اضطراب چیست و چه بر سر انسان می آورد؟ [قسمت اول]

اضطراب، واژه ای عمومی برای چندین مدل اختلال در بدن است که سبب استرس، ترس، نگرانی و دلهره می شوند.

این اختلال ها، طرز رفتار و احساسات ما را تحت تاثیر قرار داده و می توانند مسبب بروز علائم فیزیکی واقعی شوند. اضطراب مبهم و ناراحت کننده است، در حالی که اضطراب شدید می تواند شخص را از پای بیاندازد و تاثیرات جدی روی زندگی فرد بگذارد.

انسان عمدتا زمانی اضطراب را تجربه می کند که با یک چالش مهم برخورد دارد، مثل امتحان یا آزمونی مهم، اجرا در برابر جمعی کثیر و یا حتی حین مصاحبه. چنین اضطرابی را کاملا طبیعی و قابل قبول می خوانند اما اگر مسئله به قدری پیچیده شود که فرد قادر به خوابیدن نباشد یا توانایی انجام کارهای عادی را از دست بدهد، شرایط فرق می کند.

با این حال، از لحاظ علمی نمی توان اضطراب را در همین یک واژه خلاصه و تعریف کرد، بنابراین متخصصین امر، مسئله ای که ما صرفا به عنوان اضطراب می شناسیم را در چندین بخش به صورت جداگانه تشریح کرده اند.

اختلال اضطراب فراگیر یا GAD

اختلال اضطراب فراگیر یا Generalized Anxiety Disorder یک اختلال مزمن است که با اضطراب بیش از اندازه و طولانی مدت و نگرانی در مورد وقایع، اتفاق ها و شرایط نامشخص زندگی همراه است.

کسانی که از GAD رنج می برند، عمدتا در مورد سلامت، وضع مالی، خانواده، شغل و تحصیل خود احساس نگرانی می کنند اما در شناسایی آن مشکل خاص و کنترل نگرانی ها ناتوان هستند. ترس آن ها عمدتا غیر واقعی یا بی تناسب با شرایطی است که انتظارش می رود.

بدون آنکه واقعا اتفاق بدی قرار باشد رخ دهد، این افراد انتظار شکست و فاجعه را دارند به حدی که اعمال روزمره شان نظیر کار، تحصیل، فعالیت های اجتماعی و روابط شان نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.

اختلال وحشت زدگی

در اختلال وحشت زدگی، حملات مختصر و ناگهانی وحشت فراوان و دلهره را می توان مشاهده کرد که منجر به لرزیدن، پریشانی، سرگیجه، تهوع و مشکل تنفسی می شود. این حملات عمدتا ناگهانی شکل گرفته و در عرض 10 دقیقه به اوج خود می رسند اما ممکن است چند ساعت فرد را در آن حالت قرار دهند.

اختلال وحشت زدگی عمدتا زمانی رخ می دهد که تجربه ای ترسناک کسب کرده باشید یا تحت تاثیر استرس طولانی مدت قرار گرفته باشید اما می توانند ناگهانی هم باشند.

فوبیا

در این مورد کم و بیش همه اطلاعاتی داریم. تعریف فوبیا، ترس غیر منطقی و دوری جستن از یک شی یا شرایط خاص است. فوبیا با اختلال اضطراب فراگیر تفاوت دارد، چرا که فوبیا، احساس ترسی ناشی از دلیلی خاص را به همراه دارد. این ترس یا غیر منطقی است و یا غیر ضروری اما با این حال، فرد باز هم نمی تواند اضطرابی که در نتیجه آن حاصل می شود را کنترل کند.

فوبیای یک انسان می تواند به هر چیزی ربط داشته باشد، از یک شرایط و موقعیت خاص گرفته تا یک شیء غیر زنده و یا حیوانی بی آزار. برای مثال، آگورافوبیا به ترس از مکان های باز و شلوغ گفته می شود و فرد حین قرار گرفتن در این شرایط دچار اضطراب شدید و حملات وحشت زدگی می شود.

اختلال اضطراب اجتماعی

تا به حال شده که از قضاوت شدن توسط دیگران احساس واهمه داشته باشید یا به سبب ظاهر خود از حضور در ملا عام احساس شرمندگی کنید؟ به این نوع ترس، اختلال اضطراب اجتماعی می گویند. چنین شرایطی سبب می شود تا فرد از بودن در موقعیت های اجتماعی دوری بورزد و نخواهد با کسی ارتباط برقرار کند. او احساس می کند که شرایط سبب تحقیرش می شوند و باید از بودن از جمع خودداری کند.

اختلال وسواس فکری عملی یا OCD

اختلالی که از آن حرف می زنیم را می توان در بسیاری مشاهده کرد. یک سری تفکرات و یا رفتارهایی که مرتبا تکرار شده و ناگهانی و سرزده به سراغ فرد می آیند. کسانی که از این اختلال رنج می برند می دانند که وسواس شان غیر منطقی و غیر عقلانی است اما آن کار را انجام می دهند تا از اضطراب شان کاسته شود.

گاهی اوقات تفکرات و منطق این افراد بسیار خرافی می شود. برای مثال راه رفتن به حالتی خاص یا انجام منظم چندین کار برای رسیدن به آرامش، مثل شستن و تمیز کردن وسایل شخصی، دست ها یا حتی جا به جا کردن اجزای داخل اتاق و خانه بدون آنکه نیازی به مرتب کردن باشد.

اختلال استرسی پس از ضایعه روانی یا PTSD

جنگ، تجاوز، گروگان گیری یا تصادف شدید مواردی هستند که می تواند فرد مورد تعرض را در شرایط اختلال استرسی پس از ضایعه روانی یا PTSD قرار دهد. PTSD عمدتا همراه با مرور گذشته (آن لحظات به خصوص دشوار) و تغییر رفتار همراه است.

اختلال اضطراب جدایی

این نوع از اضطراب زمانی رخ می دهد که از یک شخص یا مکانی که احساس امنیت و راحتی را برای شما تامین می کرده دور شوید. گاهی اوقات جدایی منجر به وحشت زدگی می شود و آن را یک اختلال به حساب می آورند زمانی که واکنش بیش از حد طبیعی یا غیر طبیعی باشد.