مقایسه سیگار، ویپ و قلیان؛ کدام مضرتر است؟

سیگار، سیگار الکترونیکی یا قلیان، کدام بیشتر به بدن ما آسیب وارد می‌کنند؟ در سال‌های اخیر بحث‌های زیادی درباره نحوه مصرف تنباکو و ضرر آن‌ وجود داشته اما اخیرا یک مقاله مروری در ژورنال «European Heart» منتشر شده که میزان آسیب آن‌ها را با یکدیگر مقایسه می‌کند.

مصرف تنباکو آسیب‌های زیادی به بدن می‌زند، از سفت شدن سرخرگ‌ها تا آسیب به DNA که می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی گسترده‌ای شود. علاوه بر این موارد، مصرف سیگار یا نوع الکترونیکی آن می‌تواند خطر مرگ افراد مبتلا به کرونا را افزایش دهد. اگرچه در گذشته آمارهایی منتشر شده بود که از مقابله با کووید-۱۹ با استفاده از نیکوتین خبر می‌داد، اما سازمان بهداشت جهانی در بیانیه‌ای اعلام کرد که مصرف دخانیات علائم این بیماری را تشدید می‌کند.

برای اولین بار محققان در مقاله‌ای مروری میزان آسیب سیگار، سیگار الکترونیکی (ویپ) و قلیان به بدن و تاثیر آن‌ها روی عملکرد سلول‌های عروق خونی را با یکدیگر مقایسه کرده‌اند. در این تحقیق همچنین به بررسی تاثیرگذاری آن‌ها روی بدن در شرایط پزشکی از سکته قلبی تا سرطان ریه را مورد بررسی قرار داده‌اند.

در این مقاله به این موضوع اشاره شده که تحقیقات خوبی در گذشته نشان داده‌اند که سیگار در مقایسه با نوع الکترونیکی آن آسیب بیشتری به بدن وارد می‌کند، با این حال پژوهش‌های کمتری درباره قلیان وجود دارد. به گفته محققان، برای بررسی تاثیرات بلندمدت سیگار الکترونیکی و قلیان روی بدن، به تحقیقات بیشتری نیاز است، البته قلیان ضرر کمتری نسبت به سیگار عادی ندارد و نمی‌توان آن را جایگزین سالمی تلقی کرد.

پژوهشگران طیف وسیعی از مطالعات را مورد بررسی قرار دادند و مدارک موجود را در سه سطح قوی، خوب و متوسط درجه‌بندی کردند. بر اساس سطح خوب مدارک، افرادی که سیگار معمولی مصرف می‌کنند در مقایسه با افراد غیرسیگاری، تا ۷۰۴ درصد بیشتر در معرض بیماری مزمن انسدادی ریه قرار دارند. این آمار برای قلیان (با مدارک سطح قوی) و سیگار الکترونیکی (با مدارک سطح خوب) به ترتیب به ۲۱۸ و ۱۹۴ درصد می‌رسد.

مصرف سیگار و قلیان با مدارک سطح قوی به ترتیب میزان ابتلا به سرطان ریه را ۱۲۱۰ و ۱۲۲ درصد افزایش می‌دهند و آمار دقیق و قابل اطمینانی برای سیگار الکترونیکی وجود ندارد.

نویسنده اول این مقاله، پروفسور «توماس مانزل» از گروه قلب و عروق مرکز پزشکی دانشگاه ماینتس در ماینتس آلمان اعلام کرده:

«در این مقاله مروری ما روی عوارض جانبی سه نوع مصرف سیگار و ویپ روی لایه درون رگی، استرس اکسیداتیو و بیماری‌ها تمرکز کردیم. سیگار، سیگار الکترونیکی و قلیان تولید رادیکال‌های آزاد مشتق از اکسیژن مانند سوپراکسید را در بافت رگ خونی افزایش می‌دهند. این موضوع تجزیه نیتریک اکسید که توسط لایه درون‌رگی آزاد می‌شود را در پی دارد. نیتریک اکسید نقش مهمی در اتساع عروق و محافظت در برابر التهاب و گرفتگی سرخرگ‌ها دارد.»

سیگار عادی و قلیان در مقایسه با سیگار الکترونیکی مواد شیمیایی بسیار پیچیده‌تری دارند. تمام آن‌ها دارای نیکوتین هستند که علاوه بر اعتیادآور بودن، به بدن ضرر وارد می‌کند. محققان برای جمع‌بندی مقاله مروری خود اعلام کرده‌اند که بدون هیچ شکی قطع مصرف سیگار، بهترین و قوی‌ترین رویکرد برای جلوگیری از بیماری‌های عروقی و تنفسی ناشی از مصرف دخانیات است. علاوه بر این، استفاده از تنباکو احتمالا تشدید علائم کووید-۱۹ را در پی دارد.

سوالات متداول