حافظه خود را با نوشتن به جای تایپ کردن تقویت کنید

در واقعیتِ آمیخته با علم و فناوری زده ی امروز ما که همه چیز به هم متصل است، نوشتن با قلم و کاغذ اغلب یادگاری از گذشته های دور به حساب می آید. نامه نگاری های امروزی از طریق ایمیل، یادداشت برداری ها اغلب با استفاده از تبلت، و برنامه ریزی ها معمولاً روی تلفن های هوشمند انجام می شوند؛ این روز ها دیگر کسی حوصله ی نوشتن با قلم را ندارد.

اما شاید برای کنار گذاشتن قلم و کاغذ نباید این قدر عجله به خرج دهیم. به نظر می رسد فرایند نوشتن با قلم و کاغذ مزایایی دارد که تایپ کردن نمی تواند داشته باشد. همین حالا هم این را می دانیم که نوشتن روی کاغذ هنگام یادگیری خواندن و نوشتن مفید واقع می شود؛ کودکانی که به جای تایپ کردن، نوشتن روی کاغذ را آموزش می بینند خواندن را سریع تر فرا می گیرند. اما پژوهش های تازه نشان می دهند نوشتن با قلم حتی بعد از گذشت مدت ها از فراگیری کامل مهارت های خواندن و نوشتن نیز مفید واقع می شود.

در مجموعه ای از سه آزمایش که در مجله ی علم روانشناسی منتشر شده اند، جامعه ای متشکل از دانشجویان به دو گروه تقسیم شده اند. از یک گروه خواسته شده در چند جلسه ی سخنرانی شرکت کنند و با قلم و کاغذ از سخنرانی ها یادداشت برداری کنند و از گروه دیگر نیز خواسته شده یادداشت برداری های خود را روی لپ تاپ تایپ کنند.

نتایج این آزمایش ها نشان داد دانشجویانی که روی لپ تاپ یادداشت برداری کرده بودند یادداشت های بیشتری ذخیره کرده اند (گاهی اوقات در حد کل محتوای سخنرانی)، اما وقتی از درک مفهومی محتوای مورد نظر از آنها آزمون به عمل آمد، عملکرد آنها نسبت به دسته ای که با قلم و کاغذ این کار را انجام داده بودند ضعیف تر بود.

نکته ی جالب اینجاست که شکاف میان این دو گروه، حتی وقتی به آنها مهلتی یک هفته ای برای مطالعه ی یادداشت های خود داده شد باز هم سر جای خود باقی بوده است. گروهی که با لپ تاپ اقدام به یادداشت برداری کرده بود با وجود اینکه به حجم بیشتری از محتوای سخنرانی ها دسترسی داشت، نسبت به گروه دیگر در درک و پردازش آنچه ثبت کرده بود توانایی کمتری از خود نشان می داد. این در حالی است که گروه دیگر، به شیوه ی سنتی محتوای بسیار کمتری را روی کاغذ آورده بود.

بنابراین پژوهشگران مورد بحث اینطور نتیجه می گیرند که نوشتن با قلم و کاغذ دست و پا گیر و کند تر از تایپ کردن است، اما وقتی صحبت از حفظ و یادگیری در میان باشد، نوشتن به تایپ کردن برتری پیدا می کند. بر خلاف گروهی که هنگام سخنرانی حواسش را به تایپ کردن تقریباً تمام محتوای سخنرانی داده بود و بابت این موضوع اعتماد بیشتری به کار خود داشت، گروهی که از نوشتن بهره می گرفت مجبور بود حواس خود را متوجه محتوای سخنرانی کند. آنها نمی توانستند همه چیز را مثل گروه دیگر ثبت کنند، بنابراین مجبور می شدند اطلاعات را در لحظه پردازش و خلاصه کنند.

پژوهشگران یاد شده به این نتیجه رسیدند که در کل، هرچه یادداشت های دانشجویان بیشتر باشد، قدرت یادآوری محتوای سخنرانی در آنها ضعیف تر است. آنها در متن تحقیق خود می نویسند «به نظر می رسد دانشجویانی که از لپ تاپ استفاده می کنند قادرند تقریباً بدون حضور ذهن، طوطی وار و با کمترین تجزیه و تحلیل مغزی یادداشت برداری کنند. این نوع یادداشت برداری سطحی نمی تواند درک یا به کار گیری معنادار اطلاعات یاد شده را به همراه داشته باشد».

پس دفعه ی بعد که در حین یک تماس تلفنی و یا جلسه ی کاری در حال تایپ کردن یادداشت های خود بودید، مراقب تله ی «یادداشت برداری سطحی» باشید. سعی کنید برای این کار قلم و کاغذ را جایگزین رایانه کنید. با قلم نوشتن شاید در ابتدا از مد افتاده به نظر برسد اما کم کم به آن عادت می کنید. حافظه ی شما بعدها به این خاطر قدردانتان خواهد بود.