چرا برخی مواقع خواب‌های رنگی می‌بینیم و رویاها را بهتر به یاد می‌آوریم؟
همه ما در شبانه روز چندین ساعت می‌خوابیم و در خواب رویا می‌بینیم. برخی شب‌ها رویاهای ما رنگی و لذت بخش هستند و بعضی شب‌ها، رویاهای سیاه و سفید و نه چندان جذاب می‌بینیم. در ...
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
همه ما در شبانه روز چندین ساعت می‌خوابیم و در خواب رویا می‌بینیم. برخی شب‌ها رویاهای ما رنگی و لذت بخش هستند و بعضی شب‌ها، رویاهای سیاه و سفید و نه چندان جذاب می‌بینیم. در بسیاری از مواقع رویای خود را به یاد نمی‌آوریم یا برعکس، به صورت کامل میتوانیم آن را برای دیگران بازگو کنیم، اما دلیل این تفاوت‌ها چیست؟
دانشمندان از این موضوع که ما رویا می‌بینیم، اطلاع دارند اما هنوز به صورت دقیق نمی‌دانند که چرا چنین اتفاقی می‌افتد، البته در این زمینه چندین تئوری وجود دارد. رویاها الگوهایی از اطلاعات حسی هستند و زمانی که مغز در حال استراحت است مانند خواب، رخ می‌دهند. در حالت کلی فرض بر این است که تنها در زمانی که چشم با سرعت حرکت می‌کند یعنی خواب REM، رویا می‌بینیم. به نظر می‌رسد در این زمان مغز فعال است اما فرد خوابیده و در حالت فلج قرار دارد. با وجود این تئوری، تحقیقات نشان داده‌اند که در خواب‌های خارج از REM نیز می‌توان رویا دید.
با وجود اینکه در اکثر شرایط میتوانیم رویا ببینیم، کیفیت آن‌ها متفاوت است. برای مثال رویایی که در زمان خواب REM می‌بینیم فانتزی‌تر، رنگارنگ‌تر و شفاف‌تر از زمانی است که در خواب خارج از REM هستیم. اگر در خواب REM نباشیم، معمولا رویاهای سیاه و سفید می‌بینیم که مسلما لذت کمتری برای ما دارد. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که در رویاها، مخصوصا رویاهای خواب REM، مرکز احساسی و عاطفی مغز بسیار فعال است البته در این هنگام فعالیت بخش منطقی مغز کاهش پیدا می‌کند. این موضوع می‌تواند علت احساسی و غیر واقعی بودن این خواب‌ها را مشخص کند.
رویا ما را برای شرایط چالش برانگیز آماده می‌کند
تئوری تکامل نشان می‌دهد که هدف از رویاها، یادگیری راهی ایمن و نحوه مقابله با شرایط چالش برانگیز یا تهدید کننده است. در مقابل تئوری ادغام حافظه به این موضوع اشاره می‌کند که سازماندهی مجدد حافظه برای پاسخ به آنچه فرد در طول یاد گرفته، باعث ایجاد رویاها می‌شود. اگرچه این تئوری‌ها با هم تفاوت دارند، اما حداقل در یک زمینه مشترک هستند: زمانی که تحت استرس یا اضطراب قرار داریم، بیشتر رویا می‌بینیم یا آن را به یاد می‌آوریم که علت آن، کنار آمدن با شرایط چالش برانگیز و اطلاعات جدید است.
رویاهایی که در زمان استرس و اضطراب می‌بینیم
اگرچه مدرکی مبنی بر اینکه در زمان استرس بیشتر رویا می‌بینیم، وجود ندارد، اما تحقیقی جدید نشان می‌دهد که ما در این شرایط به علت کیفیت پایین خواب خود و تمایل به بیدار شدن، رویاها را بیشتر به یاد می‌آوریم. مطالعات همچنین نشان می‌دهند که رویاهای افراد مبتلا به مشکل بی‌خوابی، اغلب شامل احساسات منفی هستند و بیشتر روی شکل منفی خود فرد تمرکز دارند. رویاهای این افراد بیشتر مربوط به عوامل استرس‌زا هستند که این موضوع باعث می‌شود فرد در طول روز، روحیه شادابی نداشته باشد.
علاوه بر افرادی که با مشکل بی‌خوابی دست و پنجه نرم می‌کنند، افراد افسرده نیز رویاهای متفاوتی در زمان خواب می‌بینند و آن‌ها را نامناسب ارزیابی می‌کنند. بخش جالب ماجرا اینجاست که داوطلبان افسرده‌ای که به تازگی طلاق گرفته‌اند و در رویاها همسر سابق خود را می‌بینند، یکسال دیرتر از سایر افراد بهبود پیدا می‌کنند. این تحقیق نشان می‌دهد افرادی که رویاهایشان با گذر زمان تغییر می‌کند، کمتر عصبانی شده و بیشتر عملگرا می‌شوند، همچنین بسیار پیشرفت می‌کنند. سوال مهم این است که چرا چنین اتفاقی رخ می‌دهد؟
افرادی که مشکل بی‌خوابی دارند، رویاهای متفاوتی می‌بینند
اگرچه حواس ما در خواب کارایی کمتری دارند (مخصوصا بینایی که دیگر کار نمی‌کند)، اما اطلاعات حسی قوی مانند هشدار در ذهن ثبت می‌شوند و برخی مواقع در رویاهای خود آن‌ها را می‌بینیم. ما همچنین می‌دانیم که در زمان استرس، نسبت به تهدیدها مراقب‌تر و هوشیارتر هستیم و به همین علت برای مدیریت شرایط، سیگنال‌های درونی و بیرونی را با رویاهای خود ترکیب می‌کنیم. این موضوع باعث می‌شود که رویاهای ما تغییر کنند و زمانی که افسرده هستیم یا شرایط استرس زا را تجربه می‌کنیم، کیفیت خواب ما کاهش پیدا می‌کند و همچنین رویاهای نامناسبی را تجربه می‌کنیم.
چگونه بهتر بخوابیم؟
اولین قدم، کاهش استرس قبل از خواب و مدیریت خواب برای افزایش کیفیت آن است. یک الگوی خواب مشخص داشته باشید، فقط در اتاق خواب خود بخوابید، شرایط اتاق خواب مانند دما، نور و همچنین سر و صدا را تنظیم کنید و مواردی که خواب شما را می‌توانند بهم می‌زنند، حذف کنید. علاوه بر این کارها می‌توانید از تکنیک IRT یا درمان تمرین تصویرسازی استفاده کنید، تکنیکی که برای درمان افرادی که کابوس می‌ببیند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استرس خود را برای بهبود کیفیت خواب کنترل کنید
در حالی که تصور می‌شود که با القای حس کنترل رویا به بیمار می‌توان آن را تبدیل به روشی کارآمد و عملی کرد، هنوز تحقیقات چندانی در این زمینه صورت نگرفته، البته مطالعه‌ای جدید نشان داده که با آموزش این موضوع به افرادی که با مشکل بی‌خوابی مواجه هستند، علائم بی‌خوابی کاهش پیدا می‌کند و همچنین علائم اضطراب و بی‌خوابی کمتر در آن‌ها مشاهده می‌شود. در حقیقت این افراد یاد می‌گیرند که در زمان رویا دیدن، از این موضوع آگاه باشند و بتوانند آن را کنترل کنند.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.