سیاست‌های بانک مرکزی در قبال رمزارزها در تونل بروکراسی

اوایل سال‌جاری خرید و فروش ارزهای رمزگذاری شده دیجیتالی به طور رسمی در بانک‌ها و موسسات مالی ممنوع و مقرر شد تا بانک مرکزی در خصوص ارزهای دیجیتالی و معاملات مبتنی بر آن سیاست‌گذاری کند. معاونت فناوری‌های بانک مرکزی هم اخیرا در همین مورد اعلام کرد که سیاست‌ها از شهریور ماه تدوین شده‌است و احتمالا تا انتهای سال جاری اعلام و اجرایی خواهد شد.

غیر قانونی شدن معاملات ارزهای رمز پایه اختلالاتی برای فعالان همین حوزه ایجاد کرد و حالا بسیاری در انتظار ابلاغ سیاست‌های بانک مرکزی هستند. این درحالی‌ست که گفته می‌شود چارچوب‌ها تدوین شده‌است. «سعید خوشبخت»، کارشناس فناوری بلاکچین و مدیرعامل شرکت اریاتک در گفتگو با دیجیاتو و در پاسخ به چرایی طولانی شدن این روند و اعلام نشدن سیاست‌های بانک مرکزی، گفت:

«همانطور که معاونت فناوری‌های بانک مرکزی اعلام کرد، بانک مرکزی شهریور ماه امسال سیاست‌های کلی خود را درباره نحوه فعالیت و چارچوب فعالیت‌های تجارت‌های مبنتی بر کریپتوکارنسی‌ها را تدوین کرده و به تائید رسانده بود اما اینکه چرا این موضوع پایان سال اعلام خواهد شد و نه زودتر، مربوط می‌شود به گروه‌های دیگری مانند بخش پولشویی و حقوقی که در این کار تاثیر می‌گذارند. به جمع‌بندی رسیدن تمامی این گروه‌ها با یکدیگر کار بسیار آسانی نیست مخصوصا که لزوما تکنولوژیک نیستند و نمی‌توانند به راحتی با این موضوعات ارتباط برقرار کنند. بنابراین تائید سیاست‌ها در سطوح بالایی بانک مرکزی گیر کرده‌است و به تائید رسیدن این موضوع هم زمان‌بر است.»

به گفته خوشبخت بانک مرکزی به طور رسمی معاملات رمز‌ ارزها را ممنوع اعلام نکرد بلکه خرید و فروش و معاملات رمز ارزها را برای بانک‌ها و موسسات مالی ممنوع اعلام شد: «معاملات رمز ارز به لحاظ رسمی برای دیگران ممنوعیتی ندارد و افراد حقیقی و حقوقی به جز بانک‌ها و موسسات مالی می‌توانند معاملات خود را انجام دهند. اما به صورت غیر رسمی منجر به بروز فشارهایی شد که برخی سایت‌ها فیلتر شدند و برخی مجبور شدند سرویس خرید و فروش بیت‌کوین را قطع کنند.»

او تاکید می‌کند که این تصمیم توسط اداره پولشویی بانک مرکزی اتخاذ شد و مجموعه‌ای از دغدغه‌ها منجر به این تصمیم‌گیری شده‌است. خوشبخت معتقد است که این تصمیم سنجیده نبوده‌ و بیشتر از آنکه کارشناسی شده باشد، احساسی بوده‌است: «در آن دوره زمانی مذاکرات FATF در جریان بود و برخی نگران بوند که استفاده از کریپتوکارنسی در ایران بر نتایج FATF تاثیرگذار باشد. ضمن آنکه رفتارهای داخلی هم مشاهده شده بود که احتمال بروز تخلفات را پررنگ‌تر کرد.»

خوشبخت در پاسخ به این سوال دیجیاتو که ممنوعیت ایجاد شده از سوی بانک مرکزی چه ضربه‌ای به اکوسیستم رمزارزها و کریپتوکارنسی وارد کرد و آیا این مسئله باعث افزایش تقلب در این حوزه شد یا خیر، گفت که تا پیش از آن خرید و فروش در وب‌سایت‌هایی صورت می‌گرفت که صاحبان آنها برای افزایش اعتبار خود سطوحی از KVC را رعایت می‌کردند اما این مسئله پس از اعلام ممنوعیت تغییر کرد:

«بعد از ممنوعیت ایجاد شده بسیاری از معاملات در تلگرام انجام شد، در نتیجه درصد تقلب و تعداد شکایات در زمینه خرید و فروش کریپتوکارنسی افزایش یافت. دومین ضربه هم طبیعتا به تجارت‌هایی وارد شد که سعی می‌کردند در این زمینه پا بگیرند اما با یک مانع سخت روبرو شدند. آنها ناچار شدند فعالیت خود را کاهش و به شکل زیرزمینی انجام دهند. در نتیجه سرمایه گذاری در این زمینه متوقف شد. نکته دیگر آنکه وجهه ایران در عرصه بین المللی که کریپتوکارنسی شروع به کار می‌کند، تخریب شد و عملا شانس سرمایه‌گذاری در این حوزه، ارتباطات بین الملل، بیزینس‌های خارجی و کمک گرفتن از آنها برای توسعه در ایران، تحت تاثیر قرار گرفت و آسیب دید.»