دانشمندان شاهد فوران های سهمگین و کم سابقه خورشید هستند

در حالی که چشم جهانیان به طوفان های عظیم و بی سابقه اقیانوس اطلس خیره شده، خورشید هم هفته فعالی را پشت سر گذاشته است. از روز دوشنبه هفته قبل شش شراره خورشیدی از یک نقطه (لکه) فوران کرده که یکی از آنها بزرگ ترین شراره در چرخه کنونی خورشید به شمار می رود.

لکه ها مناطقی خنک (به نسبت بخش های مجاور) و تاریک روی سطح خورشید هستند که میدان مغناطیسی قدرتمندی دارند. این لکه ها در سیکل های 11 ساله و به خاطر تغییر میدان مغناطیسی به وجود می آیند.

خورشید اکنون به سمت کمینه پیش می رود

مواد مغناطیسی داخل خورشید همواره جابجا شده و مسیر سطح را در پیش می گیرند و سرانجام باعث جابجایی قطب های شمال و جنوب آن خواهند شد. بدین ترتیب خورشید دو فاز را طی می کند: فاز بیشینه با لکه های فراوان، و فاز کمینه با لکه های بسیار کم.

در حال حاضر ستاره ما به سمت کمینه پیش می رود، اما هنوز هم لکه ها شکل می گیرند و فوران های قدرتمندی را به وجود می آورند. این شراره ها مستقیماً به زمین آسیب نمی رسانند، اما اختلال در شبکه های برق رسانی را به همراه خواهند داشت.

شراره ها با پدیده دیگری به نام «خروج جرم از تاج خورشیدی» همراه هستند که پلاسمای پر انرژی را به فضا پرتاب می کند. زمانی که این پلاسما به زمین برسد، با میدان مغناطیسی و ذرات اطراف کره خاکی بر هم کنش داشته و طوفان های ژئومغناطیسی را به وجود می آورند که روی ماهواره ها و تجهیزات الکترونیکی زمینی اثر می گذارد.

گفتنیست بزرگ ترین شراره خورشیدی از این لکه فعال در تاریخ 6 سپتامبر (15 شهریور) فوران کرده و اثرات نامطلوب آن تاکنون از بین رفته است. تصاویر متحرک این نوشته توسط رصدخانه دینامیک خورشیدی ناسا (SDO) ثبت شده که از سال 2010 به رصد خورشید مشغول است.

• چرا خورشید گرفتگی کامل برای دانشمندان مهم است؟
• چرا گردبادها روز به روز قوی تر می شوند؟