گوگل چگونه برای حل مشکل بزرگ اندروید می کوشد؟

«هیروشی لاکهایمر» سرپرست و مدیر محبوب ترین پلتفرم موبایل در سراسر جهان است که حالا روی کاناپه ای سرخ در مقر اصلی گوگل موسوم به «گوگل‌پلکس» لم داده و گفتگوی عمیقی در خصوص اندروید و مشکلات آن را آغاز می کند.

از هر پنج موبایلی که در سراسر کره زمین به فروش می رسند، چهار عدد از آنها به سیستم عامل اندروید مجهز بوده و دقیقاً به همین دلیل، می توان گفت که نسل جدید آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. گوگل چند روز پیش از دیدگاه های خود در خصوص آینده همین سیستم عامل با ۷۰۰۰ توسعه دهنده ای که در رویداد چند روزه ی I/O حضور پیدا کرده بودند، سخن به میان آورد.

در نطق آغازین این رویداد، گوگل خبر از موارد مهم زیادی داد. از Daydream برای واقعیت مجازی گرفته تا تلاش های جدیدش برای جذب کاربران و ایجاد شبه-شبکه های اجتماعی توسط چند اپلیکیشن تازه. گوگل حتی زمان زیادی از نطق اصلی را به اندروید N اختصاص داد و موارد تازه ای را در خصوص آن با اصحاب رسانه و توسعه دهندگان در میان گذاشت.

گوگل خبر می دهد که مصرف باتری در اندروید N بهینه تر شده و از قابلیت های دیگری مانند اپلیکیشن های فوری گفت. اما واقعیت این است که تا زمانی که قرار نباشد این نسخه از سیستم عامل به دست کاربران برسد، معرفی شدن آنها چه اهمیتی دارد؟ مسئله ی بسیار مهم تر از افزایش عمر باتری ابزارهای اندرویدی، این است که کاربر بتواند به نسخه جدید همین سیستم عامل دست پیدا کند.

لاکهایمر، مدیر کنونی اندروید بی پروا اعتراف می کند که اندروید، مشکلی بزرگ دارد؛ مشکلی که البته به آن با عبارت «F Word» اشاره می کند. البته منظورش را بد متوجه نشوید، او در مورد کلمه ی «Fragmentation» به معنای عدم یکپارچگی و انسجام در میان نسخه های مختلف اندروید می گوید.

فقدان یکپارچگی سیستم عامل در موبایل های اندرویدی، هیچ ربطی به خود گوگل ندارد و به طور مستقیم، به همکاران و شریکان او مربوط می شود. وی خبر می دهد که در حال حاضر گوگل با ۵۵۰ اپراتور مخابراتی مانند AT&T و Verizon، و از طرف دیگر با بیش از ۴۰۰ سازنده سخت افزار نظیر سامسونگ، سونی، ال جی، اچ تی سی و... همکاری دارد. همه این همکاران هستند که اجازه می دهند نسخه های قدیمی تر اندروید، روی ابزارهایی که کاربران یک یا دو سال پیش خریده اند، باقی بمانند در حالی که سخت افزار دستگاه ها توانایی اجرای نسخه های جدیدتر را هم دارد.

وی اشاره می کند که به علت رخ دادن همین اتفاق است که کاربران نمی توانند از آخرین نسخه ها و نوآوری های نرم افزاری بهره جویند. از سوی دیگر، عدم وجود یکپارچگی میان نسخه ای که در موبایل ها وجود دارد و نسخه ای که گوگل آن را معرفی می کند، یکی از دلایل اصلی عدم موفقیت اندروید در چیره شدن کامل بر صنعت تلفن های هوشمند است.

از سال ۲۰۰۸ تا کنون، گوگل ۱۴ نسخه مختلف از اندروید را معرفی کرده که اکنون ۱.۴ میلیارد دستگاه به شکل فعال از آنها استفاده می کنند. بر اساس گزارش های منتشر شده در ماه مه، تنها ۷.۵ درصد از این تعداد دستگاه فعال اندرویدی، بر بستر اندروید مارشملو که نسخه نهایی و فعلی به حساب می آید، در حال فعالیت هستند. توجه داشته باشید که این نسخه از سیستم عامل اندروید، در اکتبر سال ۲۰۱۵ از سوی گوگل منتشر شده است.

بیشتر آن ۱.۴ میلیارد دستگاه اندرویدی که در موردشان گفتیم و حالا در سراسر کره زمین مشغول فعالیت هستند، بر بستر نسخه های Jelly Bean و KitKat کار می کنند که در سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ عرضه گشته اند. در واقع، بیش از ۵۰ درصد از کاربران اندروید، از پلتفرمی بهره می گیرند که بین ۳ الی ۴ سال عمر می کند. لاکهایمر در ویدیوی پایین می گوید: «این حقیقت که ما در حال حاضر با مارشملو به کمتر از ده درصد رسیده ایم، یک مشکل است. چنین نتیجه ای، راستش نا امید کننده است.»

سه یا چهار سال عقب بودن از تکنولوژی، در دنیای امروزی تکنولوژی به هیچ عنوان قابل قبول نیست و بیش از پنجاه درصد از کاربران اندروید این مشکل را دارند. شرایط اندروید را مقایسه کنید با دومین پلتفرم موبایل محبوب در جهان. اپل خبر می دهد که بیش از ۸۴ درصد از کاربران آیفون و آیپد، از iOS 9 بهره می گیرند. در این میان اپل در هر جایی که فرصتش را داشته باشد، به همین نکته اشاره می کند.

هدف بزرگ، چالش بزرگ

اما مشکلی که از آن صحبت می کنیم، تا چه اندازه بزرگ است؟ راستش، به بزرگی بلندپروازی های گوگل برای اندروید. اشتباه نکنید؛ مشکل بروز رسانی اندروید فقط به موبایل شما که در اندروید کیت کت یا لالی پاپ باقی مانده و حالا نمی توانید از Now On Tap استفاده کنید مربوط نمی شود.

گوگل می خواهد از اندروید به عنوان ابزاری برای متحول کردن زندگی کاربرانش بهره گیرد. این سیستم عامل قرار است به شکل گسترده در مبحث واقعیت مجازی، اینترنت اشیا، خودرو و ابزارهای پوشیدنی به کار گرفته شود. به واسطه همین سیستم عامل، گوگل می خواهد سرویس هایی نظیر جستجو، مپس، یوتوب و پلی استور را در اختیار افراد قرار دهد؛ سرویس هایی که حالا هر یک از آنها بیش از یک میلیارد کاربر دارد.

 خود را یک توسعه دهنده اندروید فرض کنید که می خواهد یک اپلیکیشن توسعه داده و ویژگی های جدید و جذابی که گوگل به تازگی معرفی کرده را نیز به محصول خود اضافه کند. حال همین توسعه دهنده نگاهی به شرایط و عدم انسجام در بین نسخه های اندروید کرده و ترجیح می دهد به جای جذب کردن کمتر از ۱۰ درصد از کاربران با ویژگی های جدید، اپلیکیشنی با قابلیت های قدیمی تر توسعه دهد تا عده بسیار زیادتری از کاربران قادر به استفاده از آن باشند.

بزرگی مشکل به اندازه بزرگی بلندپروازی های گوگل برای اندروید است

لاکهایمر می گوید بخشی از مشکل، به عدم هماهنگی با سازندگان سخت افزاری بر می گردد. وی اشاره می کند که دو سال پیش، سازندگان سخت افزار بیان کردند که رونمایی از نسخه تازه اندروید در فصل پاییز با برنامه های آنها برای توسعه سخت افزار هماهنگی ندارد و نمی توانند تا پیش از پایان سال محصول تازه را به دست کاربر برسانند. به همین دلیل از سال ۲۰۱۴ تا کنون، گوگل تصمیم گرفته تا نسخه جدید اندروید را در رویداد I/O که در فصل اول هر سال برگزار می شود معرفی کند.

و به همین دلیل هم بود که امسال، گوگل زودتر و در ماه مارس نسخه پیش نمایش اندروید N را برای توسعه دهندگان منتشر کرد. لاکهایمر می گوید: «وقتی تعداد شرکت هایی که اندروید را توسعه داده و آن را در قالب سخت افزار در اختیار کاربران قرار می دهند، از یک عدد بالاتر می رود، این سخت افزار ساز است که باید تصمیم بگیرد چه زمان از نسخه جدید اندروید در موبایل خود استفاده کند. اکنون در حال همکاری تنگاتنگ با شرکت های سازنده و اپراتورهای مخابراتی هستیم تا ببینیم چگونه می شود فرایند آپدیت موبایل های اندرویدی را سرعت بخشید و چطور می توان آخرین بهبودهای نرم افزاری و نوآوری ها را به دست کاربران بیشتری رساند.»

«تنوعی که در دنیای اندروید وجود دارد، خودش یک نقطه قوت بزرگ است»

«ساندار پیچای»، مدیر عامل کنونی گوگل که دو سال به عنوان سرپرست پروژه اندروید هم شناخته می شد، عدم وجود یکپارچگی میان نسخه جدید اندروید و سازندگان را یک مشکل بزرگ می داند. وی البته یک نقطه مثبت هم در اوج مشکلات می بیند: «وجود نسخه های مختلف به سازنده این اختیار عمل را می دهد که دستگاه هایی با ویژگی و قابلیت های مختلف به بازار عرضه کرده و قیمت های متفاوتی نیز برایشان در نظر بگیرد.»

پیچای در ادامه می گوید: «نمی توان به سادگی گفت عدم یک پارچگی بد است. در واقع عدم یک پارچگی است که تنوع به وجود می آورد. و تنوعی که در دنیای اندروید وجود دارد، خودش یک نقطه قوت بزرگ است.»

با این حال، پیچای هم اعتراف می کند که تمایل دارد مشکل عدم یکپارچگی اندروید حل شود: «ما عاشق آن هستیم که بتوانیم آخرین دستاوردهایمان را به دست همه کاربران برسانیم.»

رویای واقعیت مجازی با طعم اندروید

مهم نیست چه نامی برای اندروید N انتخاب شود، در هر صورت، این نسخه از سیستم عامل واقعیت مجازی را به شکل رسمی وارد دنیای اندروید می کند. گوگل با Daydream،‌ هم پلتفرم نرم افزاری مورد نیاز را در اختیار کاربر یک موبایل اندرویدی قرار می دهد و یک هدست، تا در نهایت تجربه ای کامل در زمینه واقعیت مجازی، توسط تلفن های هوشمند به کاربر منتقل شود.

رویکرد گوگل نسبت به مقوله واقعیت مجازی بسیار متفاوت از تلاش فیسبوک و آکیلس با ریفت یا اچ تی سی با وایو است. آن هدست ها، تجربه ای بهتر از واقیعت مجازی به شما می دهند اما مشکل شان هم این است که باید افسارشان را به یک کامپیوتر رومیزی قدرتمند بست تا در نهایت بتوان از قدرت پردازشی آنها استفاده کرد و لذت برد.

گوگل می گوید که تلاش دارد تجربه واقعیت مجازی را به شکلی ساده و از طریق موبایل در اختیار کاربر قرار دهد: تنها کافیست اسمارت فون خود را درون هدست لغزانده و سپس آن را روی سر خود قرار دهید. گوگل پیشتر تجربه موفقی با کاردبورد داشته و حالا بیش از ۱۰ میلیون عدد از این هدست های بسیار ساده در سراسر جهان فروش رفته اند. به راحتی می توان گفت که هم اکنون کاردبورد، پر استفاده ترین هدست واقعیت مجازی امروزی است.

نکته مثبت کاردبورد این بود که هر موبایلی را می توانستید در آن قرار دهید. حتی آیفون را. اما دیگر Daydream قرار نیست اینطور با همه موبایل ها سازگار باشد. سازندگان قرار است موبایل هایی رده بالا و گران قیمت برای آن توسعه دهند. موبایل هایی که شاید مجبور به بهره گیری از سنسورهای بیشتری شوند.

بالابردن عملکرد موبایل ها و همچنین افزودن سنسورها امری ضروری است تا در نهایت رویاپردازی از جنس واقعیت مجازی در پلتفرم گوگل، با تاخیر و کیفیت پایین مواجه نشود.

Daydream اتکای کاملی به اندروید N دارد. لاکهایمر می گوید:‌ «اندروید N از پایه برای واقعیت مجازی توسعه یافته و این امر مهمی است. هدف، صرفاً تکنولوژی نبوده، بلکه راحتی استفاده توسط کاربران بوده است.»

تصور کنید که وقتی موبایل خود را وارد یک هدست مجهز به پلتفرم Daydream می کنید، موبایل به شکل خودکار وارد حالت واقعیت مجازی می شود. از طرفی، اینکه در حال استفاده از واقعیت مجازی هستید، به معنای آن نیست که دیگر نمی توانید از برخی ویژگی های دیگر موبایل خود استفاده نمایید. فرض کنید در حال رویاپردازی از حضور خود در سطح مریخ هستید و چنین صحنه ای در برابر شماست. در این حالت اگر تماسی دریافت کنید، صرفا نوتیفیکیشن آن برای شما به نمایش درآمده و اگر بخواهید، می توانید به آن پاسخ دهید. یا نه، خیلی راحت می توانید از کنار آن رد شده و به کاوش مریخ ادامه دهید.

در اندروید N همچنین پاسخ دهی به نوتیفیکیشن ها آسان تر شده و از طرفی، می توان نمایشگر را به شکل استاندارد بین دو اپ تقسیم کرد. در کنار ویژگی های جدید، مصرف انرژی در اندروید مدیریت بهتری پیدا کرده است.

از سوی دیگر Instant Apps به شما اجازه می دهد بدون نصب کردن یک اپلیکیشن، از طریق لمس یک لینک، آن را دریافت کرده و بتوانید با آن کار کنید. همه ما نیازهایی مقطعی داریم که نصب کردن یک اپلیکیشن برای آن، کمی غیر جذاب به نظر می رسد. با این راهکار، می توان با سرعت بیشتری نیاز های مقطعی را برطرف کرد.

حالا شاید متوجه شوید که مشکل عدم یکپارچگی موبایل های اندرویدی، چرا اکنون بیش از هر زمان دیگری مورد توجه و مهم است. بیشتر موبایل های اندرویدی حتی مارشملو که سال پیش معرفی شد را ندارند، و مشخص نیست که چه زمان قرار است به ویژگی هایی که گوگل چند روز پیش در I/O در موردشان گفت، دست پیدا کنند.

خبر خوب البته اینکه گویا برخی سازندگان می خواهند با سرعت بیشتری پشتیبانی خود را از N آغاز کنند و سامسونگ، اچ تی سی، هوآوی، شیائومی، ال جی، ایسوس، آلکاتل و ZTE همه خبر داده اند که در پاییز امسال، موبایل هایی با پشتیبانی از پلتفرم Daydream ارائه خواهند داد.

کاری که گوگل نمی تواند به تنهایی انجامش دهد

عدم یکپارچگی اندروید اگرچه مشکل بزرگی برای گوگل است اما تنها مشکل آن نیز به شمار نمی رود. در حال حاضر، اتحادیه اروپا در حال بررسی پرونده این شرکت است تا ببیند که آیا گوگل در سال های اخیر از نفوذ بالای خود برای ارائه پیشفرض سرویس هایش در موبایل های اندرویدی استفاده کرده است یا خیر.

لاکهایمر پاسخ جامعی به این مسئله نمی دهد و صرفا می گوید که عدم یکپارچگی در سیستم عامل اندروید باعث می شود تا مردم بتوانند طعم های مختلفی از آن را بچشند و از طرفی، گوگل در حال مذاکره با اتحادیه اروپاست تا مشکلات را حل کند.

اما در هر صورت اگر گوگل می خواهد که اندروید رشد کند، به پشتیبانی همکاران تجاری اش نیاز دارد.

گوگل در پاییز امسال قصد دارد هدست مبتنی بر پلتفرم Daydream خود را به همراه یک کنترلر عرضه کند. این هدست تنها با موبایل هایی هماهنگ خواهد بود که به این پلتفرم و اندروید N مجهز شده باشند. گوگل، خودش نکسوس 6P را دارد که از Daydream پشتیبانی خواهد کرد اما چه تعداد از کاربران اندروید، نکسوس 6P دارند؟

شرکت مذکور برای افزایش ضریب پذیرش Daydream از سوی کاربران، نیازمند همکاری تنگاتنگ با برخی شرکای سخت افزاری خود، از جمله سامسونگ است؛ شرکتی که حالا خودش هدست واقعیت مجازی Gear VR را به فروش می رساند که با همکاری با فیسبوک و استفاده از تکنولوژی های آکیلس ساخته خواهد شد.

از طرف دیگر گوگل به توسعه دهندگان نیاز دارد تا به ساختن اپلیکیشن برای اندروید ادامه دهند. برای تشویق کردن آنها به همین کار، گوگل در رویداد I/O از ابزاری به نام «فایربیس» پرده برداشت. این ابزار جدید به توسعه دهندگان کمک می کند تا بتوانند اطلاعات دقیق تری در مورد نحوه استفاده و مشکلات احتمالی که برای آن پیش می آید کسب کنند. فایربیس همچنین این امکان را فراهم می آورد تا توسعه دهنده توسط آن، بتواند به شکل مجازی اپلیکیشن خود را بر ۲۰ تلفن هوشمند اندرویدی از سازندگان مختلف تست کند.

گوگل تا زمانی که نتواند مشکل بزرگ عدم یکپارچگی را در پلتفرم اندروید حل کند، صرفاً عده بسیار اندکی از کاربران که معمولا دست به خرید ابزارهای جدید می زنند، قادر به استفاده از قابلیت های تازه خواهند بود و جمعیت گسترده ای از آنها محروم مانده و به همین ترتیب، تلاش گوگل به دست اکثریت کاربران نمی رسد.

در این میان، Instant Apps یکی از ویژگی هایی است که صرفاً به اندروید N متکی نیست. این قابلیت حتی با موبایل های مبتنی بر Jelly Bean هم کار می کند و به همین ترتیب، ۹۶ درصد از ۱.۴ میلیارد دستگاه اندرویدی قادر به استفاده از آن هستند.

برای رساندن قابلیت های دیگر به دست استفاده کنندگان از اندروید، گوگل باید مشکل عدم یکپارچگی اش را با اپراتورها و سازندگان ابزارهای اندرویدی حل کند. لاکهایمر آپدیت های امنیتی که به شکل ماهانه از سال گذشته آغاز شده اند را قدم مثبتی در این راستا می داند:

«به نظر این حقیر، یکی از مزایای اندروید این است که شما می توانید انتخاب های زیادی در آن داشته باشید. قرار نیست انتخاب شما فقط  به یک دستگاه از یک سازنده محدود شود. ما باور نداریم که یک دستگاه بتواند تمام سلایق را پوشش دهد. اما از طرفی باور ندارم که گستردگی ابزارهای اندرویدی، توجیه کننده شرایط کنونی آنها و کاهش سرعت بروز رسانی برایشان باشد. تصور می کنم که قادر به حل کردن این مشکل هستیم.»