ساخت بازی‌های ویدیویی،تجارتی پرسود اما دشوار و ریسکی است که علی‌رغم درآمدهای چند میلیارد دلاری، بعضا فشار کاری خرد کننده و شکست‌های دردناکی را برای فعالان آن به همراه دارد. برخی از موفق‌ترین کمپانی‌های تولید ویدیوگیم، دوران پرتنشی را سپری کرده‌اند و شماری از آن‌ها نیز در این مسیر طاقت‌فرسا به مرز نابودی رسیدند. در این مقاله از ویجیاتو به بررسی تاریخچه مختصر تعدادی از شرکت های بازی سازی پرداخته‌ایم که پس از ناکامی تعطیل شدند؛ با ما همراه باشید.
Radical Entertainment (۱۹۹۱-۲۰۱۲)
بازی‌های مشهور: Prototype, The Incredible Hulk: Ultimate Destruction, The Simpsons: Hit & Run
Radical Entertainment در سال ۱۹۹۱ به عنوان یک توسعه‌دهنده AA تاسیس و در ونکوور مستقر شد. بازی‌های تولید شده توسط این کمپانی هیچ‌گاه در سطح بالایی نبودند اما سرگرم‌کننده به شمار می‌آمدند. اوج درخشش این کمپانی با ارائه بازی‌هایی چون The Simpsons: Hit & Run و Incredible Hulk: Ultimate Destruction بدست آمد. آخرین تولیدات Radical Entertainment بازی‌های جهان‌باز Prototype و Prototype 2 بودند که اگرچه نسخه دوم پروتوتایپ مورد استقبال منتقدان قرار گرفت اما در ۲ ماه نخست کمتر از ۱ میلیون نسخه فروخت و این سرآغازی بر پایان کار یکی از برترین شرکت های بازی سازی آن روزها بود. این روزها رادیکال اینترتیمنت به عنوان یک کمپانی مستقل وجود خارجی ندارد بلکه صرفا به عنوان یک استودیوی پشتیبانی برای برخی از بازی‌های اکتیویژن فعالیت می‌کند.
Guerrilla Cambridge (۱۹۸۹-۲۰۱۷)
بازی‌های مشهور: MediEvil, Killzone: Mercenary, RIGS
Guerrilla Cambridge در طول نزدیک به ۳ دهه فعالیت خود در عرصه شرکت های بازی سازی بارها تغییر نام داد؛ از Millennium Interactive در اواسط دهه ۹۰ میلادی تا زمانی که در سال ۱۹۹۷ توسط سونی خریداری شد و نامش به SCEE Cambridge تغییر یافت و تحت این عنوان، به ساخت ۱۲ بازی از جمله MediEvil در سال ۱۹۹۸ پرداخت. در سال ۲۰۱۲ این استودیو به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های Guerrilla Games در ساخت Killzone و Horizon Zero Dawn فعالیت داشت اما فعالیت‌های آن با بازی شوتر چندنفره واقعیت مجازی برای پلی‌استیشن به نام RIGS به اتمام رسید چرا که در سال ۲۰۱۷ سونی تصمیم گرفت آن را برای همیشه تعطیل کند.
Silicon Knights (۱۹۹۲-۲۰۱۴)
بازی‌های مشهور: Blood Omen: Legacy of Kain, Eternal Darkness: Sanity’s Requiem, Too Human
Silicon Knights در اواخر دهه ۱۹۹۰ و اوایل ۲۰۰۰ یکی از برترین شرکت های بازی سازی و جزء پیشروان صنعت ویدئوگیم در کانادا بود که توانست در پروسه تولید بازی‌های موفقی چون Blood Omen: Legacy of Kain و Metal Gear Solid: The Twin Snakes فعالیت کند اما متاسفانه پس از شروع همکاری با مایکروسافت گیمز استودیو در سال ۲۰۰۵ به انتهای دوران کاری خود رسید. Silicon Knights از سال ۱۹۹۹ روی بازی Too Human مشغول به کار بود و قصد داشت سه‌گانه آن را برای اکس‌باکس ۳۶۰ منتشر کند اما متاسفانه Too Human علی‌رغم هزینه‌های تبلیغاتی سرسام‌آور به شکست مطلقی تبدیل شد و سیلیکون نایتز را در معرض نابودی قرار داد. آخرین بازی این کمپانی به نام X-Men: Destiny نیز از خلق معجزه عاجز بود و نهایتا سیلیکون نایتز در سال ۲۰۱۴ اعلام ورشکستگی نمود.
Acclaim Entertainment (۱۹۸۷-۲۰۰۴)
بازی‌های مشهور: Turok, Buronout, Dave Mirra Freestyle BMX
Acclaim همانند Midway زمانی یکی از بزرگترین شرکت های بازی سازی بود که فرنچایزهای کلاسیکی را نظیر Turok و Burnout روانه بازار کرد اما افت شدید فروش بازی‌های آن که از سال ۲۰۰۰ شروع شد، مقدمه‌ای بر ورشکستگی کامل این کمپانی در سال ۲۰۰۴ بود.
Zipper Interactive (۱۹۹۵-۲۰۱۲)
بازی‌های مشهور: SOCOM U.S. Navy SEALs, Crimsons Skies, MAG
Zipper Interactive در سال ۱۹۹۵ در ردموند واشنگتن تاسیس شد و توانست بازی موفق Crimsons Skies را در سال ۲۰۰۰ ارائه کند. اوج درخشش این استودیو طی همکاری با سونی شکل گرفت که نقطه آغاز آن عرضه SOCOM برای پلی استیشن ۲ بود. متاسفانه استودیو نتوانست جایگاه خود را پس از عرضه پلی استیشن ۳ به بازار حفظ کند و بازی فوق‌العاده MAG که رکورد ۲۵۶ بازیکن آنلاین همزمان را از آن خود کرده بود، نتوانست به جایگاهی که لایقش بود دست یابد. بازی بعدی این کمپانی تحت عنوان SOCOM 4 نیز با بدشانسی مواجه شد چرا که زمان عرضه آن با قطعی شبکه پلی استیشن در سال ۲۰۱۱ مصادف بود. نهایتا چند هفته پس از عرضه Unit 13 برای پلی استیشن ویتا، این استودیو که روزگاری یکی از مشهورترین شرکت های بازی سازی بود، برای همیشه تعطیل شد.
Bizarre Creations (۱۹۸۸-۲۰۱۱)
بازی‌های مشهور: Project Gotham Racing, Geometry Wars: Retro Evolved, Blur
Bizarre Creations در سال ۱۹۸۸ در لیورپول تاسیس شد و در اواخر دهه ۹۰ با مجموعه‌ای از بازی‌های فرمول ۱ یکی از بزرگان بازی‌های مسابقه‌ای به شمار می‌رفت. اوج موفقیت این کمپانی با بازی Project Gotham Racing رقم خورد که در سال ۲۰۰۵ برای ایکس‌باکس ۳۶۰ عرضه شد. همه چیز به خوبی به پیش می‌رفت تا سال ۲۰۰۷ که این استودیو توسط مایکروسافت خریداری شد و به یکباره همه چیز سیر نزولی گرفت. Bizarre Creations تلاش کرد با ساخت بازی Blur و نیز دنباله Geometry Wars به روزهای خوش سابق بازگردد اما اوضاع بر وفق مراد به پیش نرفت و مایکروسافت در سال ۲۰۱۰ تصمیم به تعطیلی آن گرفت.
Psygnosis/Sony Liverpool (۱۹۸۴-۲۰۱۲)
بازی‌های مشهور: Wipeout, Lemmings, Colony Wars
Psygnosis که در سال ۱۹۸۴ تاسیس شد، دهه اول فعالیت خود را به ساخت و عرضه بازی‌های مختلف روی پلتفرم‌های گوناگون پرداخت تا زمانی که سونی آن را در سال ۱۹۹۳ خریداری نمود. Psygnosis به مرور به یکی از اصلی‌ترین استودیوهای زیرمجموعه سونی بدل شد و عرضه بازی Wipeout برای پلی استیشن ۱ یادگاری از روزهای اوج کمپانی بود. متاسفانه پس از تغییرات ساختاری در سال ۲۰۱۲، سونی مجبور شد Psygnosis را تعطیل کند؛ هرچند که وبسایت آن هنوز هم به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
Lionhead Studios (۱۹۹۷-۲۰۱۶)
بازی‌های مشهور: Fable, Black & White
Lionhead بیش از آن که بخاطر ساخته‌هایش معروف شود، به واسطه یکی از بنیان‌گذارانش به نام پیتر مولینکس شهرت داشت؛ شخصیتی جنجالی و پرحاشیه که در عرصه تبلیغات فوق‌العاده عمل می‌کرد. شهرت Lionhead اما محدود به نام مولینکس نبود؛ این کمپانی موفق به ساخت بازی Black & White و سری Fable شد که احتمالا باخبرید Fable یکی از بزرگترین بازی‌های انحصاری ایکس‌باکس در تمام ادوار است. با این حال اوضاع پس از عرضه نسخه سوم Fable چنان قمر در عقرب شد که کارمندان کهنه‌کار Lionhead استعفا دادند و تیر خلاص نیز با استعفای مولینکس به پیکره Lionhead شلیک شد. سپس مایکروسافت در سال ۲۰۱۶ Lionhead را برای همیشه تعطیل کرد و کارمندان آن به زیرمجموعه‌های گوناگون مایکروسافت منتقل شدند.
Free Radical Design (۱۹۹۸-۲۰۱۴)
بازی‌های مشهور: Haze, Star Wars Battlefront, Timesplitters
بازخوانی قصه پر غصه Free Radical Design حقیقتا دردناک است چرا که این کمپانی محبوب را با بازی شاهکار Timesplitters که در سال ۲۰۰۵ عرضه شد به خوبی می‌شناسیم؛ به علاوه فری رادیکال طی سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ روی نسخه سوم Star Wars نیز کار می‌کرد که متاسفانه در کمال ناباوری، پروسه آن در اواخر کار متوقف شد و شکست بازی Haze در سال ۲۰۰۸ چاره‌ای جز تعطیلی برای Free Radical Design نگذاشت.
مطلب پیشنهادی:نکاتی که باید پیش از شروع بازی Mortal Kombat 1 بدانیدنکاتی که قطعا به دردتان می‌خورد
Ensemble Studios (۱۹۹۵-۲۰۰۹)
بازی‌های مشهور: Age of Empires, Age of Mythology, Halo Wars
وقتی صحبت از بازی‌های استراتژیک به میان می‌آید، کمتر کسی توان رویارویی با شرکت Ensemble Studios را داشت. کمپانی موفقی که در سال ۱۹۹۵ در دالاس تاسیس شد و شاهکارهایی چون Star Wars Galactic Battleground و سری Age of Empires را خلق نمود. آخرین ساخته آن Halo Wars بود که هم نزد منتقدان موفق ظاهر شد و هم بیش از ۲۰ میلیون نسخه فروخت اما در کمال تعجب، پرونده Ensemble Studios بدلیل فقدان نیروی کار و نیز لغو پروژه Halo MMO برای همیشه بسته شد.
Pandemic (۱۹۹۸-۲۰۰۹)
بازی‌های مشهور: Star Wars Battlefront, Full Spectrum Warrior, Mercenaries
الکترونیک آرتز عجب جفایی در حق Pandemic کرد! استودیو پاندمیک به عنوان یکی از برجسته‌ترین شرکت های بازی سازی و برترین توسعه‌دهندگان بازی‌های اکشن سوم شخص در نسل ششم کنسول‌ها، تنها ۲ سال پس از آن که تحت مالکیت الکترونیک آرتز قرار گرفت تعطیل شد. Full Spectrum Warrior و Star Wars Battlefront یادگار روزهای خوش پاندمیک بودند و آخرین ساخته این شرکت The Sabatouer بود که برای پلی استیشن ۳ و ایکس باکس ۳۶۰ عرضه شد اما به مرور فروش بازی‌های آن افول نمود و پرونده آن در ۱۷ نوامبر ۲۰۰۹ برای همیشه بسته شد.
Clover Studios (۲۰۰۴-۲۰۰۷)
بازی‌های مشهور: Viewtiful Joe, Ōkami
Clover طی عمر کوتاه خود ۶ بازی از جمله Viewtiful Joe و Ōkami را عرضه نمود. Ōkami هنوز هم از فروش خوبی برخوردار است اما آخرین ساخته این کمپانی تحت عنوان God Hand در فروش با شکست سختی مواجه شد و متعاقبا کپکام در سال ۲۰۰۷ آن را تعطیل نمود. کارمندان Clover بعدها اقدام به تاسیس استودیو Platinum Games نمودند که از دل آن بازی‌های موفقی چون Bayonetta و Nier: Automata خلق شد.
Visceral Games (۱۹۹۸-۲۰۱۷)
بازی‌های مشهور: Dead Space, The Lord of the Rings: Return of the King, 007: Everything or Nothing
Visceral Games که در ابتدا با نام EA Redwood فعالیت می‌کرد، با عرضه بازی‌هایی چون 007: Everything or Nothing و Lord of the Rings: Return of the King کارنامه درخشانی ساخت اما اوج موفقیت‌های آن پس از تولید Dead Space رخ داد که شاهکاری در ژانر ترس بود. الکترونیک آرتز که از موفقیت دد اسپیس سرمست بود، آن را ادامه داد و نهایتا افت شدید فروش Dead Space 3 به یکباره ورق را برگرداند. ضربه‌ای که از این شکست ناگوار بر پیکره Visceral Games وارد شد، با انصراف EA از واگذاری پروژه ساخت بازی Ragtag به Visceral Games تکمیل گشت و متعاقبا EA این استودیوی خوش‌آوازه را در سال ۲۰۱۷ تعطیل نمود و کار ساخت Ragtag را به EA Vancouver محول کرد.
Neversoft (۱۹۹۴-۲۰۱۴)
بازی‌های مشهور: Tony Hawk’s Pro Skater, Spider-Man, Guitar Hero
قدیمی‌های پلی‌استیشن Neversoft را با بازی Tony Hawk’s Pro Skater و ضمنا یکی از بهترین بازی‌های اسپایدرمن می‌شناسند. به علاوه شاهکارهایی چون Guitar Hero III: Legends of Rock نیز از دل این استودیو خلق شد اما موفقیت‌های نورسافت به سرعت رو به اشباع رفت و نهایتا اکتیویژن تصمیم گرفت آن را با توسعه‌دهنده Call of Duty Infinity Ward ادغام کند.
Midway (۱۹۵۸-۲۰۱۰)
بازی‌های مشهور: Space Invaders, Mortal Kombat, Rampage
Midway زمانی جزء برترین شرکت های بازی سازی و چهارمین ناشر صنعت ویدئوگیم بود که کار خود را از ۱۹۵۸ شروع نمود و اوج موفقیت آن نیز مربوط به بازی کلاسیک Space Invaders در سال ۱۹۷۸ بود و سبب شد Midway سلطان بازی‌های آرکید لقب گیرد. Midway سپس مورتال کامبت و NBA Jam را عرضه کرد و پس از آن همه چیز به خوبی به پیش می‌رفت تا این که دهه ۲۰۰۰ فرا رسید و شرکت یکباره به دلایلی نامعلوم دچار افول شد که ورشکستگی آن را به همراه داشت.
آیا کمپانی دیگری را در حوزه تولید ویدیوگیم می‌شناسید که به سرنوشت مشابهی دچار شده باشد؟ لطفا نظرات خود را با ما و کاربران ویجیاتو به اشتراک بگذارید.
مطلب پیشنهادی:نکاتی که باید درباره بخش Invasion بازی مورتال کامبت 1 بدانیدمبارزات و چالش‌ها را راحت‌تر انجام دهید
بسته شدن THQ و TellTale برای من از همه غمگین‌تر بود
واقعاً EA اشتباه بزرگی کرد
ویسکرال گیمز از نظر من بهترین استودیوی بازی سازی EA بود
هر بازی که ویسکرال گیمز توش دست داشت عالی در میومد
برای مثال بتلفیلد هاردلاین که از نظر داستانی خیلی خوب بود
هر چند دیگه حرف زدن در موردش تاثیر نداره و فقط می تونم ازش خوبی هاش یاد بکنیم.
مقاله بسیار عالی، از یادآوری خاطرات بازی های خوب برخی از این استودیوها، ناراحت شدم، عجب بازی هایی بود این TimeSpliters در اون زمان و با امکانات PS2 حتی میتونستی در این بازی، مرحله درست کنی، یعنی یک چیزی مثل آنریل انجین در خود بازی داشت و تحت PS2 اجرا می شد، من یک مرحله با آن ساختم و وقتی دوستم به منزل ما آمد، دادم بازی کرد، کل مرحله روی مموری کارت PS2 سیو می شد. درود بر استودیوی Free Radical
برای انسمبل استودیوز ناراحتم بهترین بود حالا هم اج او امپایرز بازی میکنم
میدوی هم یه زمانی بهترین بود
لعنت به EA لامصب مرزهای منفور بودن رو جا به جا کرده حیف Pandemic و Visceral
Eidos interactive هم بود.
جالبه استودیو black box تو لیست نیست
به جرعت میتونم بگم که اگه این استودیو هنوز وجود داشت فرانچایز need for speed هرگز نسخه ای به اسم payback به خودش نمیدید!…..
WESTWOOD Studios
سازنده سری Command & Conquer
پایان این استودیو داستان جالبی داره. آخرین بازی که این استودیو درست کرد C&C: Red Alert 2 بود. بعد EA استودیو را توی ۲۰۰۲ تعطیل کرد به نظرتان دقیقاً چه اتفاقی بعدش افتاد؟ بازی جنرالز( Command & Conquer: Generals)
عرضه شد. اولین نسخه از این سری که نه استودیو اصلیش اونه ساخته نه دنباله مجموعه های قبلی. توی ایران هم که میدونید چقدر طرفدار داشت. ( آهِ با افسوس) این استودیو فدای حرس و طمع EA شد وگرنه حتی آخرین بازیش یعنی Red Alert 2 فروش خوبی داشت. البته بماند که EA استودیو های زیادیو نابود کرد.
از خیانت رسد خجالت مرد
وز خجالت دریغ باشد و درد
نظامی
Telltale :I am a joke to you
آیا کمپانی دیگری را در حوزه تولید ویدیوگیم می‌شناسید که به سرنوشت مشابهی دچار شده باشد؟
خیر ولی کمپانی هایی میشناسم که اگر همینجور پیش برن این شکلی میشن ( میدونید که منظورم چیه )
واقعا با prototype خیلی خاطره دارم همین چند وقت پیش دوباره نصب کردم
تا یه چند سال دیگه یوبیسافت هم به این لیست اضافه میشه این طوری که داره پیش میره
دلم بیشتر از همه برای neversoft سوخت
نورسافت واقعا حیف شد الان که دیدم لوگوشو یادم افتاد مخوصا tony hawks pro..
آدم یه پراید برداره توشو پر بطری بنزین کنه ببره بکوبه به مرکز اصلی ea اونجارو به آتیش بکشه.
حیفه pandemic که دسته ea بود
Evolution Studios ( استودیوی سازنده درایوکلاب) هم استویوی نسبتا خوبی بود که در کمال تاسف قربانی چشم و هم چشمی شد .