یک ابرنواختر احتمالا عامل انقراض برخی جانوران زمین بوده است

پژوهشگران می گویند پرتوهای کیهانی ابرنواختری که تنها ۶۵ سال نوری از زمین فاصله دارد عامل اصلی رویداد انقراضی بزرگی بوده که حدودا ۳۵۹ میلیون سال پیش روی زمین به وقوع پیوسته است.

محققان دانشگاه ایلینوی که این یافته ها را اعلام کرده اند معتقدند این ابرنواختر تنها اندکی دورتر از «مسافت مرگ» قرار دارد و اگر کمی به زمین نزدیک تر بود کل موجودات زنده را منقرض میکرد. بنابراین انقراضی که در اواخر دوره دوونین رخ داده می توانست به مراتب بزرگتر باشد و کل زمین را به ورطه نابودی بکشاند.

با این همه پرتوهای کیهانی ستاره مرکزی این ابرنواختر که با فروپاشی هسته و در نهایت انفجار روبرو شده بخش اعظمی از لایه اوزون را از بین برده اند و به حیات زمینی آسیب جدی وارد کرده اند؛ به بیان دیگر لایه اوزون استراتوسفری که به صورت طبیعی وظیفه حفاظت از سطح زمین در برابر پرتوهای فرابنفش خورشید را بر عهده دارد به واسطه پرتوهای این ستاره آسیب جدی دیده است.

برایان فیلدز پروفسور اخترشناسی دانشگاه ایلینوی در این باره می گوید:

الگوهای انقراضی ناشی از پرتوهای یک ابرنواختر با الگوهای انقراضی ناشی از قرارگیری زمین در برابر پرتو فرابنفش خورشید و از دست رفتن لایه اوزون یکیست. با این اتفاق پرتوهای کیهانی به صدها متر پاییتر از استراتوسفر می رسند و در نهایت با سطح زمین برخورد می کنند.

به گفته محققان این پژوهش، در پایان دوره دوونین که با انقراض تنوع زیستی زمین همراه شد، برخی رویدادهای انقراضی رخ داد. در واقع، انقراض نهایی احتمالا با کاهش تراکم اوزون استراتوسفریک همراه بوده که این مساله نیز نتیجه افزایش جهانی دمای زمین بوده. همزمان، افزایش پرتوهای فرابنفش B باعث افزایش سطح انقراض های زمین و همچنین آسیب ژنتیکی مستقیم به بافت های گیاهی و جانوری شده است.

دانشمندان می گویند بافت های صخره ای به جای مانده از دوران دوونین حاوی صدها هزار نسل از بذر گیاهانی است که ظاهرا در معرض پرتو فرابنفش قرار گرفته اند و این شاهدی دال بر واقعی بودن رویداد از بین رفتن لایه اوزون است؛ در واقع شواهد نشان می دهند که یک یا چند ابرنواختر در کهکشان راه شیری وجود داشته اند که باعث از بین رفتن بخش اعظمی از لایه اوزون شده اند.

پژوهشگران آمریکایی در انتها خاطرنشان کردند که شناسایی هرگونه ایزوتوپ رادیواکتیو پلوتونیوم ۲۴۴ یا ساماریوم ۱۴۶ در صخره ها و فسیل های بر جای مانده از دوران انقراض دوونین نقش داشتن ابرنواخترها دراین انقراض را تایید می کند. علت هم این است که هیچکدام از این ایزوتوپ ها به صورت طبیعی در زمین وجود ندارند و باید از یک انفجار کیهانی به سطح زمین رسیده باشند.