طراحی و ساخت جت جنگنده اف-۳۵ لایتنینگ ۲ (F-35 Lightning II Joint Strike Fighter) بسیار بیشتر از هر سلاح دیگری در طول تاریخ هزینه برداشته است اما یک ایده جدید از کمپانی لاکهید مارتین (سازنده اف-۳۵) می تواند می تواند مرگبارترین جت جنگنده حال حاضر جهان یعنی اف-۲۲ (F-22) را به قدرتی بالاتر از اف-۳۵ برساند. توسعه و ساخت جت جنگنده اف-۲۲ در دهه ۱۹۸۰ آغاز شد، دورانی که کامپیوترها حجم بیشتری داشته و فضای بسیار بیشتری اشغال می کردند. اما حتی این مسئله نیز باعث نشد که مهندسان لاکهید مارتین از ساخت یک جت جنگنده دو موتوره با طول ۶۲ فوت (۱۸.۹متر) و عرض ۴۵ فوت (۱۳.۷ متر) با توان رادارگریزی منصرف شوند.
اف-۳۵ لایتنینگ ۲
اف-۲۲ حتی باعث شد که دسته بندی جدیدی در میان جنگنده ها شکل بگیرد.به جای برتری هوایی، مانند اف-۱۵، اف-۲۲ ها سلطان تسلط هوایی لقب گرفتند که می توانست با قدرت مانور خود قدرتمندترین جت های جنگنده را شکست داده و حتی قبل از این که دیده شود، با سرعت بالایی که داشت از مهلکه بگریزد. از طرف دیگر اف-۳۵ از قدرت پنهانکاری خود به شکل مشابهی سود می برد اما با داشتن یک قالب کوچکتر، تعداد سلاح های کمتر و یک موتور، این جت جنگنده اصولاً برای ماموریت های با مسافت کوتاه با تمرکز بر روی شکار و نابود کردن سیستم های دفاعی دشمن و نه نبرد هوایی ساخته شده است.
اف-۲۲ رپتور
اف-۳۵ این کار را بسیار بهتر از اف-۲۲ انجام می دهد زیرا از تکنولوژی مدرن تری برخوردار بوده و در همه جای آن از سیستم های کامپیوتری پیشرفته و سنسورهای قوی استفاده شده است. اما این روزها خبر می رسد که کمپانی لاکهید مارتین در حال ترغیب کردن پنتاگون به سرمایه گذاری برای طراحی و ساخت یک جت جنگنده هیبریدی با بدنه اف-۲۲ رپتور و مغز اف-۳۵ لایتنینگ ۲ است که می تواند تا چند دهه آینده تهدیدهای روسیه و چین را در زمینه جنگنده های پیشرفته مهار نماید. این نسخه هیبریدی به سیستم های ارتباطی و پروازی (avionics) مدرن اف-۳۵ و با ایجاد تغییراتی در بدنه اف-۲۲ رپتور تولید خواهد شد.
اف-۳۵ و اف-۲۲ در کنار هم
این تنها یکی از چندین گزینه ای است که توسط کمپانی لاکهید مارتین به منظور روزآمدسازی جت های جنگنده خود برای مقابله با تهدیدهای آینده چین و روسیه به نیروهای هوایی ایالات متحده و هم پیمانانش پیشنهاد شده است. دیوید دپتولا، از افسران بازنشسته نیروی هوایی ایالات متحده که اکنون از مدیران موسسه مطالعات هواقضای میچل است در این باره چنین می گوید:” شما می خواهید یک هواپیمای هیبریدی بسازید. این هواپیما یک اف-۲۲ نیست. یک اف-۳۵ نیست. در واقع ترکیبی از این دوتا به شمار می آید. این کار می تواند بسیار بسیار سریع تر از معرفی یک طراحی جدید انجام شود”.
نمونه جدید که مانند آن چیزی است که لاکهید مارتین به ژاپن پیشنهاد داده، سیستم های مدرن تر اف-۳۵ و دیگر پیشرفت ها در زمینه پنهانکاری را در خود خواهد داشت. دپتولا در این باره چنین گفته است:” پتانسیل زیادی در مورد این ایده وجود دارد. حرف من این نیست که خیلی سریع به سراغ این ایده برویم و آن را دنبال کنیم، اما از دیدگاه ژاپنی ها وقتی آن ها مایلند و به فکر این هستند که بجای ساخت یک اف-۲۲ بومی در این گزینه جایگزین سرمایه گذاری کنند نشان می دهد که آن ها می دانند این نمونه جدید چیزی فراتر از اف-۲۲ را به آن ها ارایه دهد. این یک حرکت هوشمندانه از جانب آن هاست”.
اف-۱۵ ایگل
این پیشنهاد بار دیگر دعوا بر سر این که خرید یک نسخه روزآمد شده از جنگنده های نسل چهارم مانند اف-۱۵ و اف-۱۶ بهتر است یا نسخه های مشابه جدیدتری که با طراحی های گران قیمت تر و با تعمیر و نگهداری سخت تر اما با طراحی ها، پوشش ها و سیستم های الکترونیکی کاربردی تر. در روزهای گذشته نیز خبری مبنی بر ساخت نسخه ای جدید از جنگنده اف-۱۵ ایگل با نام اف-۱۵ ایکس در روزیاتو منتشر شد که بر اساس آن نمونه روزآمد شده می توانست بمب ها و موشک های بیشتری حمل کرده و از سیستم های الکترونیکی جدیدی سود می برد.
برخلاف اف-۲۲ و اف-۳۵، این نسخه جدید دارای طراحی پنهانکاری نیست اما سیستم های پیشرفته جنگ الکترونیکی و دیگر تجهیزات مدرن آن می تواند خطر هدف قرار گرفتن در آسمان را کاهش دهند. به ادعای برخی از کارشناسان مخالف ایده ساخت یک نسخه هیبریدی، اف-۳۵ می تواند اهداف متنوعی را در حریم هوایی طرف مقابل و همچنین سیستم های دفاع موشکی و پلتفرم های موشکی متحرک دشمن نابود سازد اما نمی توان یک هواپیمای نسل چهارمی را در چنین سناریویی وارد کرده و از آن انتظار موفقیت داشت. به گفته این کارشناسان، هدف باید ساخت جنگنده های نسل پنجمی باشد که از توانایی های عملیاتی بالایی برای موفقیت در چنین سناریوهایی برخوردار باشند.
از طرف دیگر، کارشناسانی مانند دپتولا ادعا می کنند که خرید نسخه های روزآمد شده اف-۲۲ به نیروی هوایی ایالات متحده امکان می دهد که یک گام رو به جلو و کم هزینه را پیش از خرید یک جت جنگنده نسل ششمی با تغییرات بنیادین در طراحی با تکنولوژی هایی که هنوز مورد تایید قرار نگرفته اند بردارد که می تواند از هر لحاظ برای شرایط کنونی موثر و مقرون به صرفه باشد.وی در این باره می گوید:” اگر به نواحی اصلی ایرودینامیک، سیستم پیشرانه، قابلیت شناسایی شدن کمتر و غیره نگاه کنید، ما به نقطه ای نرسیده ایم که بتوانیم به سطحی بسیار فراتر از آن چه که اکنون با اف-۲۲ مقدور است دست یابیم.
دیگر گزینه ها
جنگنده نسل ششمی بوئینگ
لاکهید مارتین، همچنین، پیشنهادهای جدیدی شامل قرار دادن تکنولوژی های جدیدی از قبیل تکنولوژی شلیک انرژی یا حمله الکترونیکی در جنگنده های اف-۱۶، اف-۲۲ و اف-۳۵ را به ایالات متحده و هم پیمانانش ارایه داده است. تغییرات ساختاری در اف-۳۵ نیز یکی از ایده هایی است که مطرح شده است. تمامی این پیشنهادات در قالب یک برنامه بازنگری داخلی در کمپانی لاکهید مارتین مورد بررسی قرار گرفته تا راه هایی برای تجهیز بهتر و موثرتر جنگنده های کنونی و تکنولوژی هایی که بخشی از جنگنده های آینده خواهند بود مورد ارزیابی قرار گیرند.
به گفته کارشناسان، اگر ایالات متحده می خواهد به سمت هواپیماهای جنگی نسل جدید با توانایی بالا در تسلط هوایی باشد، گزینه های زیادی پیش رود دارد. یکی از این گزینه ها که توسط مدیران لاکهید مارتین به وزارت دفاع ایالات متحده پیشنهاد شده، ایجاد تغییراتی در اف-۳۵ از جمله ارتقای موتور هواپیما برای عملکرد بهتر در حوزه قدرت و مصرف سوخت و دیگر تغییراتی است که بدون تغییر طرح خارجی و قالب کلی اف-۳۵ می توان انجام داد. همچنین این کمپانی، وزارت دفاع ایالات متحده را ترغیب کرده که با خرید تعداد بیشتری از این جنگنده نسل پنجمی، از تسلط هوایی خود در دهه های آینده اطمینان حاصل کند.
بر اساس برنامه های کنونی، نیروی هوایی ایالات متحده در سال ۲۰۳۰ حدود ۱.۰۰۰ فروند جنگنده نسل پنجمی اف-۲۲، اف-۳۵ و ۱.۰۰۰ فروند اف-۱۵ و اف-۱۶ نسل چهارمی خواهد داشت. اگر تعداد اف-۳۵ های تولیدی در سال به ۸۰ تا ۱۰۰ فروند در سال افزایش یابد، ۸۰ درصد از ۲.۰۰۰ فروند جنگنده این کشور در سال ۲۰۳۰ به جنگنده های نسل پنجم تعلق می داشت. یکی از نگرانی ها و موضوعات مورد بحث اصلی، بحث هزینه هاست. در حال حاضر و بر اساس آخرین گزارش پنتاگون، هزینه هر فروند اف-۳۵ در حال حاضر ۹۰ میلیون دلار است و پنتاگون قصد دارد که تا سال ۲۰۲۰ هزینه ساخت هر فروند به ۸۰ میلیون دلار کاهش یابد. تغییرات هزینه هر نمونه از نسخه های سه گانه اف-۳۵ را در این لینک مشاهده نمایید.
در نهایت باید گفت که بسیاری از کارشناسان نظامی بر این باورند که هزینه ارتقای جنگنده های کنونی بسیار کمتر از طراحی و ساخت یک پلتفرم کاملاً جدید با نامی متفاوت است و ایده ساخت یک جنگنده هیبریدی می تواند بهترین گزینه برای کاهش هزینه ها و ساخت یک جنگنده توانمند و استراتژیکم است.
بدون نظر