بررسی بازی The Last Dead End؛ ماموریتی برای اهورامزدا

بازی The Last Dead End شاید تلنگری باشد برای بازیسازان داخل کشورمان که از پتانسیل‌های خوب پنهان در داستان‌ها و باورهای ایران باستان بازمانده‌اند. این بازی مستقل که ساخته استودیویی موسوم به AzDimension است، از تولیدات جمهوری آذربایجان است و در داستان آن نقبی به اوستا، زرتشت، اهورامزدا و اهریمن و... زده شده. بازی Last Dead End به طور حتم از نظر فنی بی‌ایراد نیست ولی نگاه به آن از چندین جهت اهمیت دارد، یکی اینکه با اولین بازی مستقل کشور جمهوری آذربایجان سروکار داریم که توانسته کمی تا قسمتی در مارکت بین‌الملل حضور داشته باشد و یکی هم همین نگاه به دیین و آیین زرتشتی در بطن بازی که انجام آن را برای ما گیمرهای ایرانی واجب می‌کند.

• سازنده: AzDimension
• ناشر: AzDimension
• پلتفرم ها: پی‌سی
• پلتفرم بررسی: پی‌سی

بازی از دید «فرهاد نوروزف» آغاز می‌شود، یک استاد زبان‌شناس که به سازمان میراث فرهنگی آذربایجان رفته و آنجا بهار، یکی از دوستان قدیمی‌اش را ملاقات می‌کند که حالا در این سازمان منصب خوبی پیدا کرده است. بعد از دیدار مجدد بهار و فرهاد و یادآوری کوتاه از خاطرات گذشته‌شان، مشخص می‌شود که دولت در پی یک سری تحقیقات و اکتشافات کتابی عجیب پیدا کرده که قدمتی چندین هزارساله دارد ولی به نظر خالی از نوشته است. بهار از فرهاد می‌خواهد که نگاهی به کتاب بیندازد.

معلوم می‌شود که کتاب به زبان اوستایی نوشته شده و فرهاد نوشته‌هایی داخل کاغذهای قدیمی کتاب به این زبان باستانی می‌بیند که گویا بهار و دیگران قادر به دیدن آنها نیستند. فرهاد کتاب را برای مطالعات بیشتر با خود می‌برد و متوجه می‌شود که نسخه‌ای که در دست دارد، اولین اوستا (اوستای اورجینال!) است و اهورامزدا از طریق این کتاب با او که «انتخاب شده» صحبت می‌کند.

اهورامزدا به فرهاد از تاریکی می‌گوید و از نوری که باید در این تاریکی روشن باشد وگرنه دنیا در کام «اهریمن» فرو می‌رود. فرهاد ماموریت پیدا می‌کند که یکه و تنها در برابر تاریکی و اهریمن بایستد و دنیا را از گزند آنها در امان بگذارد...

تصور نمی‌کنم خلاصه داستان باعث نشود که ایرانیان گیمر وسوسه تجربه بازی را پیدا نکنند اما بگذارید همین اول کار تکلیف چند مساله را درباره بازی روشن کنم. بازی Last Deadend یک عنوان بسیار کوتاه است (نهایتا دو ساعت برای پایان بردن بازی وقت لازم است) و البته قیمت ناچیزی هم برای آن در نظر گرفته شده (8دلار ناقابل که نمی‌دانم هنگام منتشر شدن این مطلب نرخ دلار چقدر است تا به تومان برایتان حساب کنم) و از نظر فنی هم بی ایراد نیست. نباید با بازی Last Deadend همانند بازی Doom رفتار شود ولی با توجه به بودجه و امکاناتی که در اختیار بازیسازانش بوده، شاهد اثری هستیم که قابل تقدیر است.

بازی در ژانر وحشت-معمایی به سر می‌برد و در دو دنیای واقعی و دنیای تاریکی دائما در حال چرخش است. در دنیای واقعی دوربین حالت سوم شخص گرفته و شما با فرهاد می‌توانید در محیط بازی (که محیط چندان بزرگی هم نیست) گشت و گذار کنید و کوچه‌ پس کوچه‌های آذربایجان لذت ببرید. اتمسفر و فضاسازی که در این بخش صورت گرفته حقیقتا ستودنیست و محیط شهر و از آن مهم تر موسیقی متن بازی در این محیط، کاملا روح آدم را شستشو می‌دهد.

وجود مواردی چون دستفروشان فرش و سه‌تار و انبارهای پر از آفتابه! و مردمانی که در سطح شهر مشغول بازی تخته نرد هستند و به سروکله هم می‌زنند و گذر از کنار کافه‌هایی که در آنها فردی زده زیر آواز و موسیقی اصیل می‌نوازد و... تنها چند مورد از این اتمسفر هستند. نقش‌ونگارهای روی دیوارها و معماری شهر را نیز در کنار این عناصر بگذارید و مطمئن باشید از محیط ساخته شده داخل شهر باکو دلزده نمی‌شوید.

اما در دنیای تاریکی بازی حالت دیگری به خود گرفته و دوربین از زاویه اول شخص قصه را روایت می‌کند. در این حالت شما می‌توانید یک اسلحه سرد و یک اسلحه گرم با خود به همراه داشته باشید و در جهان تاریکی با دشمنان و موجودات اهریمنی مبارزه کنید و دو سه تا معمایی هم در طول بازی حل کنید (که اصلا سخت نیستند پس لازم نیست نگرانشان باشید) نکته جالب وجود دشمنانی چون مار و گرگ در بین آنهاست که در فرهنگ و باورهای زرتشتی جزو حیوانات اهریمنی به شمار می‌روند. ضمنا بخش‌هایی از بازی به صورت QTE پیش می‌رود که سبک سینماتیک آن را کمی تا قسمتی بهتر کرده است.

گرافیک بازی در هر دو محیط قابل قبول است و با اینکه ضعف‌هایی دارد ولی می‌توان آن را تحمل کرد اما کاش سازندگان بازی در بخش صداگذاری بیشتر دقت می‌کردند. دوبلوران بسیار سطحی کار خود را انجام دادند و برعکس نوای موسیقی بازی که نمره خوبی می‌گیرد، بخش صداگذاری افتضاح است. جدا از صداپیشگی کاراکترها، صداها در محیط بازی و صدای دشمنان (صدای مارها که هیس هیس کنان به معنای تام می‌آیند جلو بیشتر خنده دار است تا ترسناک) و همچنین صدای اسلحه ها (که گاهی شنیده می‌شود و گاهی هم بازی عشقش می‌کشد و صدایی بعد از شلیک گلوله از خود تولید نمی‌کند) نقاط فاجعه‌ای هستند که هضم آنها با وجود درک محدودیت‌های بازیسازان، اندکی سخت است.

جو ترسناک بازی بیشتر از نوع Jump Scare یا بنا به تعبیر دیگری ترس‌های Boo مانند است، به این معنی که در خلوتی بازی ناگهان دشمنی جلویتان می‌پرد یا صدایی وحشتناک می‌شنوید و از جایتان می‌پرید. بازی در این مورد خوب عمل کرده و در چند موردی واقعا می‌تواند گیمر را زهره ترک کند. خلاصه که گرخیدن در برخی مراحل طبیعیست به ویژه در مرحله دیوانخانه واقع در کاخ شیروانشاه .این جمله را نوشتم که ضمن ادای احترام به زبان شیرین آذری و آوردن فعل گرخیدن، به اسم زیبا و به گوش ما ایرانیان آشنای دیوانخانه (وزارتخانه‌های قدیم) اشاره کنم و بس!

اینکه جمهوری آذربایجان به زرتشت و دین آیینش اهمیت داده و بازی را ساخته که پیرامون المان‌های این دین می‌گردد، عجیب نیست چرا که اصولا معروف است زرتشت (ع) در کنار دریاچه ارومیه به دنیا آمده و سه آتشکده معروف هم در تاریخ وجود داشته که واقع در فارس (برای موبدان) خراسان (برای کشاورزان و دامداران) و آذربایجان (برای نظامیان) بوده و حتی روایت است که آتش آتشکده آذربایجان هم‌اکنون در آتشکده‌ای در هند هنوز هم شعله‌ور است. خود آذربایجان هم که معنای آذرپایگان یا همان نگهبان آتش دارد و تمامی این موارد نشان از رابطه خوب این آیین با آذربایجان دارد.

این موضوع اما هنوز در کشور ما آنطور که باید و شاید تحویل گرفته نشده و بازی‌هایی که در مورد آیین زرتشت ساخته شده باشدو در خورد توجه باشد لااقل به چشم من نخورده است. بازی Last Deadend به رغم تمام ایرادات فنی که دارد، از حیث محتوا برای ما ایرانیان جالب است و تجربه کوتاه مدت آن در بین آثار پرزرق و برق کنونی می‌تواند استراحتی کوتاه و مفید باشد.

در آخر این عنوان می‌تواند پیشنهاد جالبی هم برای دوستانتان و آشنا کردن آنها با زرتشت و دین زرتشتی باشد چرا که بخش Encyclopedia بازی توضیحات مفصل و کاملی درباره کتاب اوستا و آتش و اهریمن و... در خود جای داده که خواندن آن خالی از لطف نیست.

بر اساس اطلاعات سایت ناشر Last Deadend اولین تجربه آنها در بازیسازی نیست ولی تا امروز مهمترینشان است و امید می‌رود که کارهای بعدی‌شان به مراتب بهتر شوند. ذکر این نکته الزامیست که انجام این بازی برای همه توصیه می‌شود و امتیاز نهایی صرفا از منظر فنی به این عنوان داده شده است.