آیا خطر آتش‌سوزی خودروهای مجهز به موتور توربو بیشتر از خودروهای معمولی است؟

خودروهای مجهز به انواع پر خوران از جمله توربوشارژر امروزه تبدیل به پای ثابت انواع و اقسام محصولات در صنعت خودروسازی شده‌اند و طی چندسال اخیر در کشورمان نیز استفاده از خودروهای مجهز به پیشرانه‌های توربو در حال فراگیر‌ شدن است٬‌ اما طی چند هفته اخیر انتشار فیلم‌هایی از آتش سوزی خودرو شاهین سایپا و جک t8 ساخته کرمان موتور باعث شده تا نگرانی‌های در خصوص ایمنی استفاده از خودروهای توربو افزایش یابد و این پرسش برای اذهان عمومی مطرح شود که آیا ریسک آتش سوزی خودروهای توربو نسبت به خودروهای معمولی بیشتر است یا خیر؟

در واقع توربوشارژر با بهبود راندمان حجمی موتور می تواند در زمینه افزایش قدرت و همینطور کاهش مصرف سوخت نقش موثری داشته باشد.

با تمام مزیت های موجود اما نمی‌توان از معایب و خطرهای احتمالی این دست از موتورها غافل شد.

در توربوشارژر ها یک توربین با عبور گازهای داغ خروجی از اگزوز شروع به چرخیدن می‌کند و در نتیجه باعث چرخش پره در سمت کمپرسور توربوشارژر شده تا هوای خنک را با فشار و حجم بالاتری وارد محفظه احتراق موتور کند، بدین ترتیب احتراق قوی تر و در نتیجه قدرت بالاتری حاصل می‌شود.

این اختلاف دمایی بالا باعث می‌شود تا شرایط کاری توربوشارژرها به‌شدت حساس باشد و در نتیجه شرکت های بزرگ و معتبر توربوشارژر سازی هزینه‌های بسیار زیادی را برای طراحی و تولید این قطعه حساس می‌کنند و از نظر اقتصادی نیز تنها در صورت استفاده گسترده در انواع و اقسام وسایل نقلیه٬ استفاده از این قطعه فنی حساس قابل توجیه خواهد بود.

حال شرکت های معتبر برای درآمد بیشتر روی به تولید مدل های ارزان‌تر و در اختیار قرار دادن نقشه‌های ساخت به کشورهای در حال توسعه داده‌اند که از جمله آنها می‌توان به کشور چین و صنعت خودروسازی این کشور اشاره کرد. توربوشارژرهای استفاده شده در محصولات چینی عموما از این دست هستند.

در نتیجه حساسیت کاری این دست از محصولات آن هم در کشور گرم و خشکی همچون ایران دو چندان می‌شود و شرایط برای استهلاک زودرس و حتی خطر آتش سوزی بسیار بالا می‌رود.

از دلایل اصلی آتش سوزی موتورهای توربوشارژ شده می‌توان به پاشش روغن هیدرولیک یا روغن موتور در سمت داغ توربوشارژر اشاره کرد. همچنین احتمال ورود سوخت به محفظه توربوشارژر و ایجاد اشتعال نیز وجود دارد.

خرابی توربوشارژر به خودی خود نیز یکی از دیگر دلایل آتش سوزی به حساب می‌آید. گرچه طبق آمار منتشر شده نسل جدید توربوشارژهای به کار رفته در انواع و اقسام محصولات اروپایی و آمریکای و آسیای شرقی خرابی کمتر از 1 درصد را گزارش داده‌اند که منجر به استفاده از وارانتی شده است.

توربوشارژرها در شرایط دمایی 500 درجه سانتی گراد کار می‌کنند و بسته به وضعیت این دما تا 600 و 700 درجه سانتی گراد افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه توصیه می‌شود که قبل از خاموش کردن موتور اجازه خنک‌سازی به توربوشارژر داده شود.

البته در مواردی٬ بعید نیست که دمای کاری چدنی توربین تا ارقامی بیش از یک هزار درجه سانتیگراد نیز افزایش یافته و این قطعه را به مرز گداختگی کامل برساند. از این رو در جواب پرسش ابتدای مطلب باید گفت که در مقایسه با خودروهای اتمسفریک که اساسا فاقد توربو هستند٬‌ وجود چنین قطعه مهمی با این دمای کاری بالا می‌توان ریسک آتش سوزی یک خودرو توربو را نسبت به خودرویی مشابه با پیشرانه فاقد توربو افزایش دهد.

در نهایت استفاده از محافظ های حرارتی برای توربوشارژر، منحرف سازی مسیرهای شلنگ روغن و سوخت از محل قرار گیری توربوشارژر و وجود شلنگ‌های اضطراری از مهم ترین مواردی به شمار می‌رود که علاوه بر نگه داری درست و اصولی لازمه موتورهای مجهز به توربوشارژر است.

بررسی دنا پلاس توربوشارژر؛ تجربه رانندگی با پیشرفته ترین محصول داخلی ایران خودرو

پنج اشتباه رایج در نگهداری از خودروهای توربو