کشف ابزارهای ۲ میلیون ساله در تانزانیا تطابق انسان با تغییرات را نشان می‌دهد

کشف ابزارهای سنگی ۲ میلیون ساله در تانزانیا انعطاف‌پذیری رفتاری و تطابق‌پذیری زیست محیطی انسان‌های نخستین را نشان می‌دهد.

گروهی از باستان‌شناسان و دیرین‌انسان‌شناسان در منطقه‌ای به نام Ewass Oldupa در غرب Olduvai Gorge در شمال تانزانیا ابزارهای سنگی، استخوان‌های فسیل شده و مواد گیاهی با قدمت ۲ میلیون سال کشف کردند. این کشف نشان می‌دهد که انسان‌های نخستین این منطقه از زیستگاه‌های متنوع و به سرعت در حال تغییر استفاده می‌کرده‌‌اند.

ابزارهای سنگی تازه کشف شده به کهن‌ترین صنعت شناخته شده ساخت ابزارهای سنگی یعنی الدوایی (Oldowan) تعلق دارند. محققان می‌گویند ابزارهای الدوایی در حدود ۲.۶ میلیون سال قبل احتمالاً توسط انسان ماهر (Homo habilis) تولید شده‌اند و دستاورد بزرگی در تاریخ فرگشت انسان به شمار می‌روند. «تریستن کارتر» (Tristan Carter)، محقق دپارتمان انسان‌شناسی دانشگاه مک‌مستر کانادا و یکی از نویسندگان تحقیق می‌گوید: «تحقیق ما ابعاد تازه‌ای از نیاکان دور و تاریخ فرگشت انسان فاش می‌کند.»

به گفته محققان تراکم ابزارهای سنگی و فسیل جانوران مختلف از جمله گله‌های وحشی، خوک‌ها، اسب‌های آبی، شیرها، خزندگان و پرندگان در Ewass Oldupa نشان می‌دهد که زندگی انسان و حیوان بر منابع آبی متمرکز بوده است.

این تحقیق نشان می‌دهد که چشم‌انداز زمین‌شناسی، رسوبات و گیاهان اطراف منطقه Ewass Oldupa به سرعت در حال تغییر بوده، ولی با این وجود انسان‌ها به مدت بیش از ۲۰۰ هزار سال برای استفاده از منابع به این منطقه بازمی‌گشتند.

به گفته محققان انسان‌های نخستین از زیستگاه‌های متنوع مثل چمنزاهای سرخسی، بیشه‌زارهای موزائیکی، سبزدشت‌ها (اِستِپ) و زمین‌های به طور طبیعی سوخته شده استفاده می‌کردند. این زیستگاه‌ها به طور مداوم به خاطر فوران آتش فشان با لایه‌ای از خاکستر پوشیده می‌شدند. محققان می‌گویند اشغال محیط‌های متنوع و ناپایدار یکی از اولین نشانه‌های تطبیق‌پذیری انسان با تغییرات زیست محیطی را نشان می‌دهد.

محققان با مطالعه ابزارهای Ewass Oldupa دریافتند که اکثر سنگ‌های استفاده شده در آنها از فاصله ۱۲ کیلومتری این منطقه بدست آمده‌اند که به گفته آنها نشانگر رفتار برنامه‌ریزی شده (Planned Behavior) در مراحل ابتدایی تکامل انسان است. «Julien Favreau»، دانشجوی دکتری دپارتمان انسان‌شناسی دانشگاه مک‌مستر می‌گوید: «این ابزارها نشان می‌دهند نیاکان انسان در طول زمان محیط‌های بسیار متنوع را با تنها یک جعبه ابزار اشغال می‌کردند. این موضوع انعطاف‌پذیری رفتاری و تطابق‌پذیری زیست محیطی آنها را نشان می‌دهد.»

محققان با استفاده از تکنیک‌های تابش‌سنجی قدمت ابزارهای کشف شده را به دوره پلیستوسین (Pleistocene) در ۲ میلیون سال قبل ربط داده‌اند. محققان نمی‌دانند کدام گونه انسان نخستین این ابزارهای را ساخته‌اند. البته آنها در فاصله ۳۵۰ متری بقایای انسان‌های ماهر را کشف کردند. به گفته آنها سازنده این ابزارها یا انسان‌های ماهر یا انسان‌های سرده پارانتروپوس (Paranthropus) هستند که بقایای آنها پیشتر در Olduvai Gorge کشف شده است.

یافته‌های این تحقیق در ژورنال Nature Communications منتشر شده است.