ماجرای مایکروسافت و موبایل‌هایش؛ آیا ردموندی‌ها به خودزنی پایان می‌دهند؟

سال ۲۰۱۱ وقتی سامسونگ اومنیا ۷ خودم را که ویندوز ۷ اجرا می‌کرد به دوستانم نشان می‌دادم گفتم: «نه، مالتی تسکینگ ندارد اما عجب پلتفرم پولیش شده‌ای است. خوشبختانه اپلیکیشن‌ها هم برایش می‌آیند.»

وقتی لومیا ۱۰۲۰ که ویندوز ۸ اجرا می‌کرد را به دوستانم نشان دادم گفتم: «بله، این پلتفرم مثل اندروید از نمایشگر تمام اچ دی یا پردازنده ۴ هسته‌ای پشتیبانی نمی‌کنه اما عکس‌هایی که می‌گیرد معرکه‌اند. و یک تعداد کمی اپلیکیشن عالی هم برایش آمده.»

چند وقت بعد از اینکه لومیا ۹۵۰ با ویندوز ۱۰ موبایل را خریدم به همکارانم گفتم: «اپلیکیشن‌های کمتری دارد، کمتر پولیش شده، هنوز نمی‌توانم موبایلم را وقتی به شارژ است، خاموش کنم و اپلیکیشن دوربین یک باگ همیشگی دارد.»

فکر می‌کنم یکی از معدود افرادی که در ویندوز فون پتانسیلی دیده بود و به آن فرصت می‌داد، تسلیم شدن کمپانی را شاهد بود. نباید شگفت‌زده باشم چون مایکروسافت فرصت‌های پیش روی موبایلش را طی سال‌ها به شکل عمده‌ای تلف کرد. انحصار اندروید و iOS نبود که جاه‌طلبی مایکروسافت در بخش موبایل را از بین برد. گوگل و اپل یک چاقو به مایکروسافت دادند و سپس شرکت ردموندی زمین خورد و روی آن افتاد. بلند شد و دوباره زمین خورد و روی چاقو افتاد.

ریبوت پس از ریبوت

در اولین روزهای پدید آمدن صنعت موبایل‌های هوشمند، ویندوز موبایل با بلک‌بری و سیمبین بر سر تخت پادشاهی مبارزه می‌کرد. اما چند سال جلوتر بیاییم و به ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ برسیم می‌بینیم که یک بازطراحی کامل لازم است. انگار ویندوز را به زور داخل یک موبایل جا داده باشند و هیچ تمهیدی برای بهتر کردن آن نداشته باشند.

این شرکت مالکان ویندوز موبایل را زمانی کاملا رها کرد که در سال ۲۰۱۰ ویندوز فون ۷ را انتشار داد و مجبورشان کرد تا یک دستگاه جدید بخرند. اولین بار بود که مایکروسافت همه را مجبور به ریبوت و شروع دوباره می‌کرد (که البته آخرین بارش نبود). موبایل ویندوزی HTC HD2 ثابت کرد که می‌توان ویندوز فون ۷ را روی گوشی داشت.

دو سال جلوتر، مایکروسافت تصمیم گرفت همین استراتژی را برای ویندوز ۸ و ویندوز فون مناسب با آن پیاده کند و ورژن قبلی را خیلی سریع از دوره خارج کرد.

به نظر می‌رسید که مایکروسافت از تجربه‌های قبلی درس گرفته و ویندوز فون ۸.۱ و ویندوز ۱۰ موبایل را به هر تعداد موبایلی که توانست آورد. اما ویندوز ۱۰ موبایل روی لومیا ۹۵۰ تجربه بسیار بدی در همان ابتدا روی کاربر می‌گذاشت و مجبورت می‌کرد تا آپدیت‌های سیستم عامل را برای ساعت‌ها دانلود کنی تا قابل استفاده شود. بسیاری از مشکلات اپ استور غیر قابل چشم پوشی بود و به صورت خودکار هم ریستارت می‌شد. بسیاری از تسترهای ویندوز ۱۰ موبایل هم طی این پروسه اخراج شدند.

منصف باشیم، مایکروسافت بالاخره بعد از آپدیت‌های متعدد، سیستم عامل قابل اعتماد و مناسبی ارائه کرد ولی به ناگهان تصمیم گرفتند آپدیت‌ها را متوقف کنند.

یکی دیگر از ناامیدی‌های ویندوز ۱۰ موبایل قابلیت Continuum for Phones بود که اجازه می‌داد از آن مثل یک دسکتاپ در زمان وصل بودن به نمایشگر استفاده کرد. در رقابت با هوآوی و سامسونگ که تجربه بهتری ارائه می‌دادند و اپلیکیشن‌های بیشتری هم داشتند، استور مایکروسافت هیچ حرفی برای گفتن نداشت.

گپ همیشگی اپلیکیشن‌ها

البته که گپ اپلیکیشن‌های همیشه یکی از دلایل بزرگ شکست مایکروسافت بوده. وقتی پایان آپدیت‌ها برای ویندوز ۱۰ موبایل اعلام شد، جو بلفیوره مدیر سابق مایکروسافت به این موضوع اشاره کرد.

بلفیوره که به عنوان چهره اصلی ویندوز فون شناخته می‌شد توییتی کرد و گفت آن‌ها همه کاری کردند ولی نشد که این گپ عظیم را به حداقل برسانند: «ما خیلی سخت تلاش کردیم تا توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌ها را راضی کنیم. پول دادیم... برایشان چند اپلیکیشن نوشتیم... اما تعداد کاربران برای سرمایه‌گذاری بیشتر شرکت‌ها بسیار کم است.»

خیزش اپلیکیشن‌های وب پراگرسیو می‌توانست به ویندوز ۱۰ موبایل کمک کند. این اپ‌ها روی انواع دستگاه‌ها اجرا می‌شدند اما پلتفرم موبایل مایکروسافت از آن‌ها پشتیبانی نمی‌کرد.

مایکروسافت و ندانم کاری‌هایش

مایکروسافت تاریخچه‌ای پیچیده با دیگر پلتفرم‌های موبایل دارد به خصوص زمانی که می‌خواست ویندوز فون را در روزهای اول به جلو براند. آن زمان چند اپلیکیشن اندرویدی برایش عرضه کرد حتی وقتی گوگل اقدامی مشابه برای مایکروسافت را رد کرد.

حتی یک فریم‌وورک طراحی کردند تا به اپ‌های اندرویدی اجازه کار کردن در ویندوز ۱۰ موبایل را بدهند ولی بعدها جا زدند و پروژه را لغو کردند. اخیرا نیز شرکت تحت مدیریت ساتیا نادلا و تری میرسون با ندانم کاری، اپ‌ها و سرویس‌ها را فدا کردند. یکی را برای پی سی، یکی برای موبایل و همین رویه ادامه دارد.

بعد از عرضه ویندوز ۱۰ موبایل تعدادی اپ برای اندروید و iSO عرضه کردند اما سیستم عامل خود را رها کردند. طرفداران هم فهمیدند که مایکروسافت دیگر به ساخته خود اعتقادی ندارد.

بخش ناراحت‌کننده دیگر داستان این است که مایکروسافت با خرید نوکیا، روی گنجی از ابزارها و اپلیکیشن‌ها نشسته و هیچ کاری برای آن نمی‌کند. خب، لایسنس Pro Camera UI را می‌فروشند و دیزاین موبایل‌ها را در اختیار HMD می‌گذارند. همین فقط. فرصت آن را داشتند تا Creative Studio یا اپلیکیشن دوربین لومیا و دیگر قابلیت‌های خوبشان را به اندروید و iOS بیاورند اما فرصت را سوزاندند.

حتی حالا هم مایکروسافت در ارائه سرویس استریم گیمینگ که کاربران بتوانند بازی‌های اکس باکس را از طریق اینترنت محلی روی موبایل داشته باشند شکست خورده. در عوض به تماشای استیم نشست تا اپلیکیشنش را برای اندروید و iOS عرضه کند و کاربران این سیستم عامل‌ها بتوانند بازی‌های پی سی را روی موبایلشان بازی کنند.

قدم بعدی مایکروسافت چیست؟

هر ماه یک خبر در مورد این می‌شنویم که مایکروسافت و شرکایش در حال کار روی یک لپ‌تاپ/موبایل هیبریدی هستند. از بیانیه‌ها و ثبت اختراع‌های مایکروسافت همیشه چنین برداشت‌هایی می‌شود کرد. ساتیا نادلا مدیرعامل مایکروسافت سال پیش اعلام کرد شرکتش تلفن‌های بیشتری خواهد ساخت ولی این موبایل‌ها هیچ شباهتی به آنچه امروز می‌بینیم ندارند.

تکه‌های پازل کم‌کم در حال تکمیل شدن هستند چون ویندوز ۱۰ حالا از پردازنده آرم پشتیبانی می‌کند. مایکروسافت پشتیبانی از آرم را تبدیل به اولویت ویندوز ۱۰ کرده تا اجازه دهد تولیدکنندگان از پردازنده‌های کم‌مصرف اسنپدراگون کوالکام استفاده کنند. اولین دستگاه‌های ویندوز ۱۰ با چیپ متمرکز بر موبایل اسنپدراگون اوایل امسال عرضه شدند اما بررسی‌ها نشان داد که مایکروسافت و شرکایش باید بیشتر کار کنند. منتقدان می‌گویند عملکرد دستگاه ناامیدکننده است در حالی که عمر باتری انتظاراتشان را برآورده کرده.

اسنپدراگون ۸۵۰ (که بر اساس چیپ پرچمدار اسنپدراگون ۸۴۵ ساخته شده) می‌تواند عملکرد قابل قبولی ارائه دهد. حالا اسم پردازنده اسنپدراگون ۱۰۰۰ هم شنیده می‌شود.

حتی مایکروسافت هم به طریقی در تلاش است ویندوز ۱۰ را تمام و کمال برای چیپ آرم آماده سازد. مثل پشتیبانی کامل از ۶۴ بیت. در حال حاضر اپ‌های ۶۴ بیت و بازی‌ها اجرا نمی‌شوند و برخی سرویس‌ها هم همینگونه هستند. درایورهای x86 شما هم روی ویندوز ۱۰ آرم قابل اجرا نیست.

چه کسی یک ویندوز فون جدید می‌خرد؟

بین ویندوز ۱۰ آرم و چیپ‌هایی که قادر هستند ویندوز ۱۰ را به طور کامل اجرا کنند، به نظر می‌رسد که این شرکت بالاخره می‌تواند یک گوشی ویندوزی کامل یا حتی یک گوشی تاشو بسازد. اما چرا این کار را بکند وقتی اندروید و iOS بازار را تصاحب کرده‌اند؟

وبسایت ویندوز سنترال معتقد است که مایکروسافت رویکردی مشابه سرفس را برای موبایل جدیدش پیش گرفته و می‌خواهد ابتدا آن را برای بخش کوچک و ویژه‌ای از مخاطبان بازاریابی کند اما اگر این شرکت بخواهد موبایل‌های بیشتری بفروشد چالش بزرگی در پیش دارد. داشتن یک پی سی در جیب ایده معرکه‌ای است اما اگر بخش موبایلی محصول در حد انتظار نباشد چه؟

اگر دستگاه جدید شرکت ویندوز ۱۰ کامل را اجرا کند، گپ اپلیکیشن‌ها دیگر اهمیتی ندارد. اپ‌ها و تجربه کامل مرورگرها با پردازنده جدید کوالکام حتی سریع‌تر از گذشته اجرا می‌شود. اما این اپ‌ها و سرویس‌ها چطور در قالب تلفن همراه خواهند آمد؟ و آیا مایکروسافت دوباره تلاش برای اپ‌های فراگیر را از سر می‌گیرد؟