گفتگو با مدیر اجرایی سیبچه: ما کاسب تحریم نیستیم

داستان آیفون در ایران داستان غریبی است. داشتنش باعث می‌شود تا عده‌ای همیشه شما را متهم کنند که از برندی استفاده می‌کنید که خدماتی به کاربران ایرانی نمی‌دهد. عدم ارائه خدمات به ایرانی‌ها اگرچه اتفاق جدیدی برای اپل نیست اما در ماه‌های اخیر فشارهای این شرکت بین‌المللی به شکل خاص روی کاربران ایرانی بیشتر شده و حالا حتی توسعه‌دهندگانی که ملیت ایرانی دارند هم اجازه انتشار اپلیکیشن‌های خود را در اپ استور ندارند؛ اپلیکیشن استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای ایرانی که بماند.

اما حالا «سیبچه» که ۸ سال از عمرش سپری می‌شود و با ۳ نیرو شروع به کار کرده و امروز ۱۶ کارمند دارد، در رویکردی تازه که به گفته خودش استارت‌آپی هم هست، تلاش کرده تا راه‌حلی به کاربران ایرانی آیفون بدهد تا بتوانند از اپلیکیشن‌های کاربردی مانند گذشته استفاده کنند. راهکاری که البته رایگان نیست و بخش زیادی از این هزینه به شکل مستقیم به خود اپل پرداخت می‌شود. این راهکار شاید بتواند بار اتهامی که این روزها بیشتر از همیشه، هر کاربر آیفون در ایران به دوش می‌کشد را کاهش دهد.

جیل‌بریک تا AD-HOC

سال ۹۱ که سیبچه کارش را شروع کرد می‌خواست محلی برای جامعه توسعه‌دهندگان iOS باشد؛ فضایی مانند کافه بازار برای توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های iOS. اما در آن زمان محدودیت‌های اپل اگرچه شامل اپلیکیشن‌های ایرانی نمی‌شد و حتی اپلیکیشن‌های ایرانی هم به آن گستردگی وجود نداشتند اما خود سیستم عامل iOS محدودیت‌های زیادی داشت که کاربران هم علاقه زیادی به دور زدن آنها داشتند.

بنابراین سیبچه کارش را با آیفون‌هایی شروع کرد که جیل‌بریک شده بودند. این راهکار در آن زمان البته برای گیک‌ها شناخته شده‌تر بود تا افرادی که به خاطر لوگوی سیب گاز خورده، آیفون را خریده بودند اما در همان دوره، راهکار مناسبی بود و به کاربران ایرانی به شکلی ساده‌تر کمک می‌کرد تا محدودیت‌های بسیار زیاد سیستم عامل اپل را دور بزنند.

«مجوز سازمانی یک راه‌حل پایدار نیست»

اما در سال ۹۳ سیبچه رسماً تبدیل به یک فروشگاه نرم‌افزاری برای iOS می‌شود. این پلتفرم با استفاده از مجوز سازمانی (Enterprise Certificate) یک استور نرم‌افزاری را در اختیار کاربرانی که آیفون را جیل‌بریک نکرده‌اند هم قرار داد. اما اپل به زودی سخت‌گیری‌های بیشتری می‌کند و در سال ۹۴ تا ۹۵ شروع می‌کند به حذف اپلیکیشن‌های ایرانی که در آنها درگاه پرداخت بانکی وجود دارد. در این بازه زمانی اپل حساسیت بیشتری روی مجوزهای سازمانی نشان می‌دهد و حتی خود سیبچه که برای نصب استورش روی آیفون کاربر از چنین مجوزی استفاده می‌کند چند بار با ابطال مجوز روبه‌رو می‌شود. از همان زمان است که سیبچه رسماً متوجه می‌شود که «مجوز سازمانی یک راه‌حل پایدار نیست.»

در سال ۹۷، مجوز اپلیکیشن‌های ایرانی تک به تک باطل شدند

همه چیز از اواسط سال ۹۶ شروع می‌شود؛ زمانی که اپل رسماً دیگر به هیچ اپلیکیشن ایرانی اجازه حضور در اپ استور را نمی‌دهد. «احمدرضا رحیم بخش»، مدیر اجرایی سیبچه در رابطه با آن دوره می‌گوید: «همان زمان استفاده از یک راه حل جدیدی به ذهنمان رسید؛ تفاوتش هم این است که پایداری بسیار بیشتری دارد. چون کسب‌وکار به پایداری و ثبات برای کار کردن نیاز دارد و استارت‌آپ‌های ایرانی این آرامش را در خصوص اپ iOS خود نداشتند. این همان راه کار AD-HOC است که البته در آن زمان با قیمت دلار، هزینه ناچیزی داشت.»

در سه ماهه پایانی سال ۹۷ اپل دیگر با تمام قوا وارد میدان شد تا جلوی هر نوع حضور اپلیکیشن‌های تایید نشده در آیفونی که پرسودترین محصولش است را بگیرد. از بهمن و اسفند ۹۷، مجوز اپلیکیشن‌های ایرانی تک به تک و هرکدام چندین بار باطل شدند. اتفاقی که البته از چین شروع شد و در ادامه به ایران هم رسید. رحیم بخش می‌گوید همه این مسائل باعث شده بود تا سیبچه تصمیم بگیرد راهکار AD-HOC را سریع‌تر از زمان مقرر ارائه دهد. اما زمانی که اعلام شد سیبچه به ازای اشتراک هزینه دریافت می‌کند، در شبکه‌های اجتماعی برچسب «کاسب تحریم» بر پیشانی‌اش کوبیده شد.

کاسب تحریم یا راهکار ساز؟

برای اینکه درک آنچه سیبچه انجام می‌دهد ساده‌تر باشد ابتدا نیاز است تا یک اصل مهم را با هم مرور کنیم: صرفاً اپلیکیشن‌هایی در آیفون اجرا می‌شوند که اپل آنها را امضا (ساین) کرده باشد. برای گرفتن این امضا چند روش وجود دارد. اصلی‌ترین راه که البته تمام جهان از آن استفاده می‌کند این است که اپ توسط توسعه دهنده برای اپ استور ارسال شود. به این شکل اپل اپ را بررسی می‌کند و آن را در اپ استور منتشر می‌کند. در این حالت، اپل اپ را امضا کرده است.

اما ما در شرایطی طبیعی نیستیم و اپل اپلیکیشن‌های ایرانی را برای اجرا در آیفون امضا نمی‌کند. راهکار دوم مجوز سازمانی است؛ راه‌حلی که کسب‌وکارهای ایرانی تا همین اواخر از آن استفاده می‌کردند. به این شکل، در واقع یک کسب‌وکار مجوزی را دریافت می‌کند که یک اپلیکیشن را نه به شکل عمومی و در اپ استور، بلکه صرفاً برای کارمندان سازمان خودش منتشر کند. اما زمانی که تعداد کاربران یک اپلیکیشن به چند میلیون نفر می‌رسد، بدیهی است که اپل هم متوجه می‌شود که یک جای کار می‌لنگد و مجوز را باطل می‌کند.

راه حل دیگر که حالا سیبچه به سراغ آن رفته، AD-HOC است. این ویژگی را اپل در اختیار توسعه دهندگان اپلیکیشن قرار می‌دهد تا با هر حساب کاربری توسعه دهنده، ۱۰۰ آیفون ثبت شوند و کسی که در حال ساخت اپلیکیشن است بتواند آن را آزمایش کند. پس در واقع اینجا هم اپل اپلیکیشن را امضا می‌کند. اما نکته کلیدی اینجاست که هر حساب توسعه دهنده اپل، ۱۰۰ دلار قیمت دارد و می‌تواند پذیرای ۱۰۰ آیفون باشد. با یک ضرب و تقسیم ساده می‌توان دید که در این حالت، برای اینکه سیبچه بتواند اپلیکیشنی را در اختیار هر کاربر قرار دهد باید یک دلار هزینه کند.

«داریم تلاش می‌کنیم تا ابتدا یک دغدغه را حل کنیم»

اکنون رحیم بخش از روزهای اولی که این راهکار در سیبچه ارائه شد می‌گوید: «در آن دوره خیلی‌ها به ما گفتند کاسب تحریم. در صورتی که ما از قبل هم به دنبال آن بودیم تا این راه‌حل را به بازار عرضه کنیم. از طرفی اصرار داشتیم که زیرساخت پایداری را عرضه کنیم. زمان ورود ما به بازار همزمان با ایجاد مشکل برای کسب‌وکارها و البته بالا رفتن هزینه‌های دلاری شد. خیلی‌ها به ما گفتند داریم کاسبی تحریم را می‌کنیم در صورتی که واقعاً اینطور نبود. این وسط کسی قرار نیست نفع مالی ببرد. نمی‌خواهم شعار بدهم و کسب‌وکار هم بالاخره به دنبال درآمد است، اما مسئله اینجاست که ما داریم تلاش می‌کنیم تا ابتدا یک دغدغه را حل کنیم؛ دغدغه‌ای که اگر کاربر کمی عقب‌تر بایستد و به مسئله اپل و فشارهایی که به کاربر ایرانی وارد می‌کند کلی‌تر نگاه کند، ساده‌تر می‌تواند آن را درک کند. برنامه ما هم این است درآمدزایی خودمان را مانند کافه بازار از پرداخت‌های درون برنامه‌ای و سایر محتوا داشته باشیم.»

او می‌گوید زودتر از موقع و در فروردین، فاز اولیه این راهکار تکمیل و در حالت بتا ارائه شد. اما سافت لانچ از ابتدای خرداد ماه شروع شد: «سپس باگ‌ها را رفع کردیم و از ابتدای تیر ماه به صورت جدی‌تر وارد بازار شدیم. امروز هم وارد فاز هارد لانچ شده‌ایم چون سرویس ما به پایداری کامل رسیده و می‌خواهیم همه از آن استفاده کنند.»

مدیر اجرایی سیبچه در مورد فرآیند کارکرد سیستم AD-HOC می‌گوید: «باید UUID موبایل کاربر ثبت شود، ما UUID را به اپل بدهیم، اپل تایید کند، و سپس کاربر اپلیکیشن Helper ما را نصب کند که در واقع ماهیتش این است که حتی اگر اپل اپلیکیشن ما را ببندد، قادر نیست اپ Helper را ببندد و همین بخش است که اپلیکیشن‌ها را زنده نگه می‌دارد. این فرآیند پیچیدگی‌ها و سختی‌های خودش را داشت. ما زودتر از آنچه نیاز بود وارد بازار شدیم و از طرفی، می‌خواستیم آزمایش انجام دهیم و ببینیم آیا در حجم چند هزار کاربر هم همه چیز آنطور که ما انتظار داریم بدون نقص کار می‌کند یا خیر. به همین دلیل تا آخر اردیبهشت ماه نسخه بتا را عرضه کرده بودیم و صرفاً در خود دیجیاتو خبر داده بودیم که این راه حل را ارائه داده‌ایم. اما از اول خرداد ماه، وارد سافت لانچ اولیه شدیم و با کاربرها صحبت‌های زیادی کردیم تا مشکلات را حل کنیم. از حالا به بعد رسماً اعلام می‌کنیم پلتفرم کاملاً آماده است.»

با این همه، کاربر ایرانی اکنون ملزم شده است تا برای داشتن اپلیکیشن‌های کاملاً رایگان، اشتراک پرداخت کند. رحیم بخش در پاسخ به این سوال که بازخورد کاربران تا امروز به این راهکار چطور بوده، می‌گوید:

«چون در شرایط عادی نیستیم، مجبوریم از بعضی روش‌های غیرعادی هم استفاده کنیم»

«فرهنگ خرید اشتراک در ایران هنوز آنطور که باید وجود ندارد. از طرفی چون ابتدای عرضه محصول جدید ما با شرایط بد بازار همزمان شد، بازخورد منفی زیادی گرفتیم. اما رفته رفته این فرهنگ تغییر کرد و کاربران هم متوجه شدند که شرایط در حال حاضر، عادی نیست و چیزی که سیبچه ارائه می‌دهد یک راه حل است. امروز اما بازخوردها بهتر شده و حتی مردم دارند ما را به همدیگر معرفی می‌کنند. قطعاً رضایت قلبی وجود ندارد چون در گذشته کاربر می‌توانست از همین خدمات رایگان استفاده کند. ولی امروز این برای کاربر قابل لمس‌تر شده که راه‌حل موجود و پایدار هزینه دارد. چون در شرایط عادی نیستیم، مجبوریم از بعضی روش‌های غیرعادی هم استفاده کنیم. از طرفی زمانی که کاربر بین ۱۰ الی ۲۰ میلیون هزینه یک موبایل را می‌پردازد، حق دارد که بتواند از همه قابلیت‌هایش استفاده کند و محدودیتی که اپل ایجاد کرده، این حق را از کاربر گرفته است. حرف ما این است که وقتی کاربر چنین هزینه‌ای برای خرید موبایلش کرده، می‌تواند با پرداخت یک هزینه کم، از زیرساختی که ما توسعه داده‌ایم بهره بگیرد تا احساس نکند آیفونش غیرکارآمد است.»

به گفته رحیم بخش در دو ماه اخیر ۵۰۰ هزار کاربر، نسخه جدید سیبچه را نصب کرده‌اند و در همین بازه زمانی حدود ۷۰ هزار کاربر وارد سیستم AD-HOC شده‌اند.

سیبچه البته امروز در اپ استور هم حضور دارد صرفاً برای اینکه کاربر بتواند ساده‌تر به آن دسترسی داشته باشد. با این حال اگر اپل اپلیکیشن این شرکت را از فروشگاه نرم افزاری‌اش حذف کند چه اتفاقی می‌افتد؟ رحیم بخش در همین رابطه می‌گوید: «نسخه‌های دیگری در اپ استور داریم و اپ را به شکل‌های مختلف در اپ استور قرار داده‌ایم. در نهایت هم اگر اپ استور تمام اپ‌های ما را حذف کند، به صورت AD-HOC و مستقیم از وب می‌توانیم روی موبایل کاربر قرار بگیریم. اما اینطور مجبور می‌شویم از همان ابتدا از کاربر هزینه بگیریم که تجربه خوشایندی نیست. مایل هستیم کاربر به اپلیکیشن ما بیاید و در صورت تمایل، هزینه را پرداخت کند. این هم هزینه‌ای است که ما آن را به اپل می‌پردازیم.»

او می‌گوید سیبچه امروز دو نگرش اصلی دارد. اول اینکه بتواند اپلیکیشن‌های مورد نیاز کاربران ایرانی را در اختیار آنها قرار دهد. در واقع به این شکل نیاز عمومی مردم به اپلیکیشن‌های بانکی، پرداختی و البته خدماتی پاسخ داده خواهد شد. از طرفی به گفته او، اکنون در کسب‌وکارها هزینه بالایی برای توسعه اپلیکیشن iOS می‌شود. این هزینه با این فرض انجام می‌شود که یک جامعه بزرگ از کاربران قرار است از آن استفاده کنند و البته درآمدزایی هم برای شرکت دارد. وقتی چنین بستری وجود نداشته باشد، یک شرکت مجبور می‌شود یک بخش خیلی خوبی از بازار را نادیده بگیرد. مدیر اجرایی سیبچه می‌گوید مجوز سازمانی یک راه حل پایدار نیست، چراکه اپل با فشردن یک کلید می‌تواند همه چیز را نابود کند:

«اینطور اعتماد کاربر از بین می‌رود. از طرفی کاربران ایرانی چندان با حوصله نیستند و دو بار که این اتفاق افتاد اپلیکیشن را کنار می‌گذارند. همه این مسائل هزینه‌های شرکت‌ها را چند برابر می‌کند. این یک فاجعه است و واقعاً می‌توان گفت مانند ساختن خانه‌ای روی آب می‌ماند. همین باعث شد تا ما به سمت AD-HOC حرکت کنیم. این راه حل البته از بیرون ساده به نظر می‌رسد و شخص فکر می‌کند که سیبچه با یک حساب توسعه دهنده ۱۰۰ آیفون را وارد این چرخه می‌کند. اما قسمت مشکل اینکار اینجاست که شما بتوانید این حساب‌ها را در قالب یک سرویس و به شکل اتوماتیک ارائه دهید. برای مثال سرویس می‌فهمد که مدت حساب کاربری توسعه دهنده در حال پایان است، باید کاربران جدید را منتقل کند. پس این سرویس هزینه‌هایی دارد که از ۱۰۰ دلار برای حساب توسعه دهنده خیلی بیشتر است و هزینه‌های ثبت و نگهداری برای ما باتوجه به محدودیت‌ها، بیش از دو برابر است.»

رحیم‌بخش البته می‌گوید زمانی که برای چنین طرحی در سیبچه تصمیم‌گیری شد، قیمت دلار هنوز بالا نرفته بود: «فکر می‌کردیم هزینه ثبت هر آیفون ۲.۵ دلار می‌شود که معادل ۱۵ هزار تومان است حتی با سود ۵ هزار تومانی، ما در سال ۲۰ هزار تومان از کاربر می‌گیریم و بدون مشکل خدمات را در اختیارش قرار می‌دهیم. اما دلار افزایش قیمت داشت و هزینه‌ها بالا رفت. امروز هم رقمی که می‌گیریم نه برای ما آورده مالی دارد و نه به دنبال سوءاستفاده هستیم. در واقع ما هزینه را از کاربر می‌گیریم، آن را تقدیم اپل می‌کنیم و صرفاً در حال بیشتر کردن ظرفیت‌ هستیم تا کاربران بیشتری بتوانند از سرویس استفاده کنند.»

او در مورد مقایسه AD-HOC با مجوز سازمانی نیز می‌گوید: «ما می‌توانیم تضمین بدهیم تا زمانی که افراد، کاربر سیبچه هستند و از این روش استفاده می‌کنند مشکلی برای اپلیکیشن‌های آنها پیش نخواهد آمد. زمانی که اپل متوجه شود ما از یک حساب توسعه دهنده چنین استفاده‌ای داریم و اکانت را ببندد، اتفاقی که می‌افتد این است که ۱۰۰ نفر تحت تاثیر قرار می‌گیرند و ما آن حساب را جایگزین می‌کنیم. در صورتی که وقتی اپل یک مجوز سازمانی را می‌بندد ممکن است ۴ میلیون نفر تحت تاثیر این تصمیم قرار بگیرند.»

راه‌حل میلیون دلاری

آمار مشخص و دقیقی از تعداد آیفون‌های فعال در ایران وجود ندارد اما رحیم بخش می‌گوید اگرچه تعداد موبایل‌های اپل در ایران به شکل رسمی ۷ میلیون اعلام شده اما با توجه به حضور گسترده نسل‌های قبلی، به شکل غیر رسمی احتمالاً به بالای ۱۵ میلیون آیفون نیز می‌رسد.

می‌خواهیم هزینه را بین سیبچه، کاربران و کسب‌وکارها تقسیم کنیم

در واقع بخش بزرگی از اکوسیستم موبایل‌های هوشمندی که در ایران فعال هستند امروز نمی‌توانند به سادگی به اپلیکیشن کسب‌وکارهای مختلف دسترسی داشته باشند. اما راهکاری که سیبچه ارائه می‌دهد هم درآمد هنگفتی را روانه جیب اپل می‌کند. بیایید تصور کنیم که فقط یک میلیون کاربر آیفون در ایران می‌خواهند از این راهکار استفاده کنند. این یعنی درآمد ۱ میلیون دلاری برای اپل. اما اساساً آیا خود سیبچه، علیرغم دریافت اشتراک از کاربران، می‌تواند مدیریت هزینه‌ها را به سادگی انجام دهد؟ رحیم‌بخش می‌گوید:

«یکی از دلایلی که ما مجبور شدیم از کاربر اشتراک بگیریم، این بود که نمی‌توانستیم چنین هزینه‌ای را خودمان پرداخت کنیم. سعی کرده‌ایم این هزینه را در مرحله اول از خود کاربر بگیریم و البته آن را تقدیم اپل کنیم. در مرحله بعدی مشغول مذاکره با بعضی کسب‌وکارهای بزرگ هستیم که کاربرانشان برای آنها مهم است. پس در واقع می‌خواهیم هزینه را بین سیبچه، کاربران و کسب‌وکارها تقسیم کنیم تا در کل هزینه‌ها کاهش پیدا کنند. اما متحد کردن همه زمان‌بر است اما به احتمال زیاد می‌توانیم اینکار را بکنیم.»

«برخی از کسب‌وکارهای ایرانی ماهانه ۴۰ میلیون بابت مجوزهای سازمانی هزینه می‌کنند»

در واقع سیبچه می‌خواهد اتحادی را میان استارت‌آپ‌های بزرگ به وجود بیاورد تا سهم پرداختی کاربران هم کاهش پیدا کند. اما آیا این استارت‌آپ‌ها بعد از تمام مشکلاتی که با اکوسیستم اپل داشته‌اند همچنان برای کاربران آیفون اهمیتی قائل هستند؟ رحیم بخش می‌گوید شرکت‌ها راه دیگری ندارند چراکه اپ استور رسماً به روی ایران بسته است و مجوزهای سازمانی هم به شکل مداوم باطل می‌شوند. او حتی درباره مجوزهای سازمانی می‌گوید:

«امروز یک بازار سیاه خیلی بدی در بحث مجوزهای سازمانی به وجود آمده است. آمارهایی به ما رسیده است که برخی این مجوزها را به کسب‌وکارها می‌فروشند، از آنها پول‌های هنگفت می‌گیرند و خودشان مجوزها را از کار می‌اندازند. برخی از کسب‌وکارهای ایرانی ماهانه ۴۰ میلیون بابت مجوزهای سازمانی هزینه می‌کنند. اما همه این‌ هزینه‌ها نشان می‌دهد که بازار iOS برای کسب‌وکارها به شدت مهم است.»

او معتقد است بسیاری از استارت‌آپ های ایرانی بخش عمده درآمدشان را از کاربران iOS به دست می‌آورند و می‌گوید این یک حقیقت ثابت شده است که کاربران آیفون تمایل بیشتری به هزینه کردن نسبت به کاربران اندروید دارند: «از طرفی با تعاملی که با کسب‌وکارها داشته‌ام می‌بینم که از اسفند سال گذشته، هر هفته یا هر ماه مجوز سازمانی آنها دچار مشکل می‌شود. جدا از هزینه مجوز، شرکت‌ها مجبور می‌شوند هزینه‌های جانبی زیادی داشته باشند تا کاربران را از وجود یک نسخه تازه با مجوز جدید آگاه کنند. پس همه این‌ها نشان می‌دهد که کسب‌وکار کاربران iOS را دوست دارند. امروز ما فرآیند اتوماتیکی را ایجاد کرده‌ایم که کسب‌وکارها بدون دغدغه می‌توانند به توسعه کارشان فکر کنند و تضمین می‌کنیم فضای کافی برای کاربران کسب‌وکارها را ایجاد می‌کنیم.»

«PWA یک راه فرار است»

از سال گذشته که ابطال مجوزهای سازمانی شدت گرفت، کسب‌وکارهای ایرانی برای حفظ کاربران آیفون خود تصمیم گرفتند از وب اپلیکیشن یا PWA استفاده کنند. این راهکار البته با باگ‌های نه چندان کمی هم مواجه بوده و نتوانسته تجربه کاربری در سطح اپلیکیشن را به کاربران آیفون بدهد.

اما آیا وب اپلیکیشن‌ها مخصوصاً به دلیل رایگان بودنشان، راه حل بهتری نسبت به AD-HOC نیست؟ رحیم بخش می‌گوید این راهکار صرفاً برای اپلیکیشن‌های سبک مناسب است: «برای مثال فرض کنید که یک کاربر می‌خواهد در اپلیکیشن آپ، صرفاً چند فیلد را پر کند. اما این راه حل برای کاربران و کسب‌وکارها مشکلات زیادی دارد. وب اپلیکیشن‌ها راحتی استفاده را ندارند و باید به شکل مداوم در آنها لاگین کرد. از طرفی کسب‌وکارها هم نمی‌توانند به کاربران خود نوتیفیکیشن ارسال کنند.»

به عقیده او مشکل اصلی وب اپلیکیشن‌ها تجربه کاربری است: «امروز بستر فناوری در ایران آنقدر بزرگ شده که مردم متوجه شوند یک اپلیکیشن تجربه کاربری مناسبی دارد یا خیر. وقتی هم نگاه می‌کنیم می‌بینیم که PWAها تجربه کاربری مناسبی ندارند. پس نمی‌توان گفت یک راهکار جایگزین هستند. اگرچه به کاربر اجازه می‌دهد تا در سطحی ابتدایی همچنان از یک سرویس خدمات بگیرد و بتوان نامش را راهکار گذاشت، اما به هیچ وجه نمی‌تواند راه حل جایگزین باشد. PWA یک بازگشت رو به عقب و راه فرار است تا کسب‌وکار در لحظه کاربرش را از دست ندهد.»

آینده‌ای وابسته به اپل

اپل از ابتدای ارائه آیفون، انحصار اپ استور را در اختیار خود قرار داد. این شرکت به شکل رسمی اجازه نمی‌دهد تا فروشگاه‌های نرم‌افزاری دیگر بخواهند فعالیتی داشته باشند. همین مسئله باعث شده تا استورهای iOS در همه جای جهان در سایه باشند؛ هرچند کارکرد آنها در ایران به لحاظ شرایط خاص سیاسی و تحریم‌های اپل، به شدت مهم است.

«تغییر استاندارد AD-HOC برای اپل هزینه‌های بسیار بالایی دارد»

اما آیا همین مسئله و تلاش شدید اپل برای داشتن انحصار روی اپ استور، آینده کسب‌وکاری مانند سیبچه را تهدید نمی‌کند؟ مدیر اجرایی این شرکت در پاسخ به این سوال می‌گوید اگرچه جیل‌بریک و مجوز سازمانی (برای استفاده عموم) برخلاف مقررات اپل هستند اما AD-HOC راه حلی است که خود اپل به توسعه‌دهندگانش می‌دهد تا نرم‌افزارها را آزمایش کنند:

«اگر اپل بخواهد AD-HOC را تغییر دهد باید آپدیت کاملی روی همه سرویس‌هایش بدهد و هزینه بسیار بالایی برای تغییر این استاندارد پرداخت کند. از طرفی ما کار غیرقانونی نمی‌کنیم و از فرصتی که خود اپل به وجود آورده استفاده می‌کنیم. اپل می‌گوید با هر حساب توسعه دهنده می‌توانید ۱۰۰ آیفون را ثبت کنید و مهم هم نیست که چند اپلیکیشن را به آن ارائه می‌دهید. ما صرفاً راهکاری را ساخته‌ایم که اجازه می‌دهد تعداد زیادی از این حساب‌ها را کنار هم قرار دهیم و آن را توسعه پذیر کنیم. اما در نهایت از آنجایی که یک طرف این ماجرا کاملاً متصل به اپل است، ما نمی‌توانیم اینکار را یک بیزینس چندین ساله ببینیم. اما می‌دانیم که امروز، و مخصوصاً با توجه به شرایطی که برای ما به وجود آورده‌اند، AD-HOC پایدارترین راه است. در واقع با اینکار هم مشکل کاربران را حل می‌کنیم و هم زمین بازی پایدارتری برای کسب‌وکارها به وجود می‌آوریم.»

او همچنین در پاسخ به این سوال که اگر روزی اپل دوباره درهای اپ استور را به روی اپ‌های ایرانی باز کند، چه آینده‌ای پیش روی سیبچه است، می‌گوید: «ما برای آن زمان هم استراتژی داریم. مسئله اینجاست که خود اپلیکیشن هم نوعی محتوا (کانتنت) است. یکی از استراتژی‌های ما این است که گونه دیگری از محتوا را ارائه کنیم؛ محتوایی مانند کتاب الکترونیکی، پادکست و مواردی از این دست. شاید ما به هر دلیل یک روز مارکت اپلیکیشن را از دست بدهیم و در همان زمان باید استراتژی‌مان را عوض کنیم.»