تلاش یوتیوبرها برای کاشت 20 میلیون درخت؛ نجات زمین یا نابودی اکوسیستم؟

همان طور که پیش از این در دیجیاتو خواندید MrBeast، یوتیوبر مشهور، کمپینی برای کاشت 20 میلیون اصله نهال درخت برای مقابله با تغییرات اقلیمی به راه انداخته است. علاوه بر این بسیاری از یوتیوبرهای معروف دیگر هم با او هم صدا شده اند تا مجموعاً 650 میلیون دنبال کننده خود را به شرکت در این کمپین و اهدای مبلغ مورد نیاز دعوت کنند. اما محققان معتقدند این کمپین در صورت اجرای اشتباه می تواند اثرات مخرب فراوانی به همراه داشته باشد.

جیمی دانلدسن (با نام کاربری MrBeast) پیش از این هم موفق به جمع آوری مبالغ هنگفت برای کمک به کمپین های خیریه شده است. این بار و به مناسبت دستیابی به 20 میلیون مشترک در یوتیوب خبر از کاشت 20 میلیون اصله نهال درخت داده؛ البته به شرطی که 20 میلیون دلار توسط مشارکت کنندگان جمع شود. مبلغ جمع آوری شده در اختیار بنیاد غیر انتفاعی Arbor Day قرار می گیرد تا درخت های وعده داده شده را با کمک شرکت های دیگر بکارد.

کاشت درختان می تواند مزایای متعددی برای اکوسیستم و سیاره ما داشته باشد. علاوه بر این می تواند به احیای جنگل ها، مبارزه با تغییرات اقلیمی و جذب کربن های ناشی از سوخت های فسیلی کمک کند با این حال چنین پروژه های بزرگی می تواند مشکلات بزرگ دیگری هم به بار بیاورد و حتی منجر به اثرات معکوس شود.

بازی اعداد

بر اساس پژوهشی که در نیچر منتشر شده از زمان آغاز تمدن بشری تاکنون نزدیک به نیمی از تمامی درختان جهان نابود شده اند. بنا بر گزارش بانک جهانی تنها بین سال های 1990 تا 2016 انسان ها جنگل هایی به وسعت کشور آفریقای جنوبی را نابود کرده اند. در نتیجه تنها حفاظت از جنگل های باقی مانده کافی نیست و باید ریه های زمین به روزهای اوج خود باز گردند. MrBeast به مناسبت بزرگداشت 20 میلیونی شدن کانال خود در یوتیوب قصد دارد 20 میلیون درخت بکارد. اما مسئله مهم تر این است که چه تعداد از این درختان می توانند به دوران کهن سالی برسند؟

«Eike Lüdeling» رئیس دانشکده باغبانی دانشگاه بُن معتقد است که اگر کاشت نهال ها به درستی انجام نشود یا افرادی که درختان را می کارند به آنها اهمیتی کافی ندهند، درختان به سرعت از بین خواهند رفت:

«گاهی شاید بهتر باشد درختان کمتری بکارید اما واقعاً حواستان به نگهداری از آنها باشد»

بقای طولانی مدت برای درختان حیاتی است. برای این که درختان بتوانند میزان گازهای گلخانه ای که توسط انسان ها منتشر می شود را جبران کنند باید حداقل 100 سال عمر کنند. محافظت از این درختان برای قرن آینده می تواند برای نزاع های سیاسی بسیار خطرناک باشد.

مدیر روابط عمومی بنیاد Arbor Day در این باره می گوید که این موسسه درختان را به حال خود رها نمی کند. در عوض فرایندهای بررسی ویژه ای برای شرکای مسئول کاشت درخت دارد تا بر اساس آنها برنامه هایی برای کمک به شکوفایی درخت ها در نظر گرفته شود. با این حال این بنیاد از نرخ نجات یافتن درختان کاشته شده از نابودی مطلع نیست؛ چرا که وظیفه کاشت درختان را به شرکت های دیگر واگذار می کند.البته سازمان جنگل داری ایالات متحده که با بنیاد همکاری می کند از نرخ نابودی 3 درصد در سال می گوید.

Arbor Day در سال 2018 موفق به کاشت 6.7 میلیون اصله درخت شده که از این میزان، 1.6 میلیون در مناطقی از جمله کالیفرنیا و اورگان بوده که به دلیل آتش سوزی ها نابود شده اند. تمامی سرمایه ای که به موسسه غیر انتفاعی Arbor Day اهدا می شود قرار است در بیش از 4 دهه آینده برای کاشت 250 میلیون درخت در سراسر جهان صرف شود. اوایل سال جاری این بنیاد از هدف خود برای کاشت 100 میلیون درخت بیشتر تا سال 2022 داده بود.

افزایش گرمایش زمین به خاطر یک مشت درخت

یکی از یوتیوبرها به نام «Gavin Free» از کانال مشهور «The Slow Mo Guys» معتقد است که TeamTrees# می تواند یکی از احمقانه ترین مواردی باشد که یوتیوب به خود دیده است. او که در ابتدا تلاش کرده بود افراد بیشتری را با کمپین درخت کاری همراه کند حالا تغییر موضع داده و عقیده دارد که در این کمپین شاید درختان زیادی در جای اشتباه کاشته شوند.

«جوزف وِلدمَن» استادیار دانشگاه  A&M تگزاس می گوید: «هیچ کس با احیای جنگل ها در مکان هایی که قبلاً جنگل بوده اند و نیز در جاهایی که مردم در تلاش برای احیا با استفاده از گونه های بومی هستند مخالف نیست». به عقیده او اما مسئله همیشه به این خوبی پیش نمی رود. برخی مناطق از نظر تنوع زیستی غنی هستند اما کم درخت به حساب می آیند. چنین مناطقی ممکن است به اشتباه مکانی عالی برای کاشت درخت در نظر گرفته شوند:

«افراد کمی می دانند که کاشت درخت در مکان اشتباه می تواند به اکوسیستم آسیب بزند، افزایش شدید احتمال آتش سوزی را به دنبال داشته باشد و گرمایش زمین را تشدید کند.»

از سوی دیگر بنیاد Arbor Day می گوید که با موسسات دولتی نظیر سازمان جنگل داری، سازمان پارک های ملی و انجمن ملی جنگلبانی ایالات متحده همکاری می کند تا از کاشت مسئولانه درختان (درخت صحیح در جای صحیح) اطمینان پیدا کند.

مشکل اصلی؛ مصرف سوخت های فسیلی

مجله ساینس در مقاله ای از آزمایشگاه کراوتر زوریخ به این موضوع اشاره کرده بود که احیای جنگل ها می تواند موجب جذب دو سوم گازهای گلخانه ای شود که از زمان انقلاب صنعتی تاکنون در جو منتشر شده اند. البته برخی محققان از این مقاله انتقاد کردند و معتقد بودند این پژوهش شامل مکان هایی می شود که اساساً امکان رشد درختان در آنها وجود ندارد یا درختان نباید در آنها رشد کنند. به این ترتیب گفته می شود این تخمین بیش از حد خوشبینانه است.

از سوی دیگر چهار گروه از دانشمندانی که به بررسی موشکافانه این موضوع پرداخته اند معتقدند تمرکز بیش از حد بر کاشت درختان، ما را از قدم اصلی برای اجتناب از فاجعه دور می کند: توقف مصرف سوخت های فسیلی.

خود یوتیوب هم می تواند به روش های دیگری به کاهش گازهای گلخانه ای کمک کند. مدتی قبل یک پژوهش به این موضوع پرداخته بود که در هر سال با قطع کردن پخش تصویر از یوتیوب و تنها با گوش دادن به صدای محتوای آن می توان به میزان زیادی از مصرف انرژی و در نتیجه انتشار گازهای گلخانه ای کاست. به طور دقیق تر تخمین زده شد که چنین روشی در یک سال می تواند گازهای گلخانه ای منتشر شده معادل با 30 هزار خانه در بریتانیا را کاهش دهد.

مارک رابر که در کمپین TeamTrees# شرکت کرده و کانال خود را در اختیار تبلیغ برای این کمپین درخت کاری گذاشته از مفید بودن این کمپین می گوید و معتقد است می تواند روشی سازنده برای مطلع کردن سیاست مداران باشد.