ثبت بازخورد

لطفا میزان رضایت خود را از دیجیاتو انتخاب کنید.

واقعا راضی‌ام
اصلا راضی نیستم
چطور میتوانیم تجربه بهتری برای شما بسازیم؟

نظر شما با موفقیت ثبت شد.

از اینکه ما را در توسعه بهتر و هدفمند‌تر دیجیاتو همراهی می‌کنید
از شما سپاسگزاریم.

تکنولوژی

وارونگی دما در تهران به خاطر کدام شکل از این پدیده است؟

در فصل‌های سرد سال نه‌تنها مجبور به نگرانی درباره الگوهای آب و هوایی مختلف که زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار می‌دهند هستیم، بلکه جغرافیای محلی هم ممکن است وضعیت اتمسفریک هر روز را دیکته ...

شایان ضیایی
نوشته شده توسط شایان ضیایی | ۲۳ آبان ۱۳۹۸ | ۲۲:۰۰

در فصل‌های سرد سال نه‌تنها مجبور به نگرانی درباره الگوهای آب و هوایی مختلف که زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار می‌دهند هستیم، بلکه جغرافیای محلی هم ممکن است وضعیت اتمسفریک هر روز را دیکته کند. به این ترتیب در روزهایی از سال، بخشی از مناطق کشور از جمله تهران آسمانی تیره و هوایی گرفته دارند.

پدیده وارونگی هوا اتفاقی است که برای بسیاری از مناطق در ماه‌های سرد سال مشکل‌ساز می‌شود؛ مشکلاتی قبیل طوفان‌های یخی، آلودگی هوا که مشکلات سلامتی را به همراه دارد و حتی افزایش آلودگی صوتی در شهر. وارونگی دما زمانی رخ می‌دهد که لایه‌ای از هوای گرم بر فراز هوای سردتر شکل می‌گیرد. این لایه گرم یا «اینوِرژِن» مانند درپوشی است که اتمسفر خنک‌تر را زیر خود گیر می‌اندازد.

گاهی از اوقات ممکن است در پیش‌بینی آب و هوا از گیر افتادن طوفان‌ها شنیده باشید و این به آن خاطر است که جریان هوای رو به بالا قادر به عبور از میان وارونگی و تشکیل طوفان نیست.  اگر یک جریان هوای رو به بالا که سرعت زیادی هم دارد نمی‌تواند از میان وارونگی دما عبور کند، تصور کنید چقدر برای اتمسفر دشوارتر خواهد بود که هنگام وقوع این اتفاق در ماه‌های سرد سال به سمت بالا حرکت کند.

در حال حاضر می‌دانیم که اینورژن چندین شکل مختلف دارد و هرکدام از آن‌ها هم به نوعی خاص به وجود آمده و خطرات خاص خود را دارند. در این مقاله همراه دیجیاتو باشید.

وارونگی دما میان‌کوهی

وارونگی دما

هوای سرد متراکم است. این جریان هوا از ارتفاعات بالا به سمت ارتفاعات پایین‌تر آمده و تا جای ممکن به سطح زمین نزدیک می‌شود. این اتفاق به صورت خاص مناطق میان‌کوهی را طی فصل زمستان در برابر وارونگی دما آسیب‌پذیر می‌کند.

توپوگرافی کاسه‌ای شکل مناطق میان‌کوهی باعث می‌شود که هر زمستان در معرض چندین وارونگی خطرناک باشند. این وارونگی‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که هوای سرد درون پستی‌های منطقه گیر افتاده و لایه‌ای از هوای گرم، مسیر را از بالا می‌بندد. فراز و نشیب زمین باعث می‌شود حباب هوای سرد راهی برای فرار نداشته باشد و کوه‌ها هم جلوی وزش باد و رساندن جریانی از هوای تازه را می‌گیرند.

هنگام وارونگی دما، هوای راکد به تجمع آلاینده‌های ناشی از وسایل نقلیه و کارخانه‌ها دامن می‌زند

نتیجه نهایی، هوایی بسیار آلوده است که خطری جدی برای سلامت افراد حاضر در منطقه ایجاد می‌کند. به هنگام وارونگی دما، هوای راکد به تجمع آلاینده‌های ناشی از وسایل نقلیه، کارخانه‌ها و آتش‌سوزی‌ها دامن می‌زند. این آلاینده‌ها به صورت معمول به ایجاد مشکلاتی در زمینه سلامتی مانند آسم منجر می‌شوند و حتی در افرادی که از پیش مستعد نبوده‌اند، مشکلاتی برای سیستم تنفسی به وجود می‌آید.

وارونگی دمای میان‌کوهی ممکن است پیامدهایی ناخواسته هم به همراه داشته باشد. انفجار در معادل و آزمایش‌های پایگاه‌های نظامی معمولاً به حالت تعلیق درمی‌آید زیرا این خطر وجود دارد که خساراتی به مردمی که کیلومترها دورتر زندگی می‌کنند وارد شود. گیر افتادن اتمسفر درون وارونگی می‎‌‌تواند موج انفجار را مجدداً به سمت زمین منعکس کند و به ترتیب انفجار تاثیرات بیشتری از آنچه باید می‌گذارد.

یکی از مثال‌های معروف این ماجرا هنگام فیلم‌برداری یک اپیزود از سریال Mythbusters در کالیفرنیا اتفاق افتاد که نیازمند انفجاری عظیم بود. اما موج انفجار که پیامدهایی عظیم‌تر از آنچه پیش‌بینی شده بود داشت، شیشه خانه‌های شهر را در کیلومترها آن‌طرف‌تر شکست.

سد هوای سرد

وارونگی دما

وقتی هوای بیرون سرد می‌شود، کوهستان‌ها یکی از عناصر تاثیرگذار در شکل‌گیری وارونگی هستند. نه‌تنها مناطق میان‌کوهی قادر به دام انداختن هوای سرد و خفه کردن شهرها با آلودگی‌های خودشان هستند، بلکه کوه‌ها هم می‌توانند هوای سردی که همراه باد از راه می‌رسد را به دام بیندازند. این موضوع به افزایش چشمگیر سرما و حتی وقوع طوفان‌های یخی در مناطق کوهپایه‌ای منجر می‌شود.

سد هوای سرد زمانی شکل می‌گیرد که باد هوای سرد به کناره‌های رشته‌کوه برخورد می‌کند. هوای سرد و متراکم قادر به بالا رفتن از کوه‌ها نیست و در عوض آنقدر در جای خود باقی می‌ماند تا باد تغییر جهت دهد. این اتفاق به صورت معمول در تهران و کرج هم می‌افتد.

یکی دیگر از شهرهای معروفی که با معضل کیفیت پایین هوای ناشی از تشکیل سد هوای سرد روبه‌رو می‌شود، شهر پکن است که ۲۰ میلیون جمعیت داشته و در بخش میانی دو رشته‌کوه با شکل نعل اسب است. عدم عبور بادهای زمستان از سمت جنوب و شرف باعث می‌شود این شهر برخی مواقع برای چندین روز پیاپی با سد هوای سرد دست و پنجه نرم کند.

شکل پستی و بلندی‌های زمین به گونه‌ای است که تخلیه هوای آلوده را از منطقه دشوار می‌کند و این خود به عاملی برای تشدید مشکل آلودگی تبدیل شده است. درست مانند تهران، شاخص کیفیت هوای این شهر در زمستان وارد محدوده خطرناک شده و جان تمام ساکنین خود را به خطر می‌اندازد.

لایه دریایی

لایه دریایی معروفی که برخی شهرهای جهان مانند سان فرانسیسکو را استحمام می‌دهد هم یکی دیگر از مثال‌های وارونگی دما است. در این شکل از وارونگی، آب موجود در کرانه‌های شهر بسیار سرد است؛ معمولاً حتی سردتر از دمای جریان هوایی که از منطقه عبور می‌کند. سرمای آب به سرعت دمای جریان هوای بالای دریا را کاهش داده و به وارونگی دما منجر می‌شود.

حرکت هوای گرم بر فراز آب سرد به همیشه به تشکیل مه منجر می‌شود و این یکی از اصلی‌ترین تاثیراتی است که وارونگی ناشی از لایه دریایی می‌گذارد. مه شهر سان‌فرانسیسکو آنقدر معروف شده که حالا نام مخصوص خودش و یک اکانت توییتری هم دارد. اما تشکیل مه تنها تاثیر ناشی از این شکل وارونگی دما نیست.

کنسرت‌هایی که در سان فرانسیسکو برگزار می‌شوند به شکل غیر قابل تصوری پر سر و صدا هستند، زیرا امواج صدا با درپوش اینورژن بر فراز شهر برخورد کرده و مجدداً به سمت سطح زمین بازتاب می‌یابند. در سال ۲۰۱۴ بیانسه کنسرتی در این شهر برگزار کرد و به خاطر لایه وارونگی، صدا آنقدر بلند بود که ساکنین شهر در فاصله چندین کیلومتری استادیوم از سر و صدا شکایت کردند.

تطابق با وارونگی دما

متاسفانه برای جلوگیری از تشکیل وارونگی دما در ماه‌های سرد سال، هیچ کاری از دست ما برنمی‌آید و بهترین کار،‌ تطابق با چالش به وجود آمده است. شهرهایی مانند تهران می‌توانند خطر آلودگی هوا را با تلاش‌هایی در راستای کاهش آلایندگی مانند سرمایه‌گذاری روی حمل و نقل عمومی، تعیین استانداردهای سختگیرانه‌تر برای کارخانه‌ها و روی آوردن به انرژی‌های پاک کاهش دهند.

افرادی هم که از مشکلات تنفسی رنج می‌برند باید از خروج از منزل اجتناب کرده و در غیر این صورت از ماسک‌ها استفاده کنند تا خطر آلودگی کاهش یابد.

دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
مطالب پیشنهادی