تکنولوژی در مسیر ابدیت؛ آیا حیات دیجیتال پایانی بر پدیده مرگ خواهد بود؟

در ماه آوریل نیز آزمایشگاه رسانه MIT که پیشتر حمایت خود از این پروژه را اعلام کرده بود و قرارداد همکاری با آن امضا کرده بود اعلام کرد که علم عصب شناسی هنوز «به میزان کافی» پیشرفت نکرده تا بداند حافظه و ذهن قابل نگهداری هستند یا خیر و آیا اساسا می شود نمونه ای دیجیتالی از حافظه انسان ایجاد کرد یا خیر.

در مورد یک ربات

دیگر کارآفرینان حوزه تکنولوژی باور دارند که ابدیت از نوع دیجیتالی اش با کمک ابزارهای کمتر تهاجمی امکان پذیر است.

متخصصان هوش مصنوعی هم اکنون مشغول توسعه آواتارهایی هستند که وظایف کاربران را عینا شبیه سازی می کنند و قادرند بعد از مرگشان نیز همچنان با خویشاوندان و دوستانشان ارتباط داشته باشند.

حسین رهنما، استاد مهمان در آزمایشگاه رسانه MIT به تازگی اعلام کرده موفق به توسعه نرم افزاری شده که می توانند چندین گیگابایت داده روزانه ای که توسط افراد ایجاد شده را استخراج یا اصطلاحا ماین کند و براساس آن اطلاعات، مدل های مجازی از ذهن آنها بسازد.

این برنامه که «ابدیت افزوده» نام دارد در ادامه قادر خواهد بود خاطرات زندگی شما را به دیگران انتقال دهد و به پرسش های مطروحه در رابطه با برخی موضوعات خاص نظیر دیدگاه های سیاسی تان پاسخ بدهد. البته این مساله نیز به اطلاعاتی بستگی دارد که در دیتای مربوط به شما موجود خواهد بود.

رهنما همچنین در نظر دارد که دیتای به دست آمده با این روش را بعد از مرگ افراد در اختیار ربات ها قرار دهد تا ماهیت دیجیتالی شان به نحوی از موضوعات رایج باخبر باشند و حتی در رابطه با مسائلی که بعد از مرگشان رخ می دهد اظهار عقیده کنند.

این پروفسور ایرانی اعلام کرده که در حال حاضر یک مشتری آینده نگر دارد؛ فردی که تلاش می کند با کمک تکنولوژی ارتباطش با شرکت متبوع خود را حتی بعد از مرگش هم حفظ کرده و به همکارانش در راستای رشد و تعالی شرکت مشاوره بدهد، با این حال اما رهنما می داند که این پروژه با مسائلی هم همراه خواهد بود و به عنوان نمونه به موضوع حریم خصوصی اطلاعات و دقت پاسخ هایی اشاره می کند که در آینده ربات طراحی شده توسط وی با استناد به اطلاعات ماین شده، به دیگران خواهد داد.

اما برای آقای هریس این ایده که آواتارها می توانند بعد از مرگمان معرف ما باشند بی معناست. این فیلسوف که از اساتید مهمان کینگز کالج لندن هم هست در توضیح دلایلش در این باره می گوید: شما می توانید از آنچه من در مورد مجموعه ای از موضوعات می گویم اطلاعات مورد نیازتان را استخراج نمایید اما جوابی که خواهید داد به هیچ وجه نمی تواند معرف من باشد.

یک آرامگاه دیجیتالی

اما از نظر برخی صرف اینکه یادگاری دیجیتالی از دوست یا خویشاوندان وجود داشته باشد کفایت می کند. Eugenia Kuyda هم-بنیانگذار اپلیکیشن مبتنی بر هوش مصنوعی Replika اخیرا آواتار یکی از دوستانش به نام رامان را ساخت که در حین عبور از چهارراهی در مسکو جان باخت هرچند، او کاملا بر این حقیقت واقف است که آواتار ساخته شده دوست واقعی اش نیست.

او در این باره می گوید:

این در واقع نوعی آرامگاه دیجیتالی است که می توانم به آن مراجعه کنم و برای دوستم سوگواری کنم. این آواتار به من یادآوری می کند که دوستم چطور صحبت می کرد یا حرف زدن با او چه حسی و حالی داشت.

Eugenia اشاره می کند که در فرهنگ غربی واکنش طبیعی به مرگ، ادامه امور روزمره و حرف نزدن در مورد فرد متوفی است و اینطور ادامه می دهد: مردم مرا متهم می کنند که این آواتار را ساخته ام تا از مرگ دوستم فرار کنم اما من به آنها می گویم نه. ماجرا درست عکس این است و من با این کار در واقع با حقیقت روبرو می شوم.

ابدیت اجتماعی

هیروشی ایشگارو از متخصصین علوم رباتیک در ژاپن بر این باور است که ابدیت دو سطح مختلف دارد: یکی هوشیاری شخصی و دیگری ابدیت اجتماعی.

به گفته او تکنولوژی می تواند ابدیت اجتماعی را برای افراد به ارمغان بیاورد و امکانی را برای فرد درگذشته ایجاد کند تا از آنسوی آرامگاهش با جامعه تعامل داشته باشد با این حال تکنولوژی هنوز هم نمی تواند هوشیاری و درک شخصی افراد را جایگزین کند و آنطور که ایشیگارو با اطمینان می گوید این امکان هیچگاه فراهم نخواهد شد.

ایشیگارو در جریان تلاش هایش نسخه هایی رباتیک از برخی نویسندگان مشهور ژاپنی ساخته و از این طریق امکانی را برای آنها فراهم کرده تا آثار خود را برای دانش آموزان سراسر کشور ژاپن بخوانند. او همچنین نسخه ای دیجیتالی از از خودش ساخته و باور دارد که این نسخه می تواند حتی بعد از مرگش هم علم رباتیک را به دانشجویان دانشگاه اوسلو آموزش بدهد.

ایشیگارو معتقد است که اگر ما نسخه ای دیجیتالی از خود داشته باشیم می توانیم برای همیشه در اجتماع باقی بمانیم هرچند ابدیت شخصی غیر ممکن  است چراکه هوشیاری امری مستمر و ادامه دار نیست.