در پی انتشار تصاویر راکتور هسته‌ای عربستان؛ آمانو خواستار بازرسی از این تاسیسات شد

تصاویر به دست آمده از گوگل ارث از پیشرفت سریع پروژه ساخت نخستین راکتور هسته ای عربستان خبر می دهند و نشریه بریتانیایی «گاردین» نیز از آماده شدن این راکتور تا چند ماه دیگر خبر داده است.

اوایل اسفند ماه مجلس نمایندگان آمریکا با انتشار گزارشی ۲۴ صفحه‌ای از تلاش پشت پرده دولت ترامپ برای فروش فناوری ساخت راکتورهای هسته ای به عربستان سعودی پرده برداشت و حالا نتایج عینی این مساله مشخص شده است.

تمایل شدید عربستان به بهره برداری از این راکتور واکنش متخصصان بین المللی را به همراه داشته که از عدم پایبندی این کشور به پروتکل های بین المللی عدم توسعه بمب اتم و استفاده نظامی از انرژی هسته ای ابراز نگرانی کرده اند.

«رابرت کلی»، مدیر سابق تیم بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در این باره به گاردین گفته که این تصاویر به یک راکتور ۳۰ کیلو واتی کوچک مربوط می شود که در زمینه های تحقیقاتی کاربرد دارد و حالا عربستان باید موازین امنیتی را در پیش بگیرد.

این کشور در حال حاضر معاهده مقادیر اندک (SQP) را امضا کرده که مربوط به عدم استفاده یا در اختیار داشتن مقادیر اندک مواد هسته ای است اما شامل معیارهای سخت گیرانه آژانس بین المللی انرژی اتمی و تعهد به عدم توسعه بمب اتم نمی شود.

طراحی و ساخت این راکتور توسط یک کمپانی دولتی آرژانتینی به نام Invap SE و در ضلع جنوب غربی شهرک علم و فناوری ملک عبدالعزیز در ریاض انجام شده؛ با این حال توسعه آن با موافقت و همکاری دولت ترامپ صورت گرفته است. بر اساس گزارش های قبلی دولت ترامپ بدون توجه به دغدغه های امنیتی و قانونی روند فروش فناوری بسیار حساس را تسریع بخشیده و «ریک پری»، وزیر انرژی آمریکا شش «مجوز محرمانه» برای فروش دانش هسته ای و ارائه مساعدت های لازم به عربستان سعودی صادر کرده است

هرچند هنوز کاربرد اصلی راکتور هسته ای عربستان دقیقا مشخص نشده اما پیشتر «محمد بن سلمان»، ولیعهد جنجالی سعودی مدعی شده بود که در صورت تلاش ایران برای دستیابی به سلاح اتمی، این کشور نیز دست به اقدام مشابهی خواهد زد.

از سوی دیگر «یوکیا آمانو»، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکید کرده عربستان قبل از واردات سوخت برای راه اندازی این راکتور باید با بازرسی این آژانس از تاسیسات و اتخاذ دیگر معیارهای امنیتی موافقت کند.