دوچرخه‌ها چگونه چهره پاریس را دگرگون کرده‌اند؟

یکی از  مهمترین اهداف «آنه ایدالگو»، شهردار پاریس از زمان تصدی امور گسترش دوچرخه سواری بود و تا حد زیادی به آن دست پیدا کرده. هر چند دستیابی به هدف نهایی توسعه ۱۴۰۰ کیلومتر مسیر ویژه دوچرخه سواری دشوار به نظر می رسد اما اهالی این شهر از مسیرهایی که تا کنون افتتاح شده استقبال خوبی کرده اند.

این استقبال به حدی بوده که در عرض یک سال میزان دوچرخه سواری در پایتخت فرانسه ۵۴ درصد بیشتر شده است. کارشناسان دلیل این مساله را نه فقط سیاست های ایدالگو بلکه نتیجه محدودیت های فزاینده علیه تردد خودروها، معرفی سرویس های اشتراکی دوچرخه و در نهایت توسعه راه های ویژه این وسایل عنوان کرده اند.

در ناحیه «ایل دو فرانس» که شامل پاریس هم می شود، روزانه ۸۴۰ هزار سفر با دوچرخه انجام می شود که از موتورسیکلت ها و اسکوترها بیشتر است. هرچند سفرهای با ماشین کماکان با ۱۴.۸ میلیون در صدر قرار دارد اما نسبت به سال ۲۰۱۰ پنج درصد کاهش یافته و انتظار می رود این روند کاهشی ادامه داشته باشد.

این آمار باعث شده پاریس در لیست شهرهای با بیشترین تردد دوچرخه از رده پانزدهم به هشتم ارتقا پیدا کرده و فاصله خود با «بوردو»، دیگر شهر فرانسوی در رده ششم را کمتر کند. استقبال شهروندان باعث شده انجمن های دوچرخه سواری هم طرح هایی را برای گسترش فعالیت هایشان در نظر بگیرند. برای مثال انجمن Collectif Velo قرار  است شبکه پاریس را به حومه این شهر هم بکشاند. Stein Van Oosteren  سخنگوی این انجمن هدفشان از این پروژه را اینگونه بیان می کند:

ایده ما گسترش شبکه دوچرخه ها به حدی است که تنها چند کیلومتر یا چند دقیقه با تمام ۱۲ میلیون شهروند پاریس فاصله داشته باشد. به محض راه اندازی شبکه همه به استفاده از آن روی می آورند.

از نظر Oosteren اکثر فرانسوی ها هرگز به شبکه ای از دوچرخه ها دسترسی نداشته اند که امکان حمل و نقل ایمن را به آنها بدهد و به همین خاطر آنرا تنها وسیله ای برای تفریح و ورزش می دانند.

طرح ایدالگو با عنوان Plan Velo البته مخالفانی هم داشته که شامل صنایع نفت، خودروسازی، رانندگان ناراضی و شهروندان خسته از حجم بالای ساخت و ساز در شهر می شوند. البته با نزدیک شدن به انتخابات ۲۰۲۰ ساخت و ساز در مراحل پایانی به سر برده و مسیرها آماده افتتاح می شوند. Florence Villeminot، از مجریان شبکه «فرانس ۲۴» در این باره می گوید:

با افتتاح این راه ها شهروندان درک می کنند که ایدالگو برنامه ای در سر داشته و هدفش تنها سد کردن راه آنها نبوده است.

به گفته Villeminot هیچ یک از دوستان ساکن پاریس وی ماشین ندارند که تغییری بزرگ نسبت به ۱۰ تا ۱۵ سال قبل است. به باور وی دلیل این تغییرات دشوار بودن استفاده از ماشین در سطح شهر و افزایش سهولت و ایمنی دوچرخه سواری است:

منظره پاریس در چند سال گذشته واقعا تغییر کرده و مسیرهای دوچرخه سواری مثل قارچ از زمین سر برآورده اند. تردد در این مسیرها بسیار امن و مطلوب است چون از مسیر ماشین ها جدا شده و هیچ ترافیکی بر سر راهتان قرار ندارد.

در ایران نه تنها از طرح های گسترده برای توسعه مسیرهای دوچرخه سواری خبری نیست بلکه استارتاپ هایی از قبیل بیدود که با هدف اشاعه دوچرخه سواری در تهران راه اندازی شده بود، به خاطر فقدان زیر ساخت مناسب، نامناسب بودن فضای شهری و مشکلات درون سازمانی به در بسته خوردند.