و باعث سقوط بازار می شود.
کسی گوش اش به این حرف ها بدهکار نبود چرا که چند استارتاپ اول، به خوبی قادر به سودآوری شدند بودند و به همین دلیل استارتاپ های دیگر از گوشه و کنار سر در می آوردند. یکی از همان استارتاپ ها «Pets.com» نام داشت. این شرکت در سال ۱۹۹۸ شکل گرفت و کاربران می توانستند به شکل اینترنتی موارد مورد نیاز حیوانات خانگی خود را از آن بخرند.
کسی گوش اش به این حرف ها بدهکار نبود چرا که چند استارتاپ اول، به خوبی قادر به سودآوری شده بودند و به همین دلیل استارتاپ های دیگر از گوشه و کنار سر در می آوردند. یکی از همان استارتاپ ها «Pets.com» نام داشت. این شرکت در سال ۱۹۹۸ شکل گرفت و کاربران می توانستند به شکل اینترنتی موارد مورد نیاز حیوانات خانگی خود را از آن بخرند.
شرکت های از این دست زیاد بودند و به خوبی هم سرمایه جذب می کردند. البته به سهام داران خود نیز قول های زیادی می دادند و بیان می کردند که سرمایه های بسیاری را به آنها بر می گردانند. Kozmo یکی از استارتاپ هایی بود که هرچه می خواستید و هر خریدی که داشتید را در ظرف یک ساعت برایتان فراهم می آورد.
شرکت های از این دست زیاد بودند و به خوبی هم سرمایه جذب می کردند. البته به سهام داران خود نیز قول های زیادی می دادند و بیان می کردند که سرمایه های بسیاری را به آنها بر می گردانند. Kozmo یکی از استارتاپ هایی بود که هرچه می خواستید و هر خریدی که داشتید را در ظرف یک ساعت برایتان فراهم می آورد.
سرمایه گذاران پول های بسیاری را در اختیار شرکت های مختلف قرار می دادند و در انتظار روز بازپرداخت باقی می ماندند. حال بازپرداخت می توانست از راه های مختلف باشد. خرید استارتاپ توسط شرکت بزرگ دیگر یا عرضه شدن سهام در بازار بورس. برای مثال، سهام آمازون در سال ۱۹۹۷ در بازار بورس عرضه شد.
سرمایه گذاران پول های بسیاری را در اختیار شرکت های مختلف قرار می دادند و در انتظار روز بازپرداخت باقی می ماندند. حال بازپرداخت می توانست از راه های مختلف باشد. خرید استارتاپ توسط شرکت بزرگ دیگر یا عرضه شدن سهام در بازار بورس. برای مثال، سهام آمازون در سال ۱۹۹۷ در بازار بورس عرضه شد.
همانطور که گفتیم خرید یک استارتاپ توسط شرکتی دیگر هم یکی دیگر از راه های بازپرداخت به سرمایه گذاران اولیه بود. یکی از بزرگ ترین خریدهای آن روزها، مربوط می شد به Hotmail که با مبلغی معادل ۴۰۰ میلیون دلار از سوی مایکروسافت خریداری شد.
همانطور که گفتیم خرید یک استارتاپ توسط شرکتی دیگر هم یکی دیگر از راه های بازپرداخت به سرمایه گذاران اولیه بود. یکی از بزرگ ترین خریدهای آن روزها، مربوط می شد به Hotmail که با مبلغی معادل ۴۰۰ میلیون دلار از سوی مایکروسافت خریداری شد.
افرادی بسیاری یک شبه میلیونر و میلیاردر شدند. یاهو در سال ۱۹۹۹ با رقمی باورنکردنی معادل ۵.۷ میلیارد دلار، استارتاپ «Broadcast.com» را خرید و Mark Cuban، صاحب امتیاز آن را تبدیل به یک میلیاردر کرد.
افرادی بسیاری یک شبه میلیونر و میلیاردر شدند. یاهو در سال ۱۹۹۹ با رقمی معادل ۵.۷ میلیارد دلار، استارتاپ «Broadcast.com» را خرید و Mark Cuban، صاحب امتیاز آن را تبدیل به یک میلیاردر کرد.
در سال ۲۰۰۲ پیتر تیل و ایلان ماسک هم به لطف فروش PayPal به eBay با مبلغ ۱.۵ میلیارد دلار، ثروتمند شدند.
در سال ۲۰۰۲ پیتر تیل و ایلان ماسک هم به لطف فروش PayPal به eBay با مبلغ ۱.۵ میلیارد دلار، ثروتمند شدند.
در سال ۱۹۹۸، سهام theGlobe.com در بازار بورس عرضه شد و رکورد بالاترین جذب سرمایه در اولین روز را شکست. CNN بعدا گزارشی تهیه کرد از نحوه ای که موسس این شرکت چگونه با خوش گذرانی هایش در حال بر باد دادن سرمایه عمومی شرکت است. وی به خبرنگار CNN گفته بود: «هر چه می خواهم دارم و حالا آماده ام تا یک زندگی مفرح و بی معنی را آغاز کنم.»
در سال ۱۹۹۸، سهام theGlobe.com در بازار بورس عرضه شد و رکورد بالاترین جذب سرمایه در اولین روز را شکست. CNN بعدا گزارشی تهیه کرد از نحوه ای که موسس این شرکت چگونه با خوش گذرانی هایش در حال بر باد دادن سرمایه عمومی شرکت است. وی به خبرنگار CNN گفته بود: «هر چه می خواهم دارم و حالا آماده ام تا یک زندگی مفرح و بی معنی را آغاز کنم.»
این نحوه رفتار و چنین خوش گذرانی هایی، در استارتاپ های آن زمان بیش از اندازه مرسوم شده بود. از سوی دیگر بودند شرکت هایی که در همان وقت، بر محکم تر کردن پایه های شرکت خود تمرکز نموده بودند. جف بیزوس با آمازون، یکی از همان مثال هاست.
این نحوه رفتار و چنین خوش گذرانی هایی، در استارتاپ های آن زمان بیش از اندازه مرسوم شده بود. از سوی دیگر بودند شرکت هایی که در همان وقت، بر محکم تر کردن پایه های شرکت خود تمرکز نموده بودند. جف بیزوس با آمازون، یکی از همان مثال هاست.
تبلیغاتی که در میان سوپر باول (Super Bowl) پخش می شود گران ترین قیمت را دارد و در سال ۲۰۰۰، در میانه نیمه ۱۴ تبلیغ مختلف از سوی کمپانی های دات-کامی پخش شد.
تبلیغاتی که در میان سوپر باول (Super Bowl) پخش می شود گران ترین قیمت را دارد و در سال ۲۰۰۰، در میان نیمه ۱۴ تبلیغ مختلف از سوی کمپانی های دات-کامی پخش شد.
در همان سال ۲۰۰۰، بزرگترین داد و ستد دوره دات-کام رقم خورد. «Time Warner» با پرداخت ۱۶۴ میلیارد دلار به AOL، آن را به تصاحب خود درآورد و دو شرکت با هم ادغام شدند. غول رسانه ای تصور می کرد که با استفاده از AOL می تواند بالاترین موفقیت ها را در هزاره سوم به خود اختصاص دهد.
در همان سال ۲۰۰۰، بزرگترین داد و ستد دوره دات-کام رقم خورد. «Time Warner» با پرداخت ۱۶۴ میلیارد دلار به AOL، آن را به تصاحب خود درآورد و دو شرکت با هم ادغام شدند. غول رسانه ای تصور می کرد که با استفاده از AOL می تواند بالاترین موفقیت ها را در هزاره سوم به خود اختصاص دهد.
در همان زمان، حباب دات-کام به نهایت ظرفیت خود رسیده بود. دیگر پول نقد زیادی برای سرمایه گذاری وجود نداشت. بازار و سرمایه گذاران متوجه شدند بودند که این شرکت ها درآمد بسیار اندکی دارند و قرار هم نیست آینده ای درخشان در برابرشان دیده شود. «Pets.com» در سال ۲۰۰۰ ورشکستگی اش را اعلام کرد در حالی که همین اتفاق برای «Webvan» در سال ۲۰۰۱ افتاد.
در همان زمان، حباب دات-کام به نهایت ظرفیت خود رسیده بود. دیگر پول نقد زیادی برای سرمایه گذاری وجود نداشت. بازار و سرمایه گذاران متوجه شدند بودند که این شرکت ها درآمد بسیار اندکی دارند و قرار هم نیست آینده ای درخشان در برابرشان دیده شود. «Pets.com» در سال ۲۰۰۰ ورشکستگی اش را اعلام کرد در حالی که همین اتفاق برای «Webvan» در سال ۲۰۰۱ افتاد.
همین اعلام ورشکستگی ها، شوک های زیادی به همین صنعت وارد کرد. ارزش سهام شرکت های سازمانی و اصیل همچون Cisco یا Sun Microsystems نزدیک به صفر رسید چرا که آنها ظرفیت های خود را بالاتر برده بودند تا بتوانند نیاز شرکت و استارتاپ های مختلف و نو رسیده را پاسخگو باشند. حال همه این شرکت ها از میان رفته بودند و سیسکو مانده بود و مشتری هایی که دیگر وجود نداشتند. ارزش همین شرکت تا ۸۶ درصد در بازار بورس افت کرد. از سوی دیگر  Sun Microsystems که ارزش اش در آن زمان تا ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد می شد، با کاهش ارزش سهام تا ۹۸ درصد رو به رو شد. شرکت مورد بحث در نهایت نتوانست از آن اوضاع به شکل صحیحی خارج شود و عاقبت اوراکل با پرداخت ۷.۴ میلیارد دلار آن را در سال ۲۰۰۹ خرید.
همین اعلام ورشکستگی ها، شوک های زیادی به همین صنعت وارد کرد. ارزش سهام شرکت های سازمانی و اصیل همچون Cisco یا Sun Microsystems نزدیک به صفر رسید چرا که آنها ظرفیت های خود را بالاتر برده بودند تا بتوانند نیاز شرکت و استارتاپ های مختلف و نو رسیده را پاسخگو باشند. حال همه این شرکت ها از میان رفته بودند و سیسکو مانده بود و مشتری هایی که دیگر وجود نداشتند. ارزش همین شرکت تا ۸۶ درصد در بازار بورس افت کرد. از سوی دیگر  Sun Microsystems که ارزش اش در آن زمان تا ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد می شد، با کاهش ارزش سهام تا ۹۸ درصد رو به رو شد. شرکت مورد بحث در نهایت نتوانست از آن اوضاع به شکل صحیحی خارج شود و عاقبت اوراکل با پرداخت ۷.۴ میلیارد دلار آن را در سال ۲۰۰۹ خرید.
خود شرکت های دات-کامی هم اگر ورشکستگی خود را اعلام نمی کردند اما ضربه ای سهمگین را تحمل کرده بودند. برای مثال آمازون که پیش از تریکدن این حباب ۱۰۷ میلیارد دلار برآورد قیمت شده بود، پس از حباب دات کام ۷ میلیارد دلار ارزش گذاری شد. البته اکنون آمازون دوباره توانسته به ارزشی معادل ۲۷۵ میلیارد دلار دست پیدا کند اما از دوره ای بسیار پر خطر و پر از استرس عبور کرد.
خود شرکت های دات-کامی هم اگر ورشکستگی خود را اعلام نمی کردند اما ضربه ای سهمگین را تحمل کرده بودند. برای مثال آمازون که پیش از تریکدن این حباب ۱۰۷ میلیارد دلار برآورد قیمت شده بود، پس از حباب دات کام ۷ میلیارد دلار ارزش گذاری شد. البته اکنون آمازون دوباره توانسته به ارزشی معادل ۲۷۵ میلیارد دلار دست پیدا کند اما از دوره ای بسیار پر خطر و پر از استرس عبور کرد.
در این میان ادغام AOL و Time Warner بزرگترین و بدترین اشتباه این دوران نام گرفت. پس از چند سال کاهش درآمد، اخراج های فراوان و نتایج مالی نا امید کننده، شرکت خریدار، در سال ۲۰۰۳ نام AOL را از نام اصلی اش حذف کرد، به «Time Warner» برگشت و سعی نمود خاطرات تلخ را به دست فراموشی بسپارد.
در این میان ادغام AOL و Time Warner بزرگترین و بدترین اشتباه این دوران نام گرفت. پس از چند سال کاهش درآمد، اخراج های فراوان و نتایج مالی نا امید کننده، شرکت خریدار، در سال ۲۰۰۳ نام AOL را از نام اصلی اش حذف کرد، به «Time Warner» برگشت و سعی نمود خاطرات تلخ را به دست فراموشی بسپارد.
برخی شرکت ها هم در این میان صبر کردند تا طوفان به انتها برسد. برای مقال گوگل در سال ۱۹۹۸ تاسیس شد اما تا سال ۲۰۰۴ برای عرضه عمومی سهام اش در بازار بورس صبر کرد. دلیل اصلی همان حباب دات-کام بود و مدیران گوگل تمایل داشتند صبر کنند تا بازار بورس پس از وقایع  پیش آمده، دوباره آرامش خود را به دست آورد.
برخی شرکت ها هم در این میان صبر کردند تا آشفتگی اوضاع به انتها برسد. برای مثال گوگل در سال ۱۹۹۸ تاسیس شد اما تا سال ۲۰۰۴ برای عرضه عمومی سهام اش در بازار بورس صبر کرد. دلیل اصلی همان حباب دات-کام بود و مدیران گوگل تمایل داشتند صبر کنند تا بازار بورس پس از وقایع  پیش آمده، دوباره آرامش خود را به دست آورد.
حالا بیش از یک دهه از آن زمان سپری می شود. شرکت هایی نظیر آمازون و اوبر اما باز هم همان کارهایی را انجام می دهند که استارتاپ های ناموفق همان وقت انجام می دادند. تنها تفاوت این است که اکنون این شرکت ها بسیار بزرگ تر شده و با تجربیات بیشتر و البته مدل های تجاری قوی تر به کارهایشان می پردازند. در سال گذشته، آمازون سرویس تحویل خواروبار خود برای برخی نقاط را آغاز کرد، همان کاری که «Webvan» می کرد. آمازون در واقع بقایای همان شرکت را در سال ۲۰۰۹ خرید. از روی دیگر، اوبر سرویسی را معرفی کرد به نام «UberRush» که همانند استارتاپ «Kozmo»، یک سرویس تحویل است. حال باید دید سرنوشت همین شرکت های اینترنتی به کجا ختم خواهد شد.
حالا بیش از یک دهه از آن زمان سپری می شود. شرکت هایی نظیر آمازون و اوبر اما باز هم همان کارهایی را انجام می دهند که استارتاپ های ناموفق همان وقت انجام می دادند. تنها تفاوت این است که اکنون این شرکت ها بسیار بزرگ تر شده و با تجربیات بیشتر و البته مدل های تجاری قوی تر به کارهایشان می پردازند. در سال گذشته، آمازون سرویس تحویل خواربار خود برای برخی نقاط را آغاز کرد، همان کاری که «Webvan» می کرد. آمازون در واقع بقایای همان شرکت را در سال ۲۰۰۹ خرید. از روی دیگر، اوبر سرویسی را معرفی کرد به نام «UberRush» که همانند استارتاپ «Kozmo»، یک سرویس تحویل است. حال باید دید سرنوشت همین شرکت های اینترنتی به کجا ختم خواهد شد.
BusinessInsider
باشگاه مهارت دات کام وب
مقالات و اخبار مرتبط
دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
مجموع نظرات ثبت شده (4 مورد)
  • محمد
    محمد | ۱۸ بهمن ۱۳۹۴

    ممنون بسیار مقاله جالب توجهی بود لطفا از این سبک مقالات آموزنده بیشتر کار کنید

  • ali
    ali | ۱۸ بهمن ۱۳۹۴

    الان همونطوریه فقط فرقش اینه که استارتاپهای الان بیشتر یا همش فعالیتشون رو پلتفرم موبایل به شخصه با این ارشگذاریهای الان استارتاپهای موبایلی خوشبین نیستم درسته الان شرکتها تجربه گذشته و دارن اما امان از فراموشکاری طمع تو طول تاریخ یه چیزه عادیه ?

  • کامران
    کامران | ۱۸ بهمن ۱۳۹۴

    یه وبسایت میزنی کارت میگیره یه ایده خلق میکنی معروف میشی بعد میفروشی به فیسبوک 5 میلیارد دلار و شروع میکنی به زندگی کردن

  • سیاوش
    سیاوش | ۱۸ بهمن ۱۳۹۴

    دلم به حال سان مایکروسیستمز سوخت. بنده خدا اساسی ترین نرم افزار های کامپیوترارو می ساخت

مطالب پیشنهادی

پیشنهادهای دیجیاتو