ثبت بازخورد

لطفا میزان رضایت خود را از دیجیاتو انتخاب کنید.

واقعا راضی‌ام
اصلا راضی نیستم
چطور میتوانیم تجربه بهتری برای شما بسازیم؟

نظر شما با موفقیت ثبت شد.

از اینکه ما را در توسعه بهتر و هدفمند‌تر دیجیاتو همراهی می‌کنید
از شما سپاسگزاریم.

تکنولوژی

با سرنوشت شرکت های برتر حباب دات-کام و مؤسسان آنها آشنا شوید [بخش اول]

حباب دات-کام (dot-com bubble) که از اواخر دهه 90 تا اوایل قرن جاری شکل گرفت، با سرعت فوق العاده ای به سودهای کلان برخی افراد و زیان های گسترده دیگران انجامید. البته در این میانه، اینترنت نوین ...

حمید مقدسی
نوشته شده توسط حمید مقدسی | ۵ مهر ۱۳۹۵ | ۲۲:۰۰

حباب دات-کام (dot-com bubble) که از اواخر دهه 90 تا اوایل قرن جاری شکل گرفت، با سرعت فوق العاده ای به سودهای کلان برخی افراد و زیان های گسترده دیگران انجامید. البته در این میانه، اینترنت نوین پی ریزی شده و برخی از بزرگ ترین نام های فناوری از درون این حباب بیرون آمدند.

dot-com-bubble

اگرچه در این بازه بسیاری از وب سایت ها با ناکامی مواجه شدند، اما همین شکست ها شکل گیری برخی از بزرگ ترین کمپانی های اینترنتی عصر کنونی را رقم زدند. برای آشنایی بیشتر با این پدیده پیشنهاد می کنیم خواندن مقاله زیر را از دست ندهید:

در این نوشته قصد داریم با نگاه به گذشته، برخی از بزرگ ترین موفقیت ها (و البته شکست ها) در آن روزهای پرماجرا را بررسی کنیم، و ببینیم که بازیگران نقش های اصلی آن دوران، اکنون در کجا به سر می برند.

Broadcast.com

1-broadcast1

این وب سایت به یک شرکت رادیوی اینترنتی به نام AudioNet تعلق داشت که در سپتامبر 1995 توسط «کریستوفر جیب» تأسیس گشت. بعدها «تاد واگنر» و «مارک کیوبن» مدیریت مجموعه را بر عهده گرفتند، اما نهایتاً در تاریخ 1 آوریل 1999 این وب سایت به مبلغ 5.7 میلیارد دلار به یاهو فروخته شد.

کریستوفر جیب

«جیب» پس از فروش پرمنفعت کمپانی به ثروت گزافی دست یافت و در سال 2003 همراه با خانواده اش به هاوایی کوچ کرد، و در سال 2007 شرکت Common Ground Kauai را تأسیس نمود. هدف CGK ارتقاء آموزش در زمینه محیط زیست، افزایش دسترسی به میوه ها و سبزیجات تازه، و ارتقاء ماندگاری محصولات است.

تاد واگنر

«واگنر» پس از فروش Broadcast.com یک شبه میلیاردر شد. او در حال حاضر (به همراه مارک کیوبن) مالک کمپانی تولیدی 2929 Productions، شرکت پخش Magnolia Pictures و همچنین Landmark Theaters است. او همچنین در شرکت سینمایی Lion's Gate نیز ذینفع بوده و از سهامداران Dallas Mavericks به شمار می رود. همچنین سازمان خیریه «بنیاد واگنر» توسط او تأسیس شده که برنامه های مهارت افزایی و اوقات فراغت زیادی را تحت عنوان MIRACLES در مناطق محروم به اجرا در می آورد.

مارک کیوبن

«کیوبن» نیز پس از فروش وب سایت مذکور به ثروت هنگفتی دست یافت و اکنون مالک Dallas Mavericks و Landmark Theaters و Magnolia Pictures است. او به صورت منظم در برنامه تلویزیونی Shark Tank شرکت می کند و همواره تمایل به سرمایه گذاری های مختلف دارد. او نیز بنیاد خیریه ای با نام Mark Cuban Foundation را مدیریت می نماید.

GeoCities

2-geocities

این شرکت خدمات میزبانی وب، به تنهایی مسئول به وجود آمدن بسیاری از سایت های عجیب و غریب با طراحی ضعیف به شمار می رود که زمانی فضای اینترنت را قبضه کرده بودند. بنیانگذاران این کمپانی «دیوید بونت» و «جان رزنر» هستند که در سال 1994 آن را تأسیس کرده، و در سال 1998 به آن رسمیت دادند. نهایتاً یاهو در سال 1999 این شرکت را خرید.

دیوید سی. بونت

پس از عرضه اولیه سهام GeoCities در سال 1998 و تصاحب آن توسط یاهو در سال 1999، «بونت» در حدود 300 میلیون دلار ثروت به دست آورد. از آن زمان، او در بنیاد خیریه اش با نام David Bohnett Foundation فعالیت کرده و از طریق مرکز سرمایه گذاری اش یعنی Baroda Ventures در تأمین سرمایه شرکت های جدید مشارکت می نماید.

جان رزنر

پس از فروش GeoCities دارایی «رزنر» به حدود 100 میلیون دلار رسید. او در حال حاضر عضو هیئت مدیره Acesis است، که پلتفرمی مبتنی بر وب برای ارتقاء کیفیت خدمات بهداشتی و مستندسازی مدارک به شمار می رود.

theGlobe.com

3-Theglobe.com

این وب سایت نوعی شبکه اجتماعی بود که در سال 1994 توسط «استفن پترنات» و «تاد کریزلمن» پی ریزی شده و در 13 نوامبر 1998 به رسمیت درآمد. این کمپانی رکورددار بیشترین درآمد در روز اولیه عرضه عمومی سهام تا به امروز به شمار می رود، به گونه ای که در پایان روز اول قیمت سهام آنها 606% بیشتر از مبلغ آغازین ارزش گذاری شد.

در سال 2001 اولین حباب دات-کام شکست و ارزش سهام آنها از 97 دلار، به 10 سنت در ازای هر سهم تنزل یافت.

استفن پترنات

«پترنات» زمانی به تأسیس این کمپانی اقدام کرد که هنوز در دانشگاه مشغول تحصیل بود، و سپس به نیویورک منتقل شد تا کسب و کارش را شکل دهد. او در سال 2000 از theglobe.com کناره گیری کرده و پس از مدتی استراحت، در سال 2002 شرکت سرمایه گذاری روی ایده ها را تأسیس کرد. «پترنات» در حال حاضر شریک بنیاد Actarus Funds به شمار می رود، که در درجه اول روی استارتاپ های اینترنتی سرمایه گذاری می نماید.

تاد کریزلمن

علی رغم رشد بی نظیر ارزش سهام «پترنات» و «کریزلمن» در روزهای اولیه، دو سال بعد از آن چالش های بزرگی در پی داشت. «کریزلمن» اعلام کرد خوشبختانه مقداری از ثروتش را در دیگر شرکت ها سرمایه گذاری کرده و بنابراین توانست اثرات منفی theglobe.com را تا حدودی جبران نماید.

او در حال حاضر مدیریت پلتفرم هوشمند تبلیغات با نام MediaRadar را بر عهده دارد که «شرکت سهامی عام با کنترل های مالی بسیار دقیق» است، یعنی حالتی مخالف با آنچه در ابتدای دوره دات-کام شاهد بودیم.

Napster

3-napster

«نپستر» را می توان یکی از اولین و پرطرفدارترین وب سایت های اشتراک گذاری موسیقی دانست. آنها پس از چندی به خاطر تخلف از قوانین حقوق مالکیت به دادگاه فراخوانده شدند، و نهایتاً خدماتشان را متوقف ساختند. در ادامه به ترتیب شرکت های Roxio و BestBuy و سرانجام Rhapsody مالک این شرکت شدند.

شان فنینگ

«فنینگ» برنامه نویس نسخه اصلی نپستر به شمار می رفت و حتی در سال 2002 به عنوان «یکی از 100 مخترع برتر زیر 35 سال جهان» معرفی شد. اقدام بعدی او فروشگاه آنلاین موسیقی با نام Snocap بود که با شکست همراه گشت. در سال 2006 «فنینگ» روی شبکه اجتماعی مخصوص بازیکنان World of Warcraft با نام Rupture کار کرد که توسط «الکترونیک آرتز» خریداری شد. خدمات این شبکه نیز در سال 2010 به پایان رسید.

چند ماه بعد «فنینگ» وب سایت path.com را برای اشتراک گذاری تصاویر بنیان نهاد، که هنوز هم فعالیت می کند. سپس در سال 2011 دوباره به «شان پارکر» پیوست تا وب سایت پخش زنده ویدیویی با نام Airtime.com را تأسیس کنند.

شان پارکر

اسطوره برنامه نویسی «شان پارکر» یکی از عناصر اصلی در اوج گرفتن نپستر به شمار می رود. با سقوط این سرویس، «پارکر» به مجموعه Plaxo که نوعی شبکه اجتماعی و مرکز اطلاعات آنلاین است، پیوست و سپس به عنوان مدیر فیسبوک به کار مشغول شد.

او حتی پس از اینکه در سال 2005 از فیسبوک بیرون آمد، باز هم به ملاقات و مشاوره با «مارک زاکربرگ» می پرداخت. «پارکر» در سال 2006 به شرکت سرمایه گذاری Founders Fund پیوست و در سال 2010 در اسپاتیفای سرمایه گذاری نمود، و سپس در سال 2011 به همراه «فنینگ» سرویس Airtime را به راه انداخت.

از دیگر حوزه هایی که «پارکر» در آنها فعالیت کرده می توان به اپلیکیشن کنسرت WillCall در کنار Brigade Media و The People's Operator اشاره کرد. او همچنین از طریق بنیاد خیریه Parker Foundation در اقدامات بشردوستانه فعالیت می کند.

InfoSpace (در حال حاضر Blucora نام دارد)

4- infospace

در ماه مارس 1996 «ناوین جین» مایکروسافت را ترک کرده و InfoSpace را بنیان نهاد. این وب سایت با هدف ارائه اطلاعات کسب و کارها راه اندازی شده و درآمد آن از طریق تبلیغات حاصل می شد، ضمن اینکه اتاق های گفتگوی ساده مبتنی بر HTML نیز در آن تعبیه شده بود.

در دسامبر 1998 عرضه اولیه سهام این شرکت به صورت عمومی، درآمدی 75 میلیون دلاری را در پی داشت، و سپس در جولای 2000 کمپانی Go2Net تحت مالکیت آنها درآمد. با این حال در همین سال، InfoSpace از روش های حسابداری نامتعارفی استفاده کرده و به جای زیان 282 میلیون دلاری، سود 46 میلیون دلاری به سهامداران اعلام کرد.

مدیران اجرایی این شرکت حتی قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا را نیز زیر پا گذاشته و بخش های بزرگی از سهام شخصی شان را فروختند. «جین» تا سال 2000 مدیرعامل این شرکت بود، سپس دوره کوتاهی جایش را به «راسل هورویتز» داد، اما در سال 2011 به سمت اصلی اش برگشت.

سرانجام در سال 2002 هیئت مدیره کمپانی «جین» را از این سمت برکنار کردند. ارزش هر یک از سهام این شرکت از 1305 دلار در ماه مارس 2000، به رقم ناچیز 2.67 دلار در ماه ژوئن 2002 رسید.

ناوین جین

حرکت بعدی «ناوین» پس از InfoSpace تأسیس Intelius در سال 2003 بود (که در محلی روبروی شرکت قبلی اش قرار داشت). این شرکت به تحقیق و بررسی پیشینه افراد می پرداخت، و در سال 2008 به سهامی عام تبدیل شد، و سپس در سال 2015 به کمپانی خصوصی H.I.G. Capital فروخته شد.

در سال 2010 «جین» کمپانی دیگری را با نام Moon Express راه اندازی کرد، که هدف آن استحصال مواد ارزشمند از فضا بود. ظاهراً ناسا از این پیشنهاد استقبال کرده و قراردادی را با آنها منعقد نمود. «جین» یکی از اعضای هیئت مدیره بنیاد خیریه Kairos Society نیز هست.

lastminute.com

5-lastminute

این سایت مسافرتی بریتانیایی در سال 1998 توسط «لیدی لین فاکس» و «برنت هابرمن» تأسیس شد و تا سال 2002 به بیش از نیم میلیون کاربر دائمی دست یافت. عرضه اولیه سهام این شرکت در ماه مارس 2000 با قیمت 7.60 دلار آغاز شد، و حداکثر به 10.22 دلار دست یافت، اما پس از دو هفته به 5.40 دلار کاهش یافت.

در ماه نوامبر 2001، این کمپانی اعلام کرد 108 میلیون دلار زیاندهی داشته، و دو سال بعد «لین فاکس» از سمت مدیریتی اش کناره گیری کرد. در سال 2005 این شرکت توسط Sabre Holdings که مالک Travelocity است، خریداری شد.

لیدی لین فاکس

زمانی که lastminute.com فروخته شد، ارزش سهام «لین فاکس» به 26 میلیون دلار می رسید. او در سال 2005 در تأسیس کمپانی Lucky Voice که مجموعه کلوپ های تفریحی به همراه اپلیکیشن های موبایل و دسکتاپ را عرضه می کرد، همکاری نمود.

او در حال حاضر از اعضای هیئت مدیره کانال 4 بریتانیاست، ضمن اینکه در وب سایت طراحی داخلی mydeco.com نیز مشارکت دارد، همچنین در دولت بریتانیا نیز نفوذ داشته و یکی از اعضای مجلس اعیان این کشور به شمار می رود.

برنت هابرمن

«هابرمن» از 2005 تا آوریل 2006 در نقش مدیرعاملی lastminute.com فعالیت نمود، و سپس با چند مرتبه تغییر جایگاه، بالاخره در سال 2007 به طور کامل این کمپانی را ترک کرد. از آن به بعد با شریک سابقش یعنی «لین فاکس» در mydeco.com مشغول به فعالیت است، ضمن اینکه ریاست دانشگاه هنر لندن را بر عهده دارد و از اعضای هیئت مدیره Guardian Media Group به شمار می رود.

او در چندین شرکت اینترنتی سرمایه گذاری کرده و یکی از بنیانگذاران Founders Forum محسوب می شود، که «شبکه ای خصوصی از برترین کارآفرینان عرصه دیجیتال و فناوری» است.

Lycos

6-lycos

این شرکت در سال 1994 در قالب پروژه ای از پردیس «پیتزبورگ» دانشگاه «کارنگی ملون» آغاز به کار کرد، و سریعاً توسط کمپانی سرمایه گذاری CMGI خریداری شد. Lycos تحت مدیریت «باب دیویس» به یک پرتال وب مبتنی بر تبلیغات تبدیل شد، و محبوبیتش در دهه 90 به اوج رسید، به گونه ای که به یکی از مقاصد اصلی اینترنت تبدیل شد و در سطح جهان معروف گشت.

این شرکت در ادامه تعدادی از دیگر کمپانی های اینترنتی را نیز خریداری کرد. عرضه اولیه سهام این شرکت در سال 1996 یکی از سریع ترین فروش ها را در تاریخ NASDAQ رقم زد. برخلاف بسیاری از مواردی که تاکنون ذکر شد، Lycos هنوز هم به فعالیت حرفه ای خود ادامه می دهد.

خدمات کنونی این کمپانی در قالب پست الکترونیک، اشتراک گذاری تصاویر، خرید نام های دامنه اینترنتی و غیره ارائه می گردد.

باب دیویس

«دیویس» کمپانی اینترنتی نوپایش را در روند عمومی شدن هدایت کرد، و شرکت های اینترنتی دیگری را برای تقویت برند Lycos خریداری نمود که از بین آنها می توان به Gamesville و Wired Digital در کنار WhoWhere و غیره اشاره کرد.

سرانجام کمپانی Telefonica اقدام به خرید Lycos نمود و «دیویس» تا سال 2001 در سمت مدیریت آن باقی ماند. او پس از خروج از Lycos اقدام به تأسیس کمپانی سرمایه گذاری Highland Capital Partners کرد، ضمن اینکه در هیئت مدیره شرکت های مختلفی از جمله nuTonomy و Freshly به علاوه Handy HQ عضویت دارد.

AltaVista

7-altavista

آلتاویستا یکی از اولین موتورهای جستجوی اینترنت به شمار می رود که فناوری جستجوی آن توسط «لوئیس مونیر» و «مایکل باروز» ارائه شده است. این وب سایت در سال 1995 راه اندازی شد و در سال 1996 تمامی نتایج جستجوی یاهو را تأمین می کرد.

عرضه سهام عمومی این شرکت به خوبی پیش می رفت، تا اینکه بازار سهام به طور کلی دگرگون شد و در سال 1999 این عملیات متوقف گشت. با وجود پیشگامی آلتاویستا در حوزه جستجو، نهایتاً در رقابت با گوگل، میدان را خالی کرد.

در سال 2003 این کمپانی توسط یاهو خریداری شد، و در ماه جولای 2013 به طور کامل از کار افتاد. همچنین در سال 2012 مترجم Babel Fish این کمپانی به Bing Translate تغییر نام داد، و در حال حاضر در صورت وارد شدن به آدرس babelfish.yahoo.com دوباره به سایت اصلی یاهو هدایت می شوید.

مایکل باروز

«باروز» در ساخت تکنولوژی جستجوی آلتاویستا نقش کلیدی را ایفا کرد، سپس به صورت موقت در مایکروسافت مشغول به کار شد و نهایتاً به گوگل پیوست. او در گوگل سیستم جستجوی خود را توسعه داده و «تبدیل باروز-ویلر» را معرفی کرد که الگوریتمی برای فشرده سازی داده ها محسوب می شود. «باروز» هنوز هم در گوگل کار می کند.

لوئیز مونیر

فعالیت حرفه ای «مونیر» پس از آلتاویستا در eBay و گوگل ادامه یافت. در سال 2007 او گوگل را ترک کرده و به استارتاپ موتور جستجوی Cuil پیوست و در نقش معاون محصولات به فعالیت مشغول شد، اما این شغل تنها یک ماه دوام داشت. او در ادامه استارتاپ اشتراک ویدیوی Qwiki را نیز بنیان گذاری کرد، که در سال 2014 به تملک یاهو درآمد.

«مونیر» به عنوان مشاور فنی کمپانی هایی همچون Context Scout و Clearwell Systems در کنار Proximic و Five Apes و همچنین Fotopedia ایفای نقش می کند، ضمن اینکه محقق ارشد و رئیس محصولات Import.io به شمار می رود. از دیگر سمت های او می توان به مدیریت Kyron و محقق ارشد Proximic نیز اشاره کرد.

!Yahoo

8-yahoohome

فصل های آخر کتاب یاهو چندان دلچسب نبودند و این کمپانی به زودی تحت مالکیت ورایزن قرار خواهد گرفت، اما در سال 1995 چنین وضعیتی به ذهن هیچکس خطور نمی کرد. این شرکت که در سال 1994 توسط «جری یانگ» و «دیوید فیلو» تأسیس شد، خدماتی همچون جستجو، تالار گفتگو، پست الکترونیکی، اخبار و غیره را ارائه می کرد.

در واقع برای بسیاری از کاربران آن دوران، یاهو به معنای اینترنت بود. علی رغم افت کیفیت عملکرد این سایت از اوایل سده حاضر، کمپانی سنجش ترافیک وب یعنی الکسا هنوز هم یاهو را به عنوان یکی از پربیننده ترین وب سایت های جهان معرفی می کند.

به هر حال این شرکت مدت هاست که برای بقا می جنگد، اما ظاهراً اقداماتی همچون انتصاب «ماریسا میر» به عنوان مدیرعامل در ماه جولای 2012 و خرید چند میلیارد دلاری «تامبلر» در ماه مه 2013 نیز در این زمینه کارساز نبوده است.

جری یانگ

در سال 1995 زمانی که یاهو توانست 2 میلیون دلار سرمایه را از طریق Sequoia Capital جذب نماید، «یانگ» و «فیلو» به سمت رؤسای ارشد این کمپانی درآمدند. با محرز شدن شکست یاهو در برابر گوگل در سال 2007، «یانگ» جایگزین «تیم کوگل» شد و مدیریت این شرکت را تا سال 2009 بر عهده گرفت.

در همین دوران، یاهو در کمپانی چینی «علی بابا» سرمایه گذاری کرد و چندین قرارداد بحث برانگیز دیگر را نیز با شرکت های چینی منعقد ساخت. در سال 2012 «یانگ» مجموعه یاهو را ترک کرد، ضمن اینکه صندلی اش در هیئت مدیره یاهو و علی بابا را نیز واگذار نمود.

از آن زمان به بعد، «یانگ» به عنوان سرمایه گذار فعال از طریق شرکت خودش یعنی AME Cloud Ventures فعالیت کرده و سرمایه بیش از 50 استارتاپ را تأمین نموده. او در سال 2014 مجدداً به هیئت مدیره علی بابا پیوست.

دیوید فیلو

«فیلو» نرم افزار مربوط به تهیه صفحات وب را در نسخه های اولیه یاهو طراحی کرد. او در زمان فعالیتش در یاهو و حتی حین مذاکرات طولانی فروش در سال 2016 هیچ تمایلی به حضور در صدر اخبار نشان نداد. در زمان نگارش این مقاله «فیلو» هنوز در هیئت مدیره یاهو حضور دارد و همراه با همسرش «آنجلا» به فعالیت های خیرخواهانه می پردازند.

آنها برنامه «بورس تحصیلی بین رشته ای دانشگاه استنفورد» را به اجرا درآورده و بنیاد K12 Start Fund را برای تأمین بودجه استارتاپ های تکنولوژی راه اندازی کردند ضمن اینکه Yellow Chair Foundation نیز به منظور اعطای کمک های مالی در زمینه خدمات آموزشی، حقوق مدنی و محیط زیست توسط آنها به گردش در می آید.

ادامه دارد ...

دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
مجموع نظرات ثبت شده (2 مورد)
  • بابک
    بابک | ۵ مهر ۱۳۹۵

    اینو میگن یه مقاله خوب و بدرد بخور، خسته شدیم از بس از نوت ۷ گفتین کاش همین روند رو ادامه بدین.

  • Ali
    Ali | ۵ مهر ۱۳۹۵

    د اخه لامصبا لاقل جواب بدین یه مقاله در مورد دیپ وب بنویسید

مطالب پیشنهادی