پرینترهای سه بعدی در ایران تا کجا پیش رفته اند؟

مرکز تحقیق و توسعه فناوری های ساخت افزودنی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران همایشی با موضوع معرفی پرینترهای سه بعدی برگزار کرد که در طی آن اساتید و کارشناسان گوناگون درباره این صنعت نسبتا نوپا در کشور و قابلیت های آن صحبت کردند. اساتید حاضر در این کنفرانس اذعان داشتند که بشر در راه انقلاب صنعتی چهارم قرار گرفته که دو مقوله اینترنت اشیا و پرینترهای سه بعدی در راس آن قرار دارند.

«حامد کیوانپور» کارشناس ارشد مهندسی مکانیک سه عنصر اتوماسیون، روباتیک و چاپ سه بعدی را لازمه انقلاب صنعتی جدید می‌داند و خبر از ارتباط ماشین‌ها با یکدیگر به وسیله اینترنت اشیا می‌دهد تا در یک محیط روباتیک با هم ارتباط برقرار کنند. دکتر «صادق رحمتی» تکنولوژی را یکی از محورهای توسعه اصلی در کشور می‌داند.

او از آزمایشگاه تحقیق و توسعه فناوری ساخت افزودنی دانشگاه می‌گوید که در آن پروژه‌های زیادی به ثمر رسیده است:

«در این مکان تاکنون تحلیل تاثیر شکل سلول‌ها و تخلخل بر خواص مکانیکی داربست‌های سلولی و همچنین طراحی و ساخت چاپگر سه بعدی DLP به همراه بهینه‌سازی پارامترهای این دستگاه صورت گرفته است.»

رحمتی از وجود سه پرینتر صنعتی در این آزمایشگاه و حضور مدل‌های DLP و FDM واگلر و یک مدل دیگر خبر می‌دهد و فناوری چاپگرهای سه بعدی را کمک‌ساز زمینه‌هایی چون خودروسازی و پزشکی عنوان می‌کند:

«مثلا داشبوردهای مختلف و قطعات گوناگون خودرو با این فناوری ساخته می‌شود و در بخش پزشکی نیز در جراحی‌ها بسیار به کار می‌آید. به نظر من فناوری چاپگرهای سه بعدی می‌تواند به زیباترین شکل جراحی و پزشکی را با مهندسی ادغام کند. امروزه بسیاری از اجزای مصنوعی که برای بدن بیماران ساخته می‌شود بر اساس سایزهای استاندارد جهانیست و غالبا فیت آناتومی بیمار نیست اما می‌توان با کمک پرینتر سه بعدی دستگاهی دقیقا برای مشخصات اندام هر فرد جداگانه طراحی و ساخت.»

«پیمان لطفی» کارشناس ارشد متخصص حوزه بافت‌ ویژگی‌های دیگری از این فناوری را روشن می‌سازد و مهندسی بافت را یکی از مسائل اصلی این حوزه می‌داند:

«این علم بسیار تازه است و با پیوند گوش انسان به پشت موش شروع شد که تصویرش نماد مهندسی بافت شده. ما در ایران نیز توانستیم به جاهای بسیار خوبی در این صنعت برسیم و به عنوان مثال استخوان شصت انگشت دست را بسازیم.»

لطفی فرایند تولید بافت را اینگونه توضیح می‌دهد:

«استخوان معیوب را جدا می‌کنند و بعد از سی تی اسکن و استخراج سلول بنیادی با اضافه کردن فاکتور رشد سلولی تمام محیط توسط آن احاطه می‌شود و در نهایت تبدیل به یک بافت زنده می‌شود.»

«مرتضی موسوی» کارشناس مهندسی کاربرد ساخت افزودنی در مهندسی مکانیک و فضا را معرفی می‌کند و ساخت تجهیزات توربوماشین (توربین و پلمپ و کمپرسور) در تعداد محدود را یکی از فواید آن می‌داند:

«فناوری چاپ سه بعدی می‌تواند برای ساخت مواد آزمایشی (Sample) بسیار به کار می‌آید و در تولید به مقدار کم به صرفه است. نرخ قیمتی دستگاه‌های پرینت در سال اخیر بسیار کاهش یافته و رواج استفاده از آن در کشور بسیار بالا رفته است. الان زمان خوبیست که دانشجویان روی پروژه‌های استارتاپی پیرامون این مساله تمرکز کنند و سرمایه‌گذاران نیز این صنعت را سود ده بدانند چرا که آینده بزرگ و خوبی در راه این صنعت وجود دارد.»

او به شرکتی در ایران اشاره می‌کند که روی پرینت کل یک ساختمان به صورت یکجا تمرکز دارد و آن را در مواقعی چون زلزله بسیار مفید می‌پندارد و با تاکید به رشد 20 برابری پرینترهای سه بعدی اعلام می‌کند که این فناوری در همه امور من جمله معماری نیز پا گذاشته است:

«امروزه دیگر کمتر مهندس طراحی با دست و چسب و... طراحی می‌کند و یا ماکت می‌سازند و غالبا به سوی پرینترهای سه بعدی روی آورده‌اند.»