کرونا چگونه به رواج ربات‌های تحویل کالا شتاب می‌بخشد؟

با شیوع کرونا و وضع قرنطینه بسیاری ناگزیر به ماندن در خانه شده‌اند. در این شرایط برای خرید مایحتاج ضروری دو راه بیشتر وجود ندارد، یا باید ریسک بیمار شدن را به جان خریده و به فروشگاه مراجعه کرد و یا اینکار را به پیک سپرد. روش دوم گرچه ایمن‌تر به نظر می‌رسد اما تردیدهایی را در مورد اخلاقی بودن به خطر انداختن جان پیک در ازای سالم ماندن مشتری به همراه داشته. در این بین راه دیگری که از همه بهتر به نظر می‌رسد، سپردن اینکار به موجوداتی است که نه کرونا و نه هیچ بیماری دیگری در آنها کارگر نیست: ربات‌ها.

این روزها خیابان‌های برخی شهرها به ویژه در آمریکا شاهد ربات‌های شش چرخ کوچکی است که از این سو به آن سو می‌روند، موانع را دور می‌زنند و بسته‌های غذا و نوشیدنی را یکی پس از دیگری به افراد در قرنطینه می‌رسانند.

مزایای این ربات‌ها در مسیریابی دقیق و حرکت با سرعت ایمن حتی پیش از بحران کرونا هم باعث استفاده از آنها در مقیاس کوچکتر شده بود اما همزمان با رشد خریدهای اینترنتی بر اثر شیوع کرونا دو بازیگر اصلی این حوزه یعنی «استارشیپ» و «کیوی‌بات» از افزایش مشتریان خود خبر داده و به شدت در پی توسعه ربات‌های جدید و ارائه خدمات در مناطق دیگر هستند.

استارشیپ تا کنون در آمریکا صدها ربات را به ناوگان خود اضافه کرده و به لطف کرونا به زودی آنها را به هزاران و سرانجام به میلیون‌ها دستگاه خواهد رساند. هزینه پایین و عدم نیاز به انعام استفاده از این ابزارها را برای رستوران‌ها و مشتریان به یک بازی برد برد تبدیل کرده است.

ربات‌های ۶ چرخ استارشیپ در حال حاضر از پیاده رو و با سرعتی  در حدود ۶.۴ کیلومتر در ساعت حرکت می‌کنند که از سرعت پیاده‌روی انسان بیشتر است اما کنار زدن پیک‌های عادی و سرویس دهی در مسیرهای طولانی تر نیازمند توسعه ربات‌های بزرگتر و سریعتری است که توانایی حرکت ایمن در خیابان را داشته باشند.

استقبال مشتریان از ربات‌ها چشمگیر بوده است

شاید این ایده عجیب به نظر برسد اما طی یکی دو دهه آینده ارسال غذا با پیک‌های انسانی همانقدر عجیب خواهد بود که پرداخت پول برای برقراری تماس راه دور با تلفن‌های عادی.

افزایش نقش ربات‌های تحویل کالا

استارشیپ پروژه ارسال غذا را پس از آزمایش‌های مکرر از «دانشگاه جرج میسون» کلید زد و سپس مناطق دیگری نظیر «فیرفاکس سیتی» ویرجینیا را به مناطق تحت پوشش اضافه کرد.

در حالی که تنها یک هفته از راه اندازی این سرویس گذشته «استورات جیمز» از اهالی فیرفاکس می‌گوید ربات‌ها در همه جای شهر دیده می‌شوند. او سعی کرده شام را با استفاده از اپلیکیشن ویژه این سرویس سفارش دهد اما استقبال آنقدر بالا بوده که ربات‌ها امکان اخذ سفارش جدید را نداشته‌اند. او روز بعد صبحانه را با همین اپ سفارش داده و از زمان تحویل، داغ بودن غذا و البته عدم نیاز به پرداخت انعام راضی است.

دیگر مورد جالبی که جیمز به آن اشاره می‌کند سطح تعامل ربات است که پس از تحویل غذا برای مشتری آرزوی موفقیت کرده و خداحافظی می‌کند. علاوه بر این کودکان هم از تحویل غذا توسط این ماشین‌های دوست داشتی بسیار ذوق زده می‌شوند.

استارشیپ از مدت‌ها قبل در زمینه تحویل مواد غذایی فعال بوده اما «رایان توهی» از مدیران شرکت به دو برابر شدن یک شبه میزان سفارش‌ها پس از قرنطینه و همکاری با شرکت‌های محلی نظیر «تسکو» و « Co-Op» برای گسترش سرویس‌ها اشاره می‌کند.

این شرکت با توجه به شرایط جدید سرویس‌های خود را از منطقه DMV در «واشنگتن» گرفته تا « تمپی» آریزونا و «مانتن ویو» کالیفرنیا گسترش داده و به زودی «ارواین» کالیفرنیا هم به آنها خواهد پیوست. مشتریان با استفاده از این سرویس امکان سفارش هزاران قلم جنس مختلف از پوشک گرفته تا نوشیدنی و غذا را دارند. این بازارهای تازه به دانشگاه‌هایی نظیر «هیوستون»، «پردو» و «پیتسبورگ» پیوسته‌اند که استارشیپ قبلا در آنها سرویس دهی می‌کرد.

کمپانی مذکور همچنین در بریتانیا و استونی هم سرویس خود را فعال کرده و در حال آزمایش ربات‌ها در دانمارک و آلمان است. استارشیپ در بریتانیا همه کادر درمان را در اولویت قرار داده و سفارشات را برای نیروهای «سرویس سلامت ملی» به رایگان حمل می‌کند. «هنری بورلند»، از مدیران استارشیپ هدف از اینکار را تسهیل شرایط زندگی این افراد در شرایط بسیار دشوار کنونی می‌داند:

«اغلب آنها ساعت‌های زیادی در روز مشغول فعالیت هستند و زمانی برای رفتن به فروشگاه ندارند به همین خاطر ربات‌های ما اینکار را برایشان انجام می‌دهند. استفاده آنها از این سرویس برای ما مایه افتخار است.»

این ربات‌ها که شبیه باکس‌های متحرک با آنتنی بلند به نظر می‌رسند، توانایی حمل  حدود ۹ کیلو بار را دارند. مشتری هر لحظه مکان ربات را رویت کرده و پس از رسیدن آن از طریق موبایل قفل باکس را باز می‌کند.

به گفته بورلند آنها ناوگان خود را در هفته‌های اخیر دوبرابر کرده و ۱۰۰ هزار محموله را به مشتریان تحویل داده‌اند: «افراد بسیاری با ما تماس گرفته و خواهان سرویس دهی در منطقه خود شده‌اند. ما هم تمام تلاش خود را برای گسترش مناطق تحت پوشش به ویژه در این شرایط به کار بسته‌ایم.»

گسترش سریع فعالیت‌های این شرکت بسیار چشمگیر است چرا که ارائه سرویس در هر شهر مستلزم دریافت مجوز، عقد قرار با شرکای جدید و نقشه برداری از مسیرها، لجستیک و پشتیبانی گسترده است.

ربات در صورت محاصره شدن محترمانه می خواهد راهش را باز کنند

نقشه مذکور از چند جهت به ربات استارشیپ کمک می‌کند که مهمترین آن موقعیت یابی و تعیین جهت حرکت است. ماشین با استفاده از همین نقشه اشیاء ثابت موجود در مسیر و مواردی که احتمال حرکت دارند را شناسایی کرده و گام‌های بعدی را مشخص می‌کند. در صورتی که محیط با نقشه همخوانی نداشته باشد اطلاعات به دفتر مخابره شده و اقدامات لازم از جمله به‌روزرسانی نقشه صورت می‌گیرد.

اگر شخصی سعی در سد کردن راه ربات‌ها داشته باشد، ربات با دور زدن راه خود را باز می‌کند. اپراتورهای استارشیپ با درک احتمال کنجکاوی افراد در این موارد از تماس با پلیس خودداری می‌کنند. توهی با اشاره به اینکه کمتر کسی برای ربات‌ها دردسر درست می‌کند حتی میزان توجه عابران به آنها را نیز بسیار کم عنوان می‌کند.

برنامه ریزی دستگاه هم به گونه‌ای است که گلیمش را در شرایط دشوارتر از آب بکشد. اگر چندین نفر ربات را محاصره کرده و راهش را ببندند، محترمانه با معرفی خودش از آنها می‌خواهد راهش را باز کنند. همین هم اغلب کفایت کرده و افراد که از شنیدن درخواست ذوق کرده‌اند، دست از سر آن برمی‌دارند. در موارد وخیم‌تر هم اپراتور دستورالعمل لازم را به ماشین خواهد داد.

رقبای زمینی و هوایی

استارشیپ علی رغم ناوگان بزرگ تنها کمپانی فعال در زمینه دلیوری رباتیک نیست. این بازار را جدای از پهپادها می‌توان به دو دسته ربات‌های پیاده رو یا خیابانی تقسیم کرد که در گروه اول استارشیپ و کیوی‌بات و در دسته دوم شرکت‌هایی نظیر «نورو» و «Udelv» پیشرو هستند. در این حوزه نورو به لطف همکاری با شرکت‌های معتبر بیشتری سهم بیشتری دارد اما فروشگاه‌های زنجیره ای«والمارت» با هر دو همکاری می‌کند.

در بازار ربات‌های پیاده رو نیز استارشیپ حرف اول را می‌زند اما رقبای قدری را هم کنار خود می‌بینید. یکی از این شرکت‌ها آمازون است که ربات دلیوری «اسکات» را برای تحویل اقلام در اختیار دارد.

پهپاد پستی ایران منتظر دریافت مجوز است

کیوی‌بات هم از ربات‌های خود برای تحویل غذا و مرسوله استفاده کرده و اخیرا شاهد رشد خیره کننده‌ای بوده است. ربات‌های این شرکت هم از نظر ظاهری شباهت زیادی به مدل‌های استارشیپ دارند و شاید تنها تفاوت آنها به چهار چرخه بودن برگردد.

این کمپانی برخلاف رقیب بیشتر روی سرویس‌دهی در محیط‌های دانشگاهی متمرکز است و به گفته «دیوید رودریگز»، مدیر توسعه شرکت در دانشگاه‌های مختلفی از جمله «یوسی برکلی»، «دنور» و «Tsi Ching» تایوان فعالیت دارد و همچنین ربات‌های خود را به «Medellín» کلمبیا هم رسانده‌اند. تمزکز کیوی‌بات بر مراکز آموزشی که عمدتا در تعطیلی به سر می‌برند، باعث شده قرنطینه در گسترش کسب و کارشان آنچنان که باید و شاید نقش نداشته باشد.

با این حال رودریگز از تمایل بسیاری از شهرها برای استفاده از ربات برای تحویل بسته‌ها خبر می‌دهد. این شرکت به زودی سرویس دهی خود را در نقاط مختلفی آغاز می‌کند و احتمالا کالیفرنیا یکی از آنها خواهد بود.

پر رنگ شدن نقش ربات‌ها به زمین ختم نمی‌شود و سیستم تحویل مرسوله با پهپاد «وینگ» که در «آلفابت» توسعه یافته نیز از افزایش چشمگیر مشتریان خبر داده است. این پهپاد در حال حاضر اقلام بهداشتی نظیر دستمال توالت، خمیر دندان و دیگر اجناس ضروری را در مناطق روستایی ویرجینیا  توزیع می‌کند. پهپادهای این شرکت پس از رسیدن به مقصد بسته را با قلاب پایین می‌اندازد و همین عدم نیاز به تماس فیزیکی با افراد دیگر باعث تمایل شهروندان به استفاده از آنها شده است.

چند ماه قبل هم «آذری جهرمی»، وزیر ارتباطات از راه اندازی سرویس ارسال مرسوله با پهپاد خبر داده بود اما ظاهرا در اوج بحران کرونا که این سرویس می‌توانست با ضدعفونی معابر یا ارسال بسته‌ها کارایی خود را بهتر از زمان دیگری اثبات کند، پشت درب مجوز معطل مانده است.

فارغ از رقابت میان این شرکت‌ها در ماه‌های پیش رو تقاضا برای استفاده از سرویس‌های استارشیپ، کیوی بات و رقبای آنها بسیار بالا خواهد بود. بحران کرونا به شکلی غیرمنتظره استفاده از این فناوری را تسریع کرده و اگر فاصله گذاری اجتماعی به خاطر هراس از کرونا کماکان باقی بماند، در عرض چند سال ربات‌های دلیوری جای پای خود را در حمل و نقل بسته به ویژه غذا، اقلام سوپرمارکتی و حتی دارو محکم خواهند کرد.