پشمک، فندق و آلبالو؛ استفاده از نام خوراکی می‌تواند روی موفقیت بازی‌ها تاثیر بگذارد؟

پیش از آنکه Arena of Valor به یک خطر امنیتی تبدیل شود و پوکمون گو (Pokemon GO) چند نفر را به کام مرگ بکشاند، این کندی کراش (Candy Crush) بود که با موفقیت‌هایش نشان داد بازی‌های موبایل با وجود اینکه خیلی‌ها آن‌ها جدی نمی‌گیرند ولی تا چه اندازه می‌توانند خطرناک باشند. چهار سال پیش گاردین در مقاله‌ای از دلایل اعتیادآوری این بازی نوشت.

خلاصه‌اش این بود: کندی کراش پیچیدگی خاصی نداشت و همین مسئله باعث می‌شد تا خیلی‌ها راحت با آن ارتباط برقرار کنند، به‌خاطر استفاده از ایده محدودیت سلامتی کاربر را تشنه ادامه بازی می‌کرد و جالب‌تر از همه هوشمندی سازنده در انتخاب اسم و سبک گرافیکی کندی کراش را به اثری دوست‌داشتنی‌تر تبدیل کرد. کینگ می‌دانست که آب‌نبات‌ها جزو شیرینی‌های محبوب مردم هستند.

بنابراین به سبک دستگاه‌های قمار که بعضا از خوراکی‌ها استفاده می‌کنند تا رضایت مخاطب را به دست بیاورند، در کندی کراش هم سازنده روی چیزی دست گذاشت که یک ارتباط شادمانه‌تر و رضایت‌ بخش‌تر را بین بازیکن و بازی برقرار کند؛ بازی از آب‌نبات‌ها برای اجسام جورکردنی خودش استفاده کرد و کلمه Candy (به‌معنای آب‌نبات) نیز به عنوان هسته اصلی اسم بازی انتخاب شد.

بعد از این اتفاق سازندگان زیادی با تقلید از کینگ سعی کردند به موفقیت‌ برسند و البته کم نبودند بازی‌هایی که به این هدف رسیدند؛ Cookie Jam ،Fruits Bomb و Jellipop Match که همان سبک جورکردنی را داشتند یا حتی نمونه‌های کمتر شبیه به کندی کراش مثل Word Cookies که نشان دادند استفاده از خوراکی‌ها در اسم و سبک گرافیکی بازی‌ها آن‌قدر بی‌تاثیر نیست.

به امروز برگردیم. اینکه بعد از موفقیت‌های آمیرزا و فندق بازی‌های سبک کلمات ایرانی رشد زیادی کردند، مسئله جدیدی نیست و بارها پیرامونش حرف زده‌ایم اما اگر سبک کلمات موج جدید صنعت بازی‌ موبایل داخل بود، یک پس‌موج کوچک‌تری هم به همراهش آمد: استفاده از نام خوراکی‌ها.

پشمک، فسنجون، لیموشیرین، شاه توت، نیمرو، گردو و البالو بازی‌هایی هستند که زمان زیادی از عرضه‌شان نمی‌گذرد و همگی هم آدم را یاد یک خوراکی معروف می‌اندازند. برای اینکه ببینیم چرا استفاده از نام خوراکی‌ها بین بازیسازان داخلی جا افتاده و حتی تبدیل به ترند شده، تصمیم گرفتیم گفت‌وگویی با امید صادقوند، سازنده فندق، داشته باشیم: چرا اسم «فندق» انتخاب شد؟

به‌خاطر فراگیری اسم‌ میوه‌های مختلف و خوراکی‌ها بود که من هم به این فکر افتادم. اسم‌های زیادی از میوه‌ها کنار گذاشتم و در نهایت فندق به‌نظرم هم اسم جذابی بود و هم بهتر در دهان می‌چرخید. البته بعدها که بازی به انتشار رسید، متوجه شدم خیلی‌ها فندق را به اشتباه فندوق می‌نویسند و این خودش می‌توانست یک آموزش یادگیری نوشتاری باشد.

فندق تابستان پارسال به انتشار رسید و تا الان با بیش از پانصد هزار دانلود جایگاه خودش را به عنوان یکی از محبوب‌ترین بازی‌های کافه بازار تثبیت کرده است. البته با وجود اینکه عرضه این بازی و آمیرزا انتخاب اسم خوراکی برای بازی‌ها را فراگیرتر کرد اما خیلی قبل‌تر از فندق، یک اپلیکیشن ایرانی دیگر این ایده را به کار گرفته بود و به موفقیت هم رسید.

باقلوا نام ناآشنایی بین کاربران تلفن‌های هوشمند نیست. پیش از آنکه آمیرزا متولد شود و رکوردها را جابه‌جا کند، این باقلوا بود که نشان داد کاربران ایرانی چه قدر از پازل کلمات استقبال می‌کنند. سعید عبداللهی‌ها، یکی از بنیان‌گذاران نردبان اندیشه، در گفت‌وگو با دیجیاتو از علت انتخاب یک شیرینی برای نام بازی می‌گوید:

می‌خواستیم حس شیرینی بازی در نامش حضور داشته باشد و از طرفی خیلی حال و هوای جدی به خودش نگیرد. دیدیم باقلوا جزو شیرینی‌های دوست داشتنی ایرانی‌ها است. بنابراین به همراه چند اسم جدی دیگر، یک نظرسنجی کردیم و در نهایت متوجه شدیم که همه روی باقلوا اتفاق نظر دارند و نسبت به آن کنجکاوتر هستند.

بیایید مقاله را با این پرسش ادامه بدهیم؛ انتخاب اسم یک خوراکی واقعا می‌تواند تاثیر مثبتی در موفقیت یک بازی بگذارد؟ چند ماه پیش که می‌خواستم بررسی منچرز را بنویسم، صحبتی کوتاه با سازنده بازی داشتم و یکی از سوالاتم این بود: نوستالژی چه قدر می‌تواند در جذب کاربر موفق باشد؟

نوستالژی برای جذب اولیه کاربر خیلی می‌تواند تاثیرگذار باشد ولی این کافی نیست و بعد از مدتی تکراری می‌شود. به‌همین خاطر فردی که جذب شده دیگر علاقه‌اش را از دست می‌دهد.

دقیقا همین جمله را می‌توان با تاثیری کمتر به خوراکی‌ها تعمیم داد. سعید عبداللهی‌ها در ادامه صحبت‌هایش به آمیرزا اشاره کرد و گفت که آن‌ها برای اسم این بازی‌ از شیرینی استفاده نکردند. به اعتقاد او اسم مهم است، باید روان باشد و راحت در ذهن قرار بگیرد اما اینکه حتما از نام یک خوراکی استفاده بشود، لزومی ندارد. همین تلفظ و به یادماندنی بودنش کفایت می‌کند.

این صحبت‌ها را نگه می‌داریم و سری به راهنمای انتخاب نام مناسب در وبلاگ کافه‌بازار می‌زنیم. کافه‌بازار یک نام مناسب را «کوتاه و کم کاراکتر»، «ظریف در بیان کارایی برنامه‌ها»، «خاص و به یادماندنی» و «راحت و آشنا به گوش» معرفی کرده است. حالا اگر صحبت‌های بالا با راهنمایی کافه‌بازار را یک‌جا بگذاریم، می‌توانیم علت استفاده از نام‌های خوراکی‌ها را بهتر درک کنیم.

خوراکی‌ها حکم یک غذای از پیش آماده را دارند. دو المان مهم در انتخاب اسم همان خاص و به یادماندنی و راحت و آشنا به گوش هستند و خوراکی‌ها با توجه به اینکه در زندگی روزمره انسان‌ها نقش بزرگی دارند، هم مخاطب آن‌ها را می‌شناسد، هم به یاد می‌مانند و هم در نگاه اول که کاربر به مارکت‌ها سر می‌زند می‌توانند ارتباط بهتری را با او برقرار کنند.

این‌ها چیزهایی هستند که در انتخاب یک اسم باید دقت کرد و نام‌های آشنا مثل غذا‌ها یا میوه‌ها باعث شده‌اند تا کار سازنده راحت‌تر شود. البته نه فقط برای اسم، کلا استفاده از المان‌های آشنا در بقیه بخش‌های یک بازی موبایل نیز نتیجه مثبتی می‌تواند بگذارد و ترکیب «اسم بازی+خوراکی» یکی از این موارد به‌حساب می‌آید. سبک گرافیکی دهه ۶۰ مثال خوبی برای اثبات قضیه است.

حرف‌هایم را با جواب به دو سوال به پایان می‌رسانم. استفاده از اسم خوراکی می‌تواند یک بازی‌ را موفق‌تر کند؟ به تنهایی نه، بازی شبیه به یک پازل بوده و تمام بخش‌هایش قطعه‌های همین پازل هستند. انتخاب کلمات آشنا اگرچه پتانسیل این را دارد تا در نگاه اول ارتباط بهتری با مخاطب برقرار کند ولی در ادامه، بقیه بخش‌ها باید کاربر را برای تجربه بازی ترغیب کنند.

اما پرسش دوم: آیا استفاده از نام و شهرت بازی‌های محبوب باعث موفقیت بازی‌های نوظهور می‌شود؟ اگر کلی نگاه کنیم بعضی وقت‌ها بله، دیگر عادت کرده‌ایم که هر وقت اپلیکیشن موبایلی موج جدیدی به راه می‌اندازد سازندگان به تقلید روی بیاورند. حالا این تقلید می‌تواند در اسم باشد، در گرافیک باشد یا در گیم‌پلی.

البته اگر سوال بالا را به وضعیت حال حاضر بازی‌های موبایل ایرانی محدود کنیم، به‌نظرم جواب منفی است. استفاده از نام‌های خوراکی دیگر آن حس منحصر به فردی خود را در بازار داخل از دست داده و به‌مرحله‌ای از اشباع شدن رسیده که نمی‌تواند به اندازه گذشته جذاب و گیرا باشد. بهتر است کمی صبر کرد و بعد‌ها دوباره این سیاست را پیش گرفت.