دانشمندان برای نخستین بار در یک سیاره فراخورشیدی هیدروکسیل پیدا کردند

مولکول هیدروکسیل (HO) در زمین بسیار رایج است، اما هیچ‌کس تاکنون نتوانسته بود آن را در یک سیاره فراخورشیدی پیدا کند. حالا اخترشناسان به‌طور قاطع موفق شده‌اند که این مولکول را در سیاره «وسپ-۳۳بی» (WASP-33b)، معروف به مشتری ابرداغ مشاهده کنند.

وسپ-۳۳بی یک سیاره فراخورشیدی بسیار عجیب است که در فاصله ۴۰۰ سال نوری ما قرار دارد. این غول گازی که اندازه آن چهار و نیم برابر مشتری است، در فاصله‌ای نزدیک از عطارد به خورشید به دور ستاره خود می‌چرخد. بنابراین دمایی بالاتر از ۲۵۰۰ درجه سانتی‌گراد دارد که برای ذوب اکثر فلزات کافیست. در این دما مواد شیمیایی موجود در جو پرتوهایی را از خود ساطع می‌کنند که طیف‌های مشخصی دارند.

گروه مشترکی از اخترشناسان بین‌المللی به رهبری پژوهشگری از مرکز اخترزیست‌شناسی دانشگاه «کوئینز بلفاست» با استفاده از تلسکوپ «سوبارو» توانسته‌اند امضاهای شیمیایی جو وسپ-۳۳بی را شناسایی کنند. در این میان هیدروکسیل هم مشاهده شده که احتمالا نقش مهمی در ترکیب شیمیایی جو این سیاره بازی می‌کند، چون با بخار آب و مونوکسید کربن در تعامل است.

دکتر «استوانوس نوگراهو»، رهبر این تحقیق می‌گوید: «این نخستین مدرک مستقیم وجود هیدروکسیل در جو سیاره‌ای خارج از منظومه شمسی است. این اکتشاف نه تنها به اخترشناسان نشان می‌دهد که می‌توانند این مولکول را در جو سیاره‌های فراخورشیدی بیایند، بلکه کم‌کم می‌توانند شیمی پیچیده این سیارات را هم بفهمند.»

هیدروکسیل روی زمین از تعامل بخار آب با اکسیژن به وجود می‌آید. دکتر «ارنست دی مویجی» دیگر محقق ارشد این مقاله می‌گوید: «ما در داده‌های خود فقط یک سیگنال احتمالی و ضعیف از بخار آب را مشاهده کردیم که پشتیبان ایده نابودی آب به منظور تشکیل هیدروکسیل است.»

دکتر «نیل گیبسون»، استادیار «ترینیتی کالج دوبلین» و دیگر نویسنده این مقاله درباره اهمیت یافته آن‌ها اظهار می‌کند: «علم سیاره‌های فراخورشیدی نسبتا نوین است و کندوکاو دقیق در جو این سیاره‌ها و در نهایت جستجو به دنبال سیاره‌های فراخورشیدی مشابه زمین یکی از اهداف کلیدی اخترشناسی مدرن به حساب می‌آید. هر اکتشاف جدید در جو سیاره‌ها، فهم ما را از سیاره‌های فراخورشیدی و فنون لازم برای مطالعه جو آن‌ها بهبود می‌دهد.»