گزارش کارنامه: کارشناسی 250 هزار خودرو در سال 1401

براساس گزارش سالانه کارنامه، این پلتفرم در طول سال‌های فعالیت خود 250 هزار خودرو را کارشناسی کرده است. ارزش معاملات خودرویی که کارنامه به‌واسطه سرویس کارشناسی، دستیار خرید و دستیار فروش در سال 1401 در آن‌ها حضور داشته نیز برابر با 19.5 هزار میلیارد تومان است. همچنین مدیران این پلتفرم اعلام کردند که کارنامه در سال ۱۴۰۲ قصد دارد تبدیل به یک پلتفرم جامع خودرویی شود.

سرویس کارشناسی خودروی این پلتفرم در سال ۱۴۰۱ به‌جز تهران، در ۵ شهر دیگر شامل مشهد، شیراز، اصفهان، رشت و کرج توسعه پیدا کرد. در جریان گزارش سالانه کارنامه سهم بیشترین محصولات بررسی‌شده به ایران‌‌خودرو با 40 درصد رسیده است.

براساس گزارش سال کارنامه، به‌نظر می‌رسد افزایش قیمت خودرو به‌طور جدی در سال 1401 از بازارهای دیگر پیشی گرفته است. از سویی دیگر، افزایش نرخ ارز نیز بر افزایش قیمت خودروی چینی اثری جدی داشته است. همچنین خودروهای سایپا نسبت به ایران‌خودرو افزایش قیمت بیشتری داشته‌اند.

بررسی شاخص‌های اصلی توسط کارنامه

پلتفرم کارنامه سه شاخص قیمت، عرضه و تقاضای خودرو را براساس اطلاعات آگهی‌های آنلاین و معاملات انجام‌شده توسط این پلتفرم، محاسبه و ارائه کرده است. «کارنامه» به‌منظور محاسبه این شاخص‌ها، اطلاعات نزدیک به ۴ میلیون آگهی فروش خودرو در پلتفرم‌های آنلاین، شامل برند و مدل، سال تولید، قیمت و تعداد دفعات درخواست اطلاعات تماس فروشنده را بررسی کرده است.

همچنین باید توجه کرد همه اطلاعات این گزارش برگرفته از معاملات خودرو اعم از نو و کارکرده در بازار آزاد، یعنی معاملات بین اشخاص است و معاملات بورس کالا یا فروش مستقیم شرکت‌های خودروساز را شامل نمی‌شود.

کارنامه در بخش نخست گزارش خود به بررسی بازار خودرو در سال 1401 پرداخته است. در نمودار زیر به‌طور مشهود با افزایش شاخص قیمت مواجهیم که با نمودار طوسی‌رنگ مشخص شده است. این نمودار تغییرات وزنی قیمت خودرو (نو و کارکرده) در بازار براساس سهم انواع خودرو از کل آگهی‌ها را نشان می‌دهد. این موضوع درحالی است که نمودار تقاضا (رنگ زرد) در اتصال با نمودار کاهشی شده. از سویی دیگر، تعداد آگهی‌های منتشرشده در کارنامه تغییرات عرضه خودرو (نمودار سبزرنگ) به‌طور کلی تغییرات خیلی گسترده‌ای نداشته است.

کارنامه همچنین در بخش دیگری از گزارش خود به بررسی مهم‌ترین اتفاقات بازار خودرو در سال 1401 پرداخته؛ افزایش شاخص عرضه خودرو هم‌زمان با تسریع روند تخلیه خودروهای دپوشده در پارکینگ خودروسازان، کاهش شاخص تقاضا در اواخر بهار، افزایش جزئی نرخ ارز و ورود دلار به کانال ۳۰ هزار تومانی، ثبات نسبی قیمت خودرو هم‌زمان با افزایش عرضه خودرو در بازار، ازجمله مهم‌ترین اتفاقات بهار 1401 بوده است.

ریزش بازار خودرو به‌دلیل انتشار خبر احتمال توافق ایران و آمریکا در مذاکرات برجام، سقوط شاخص عرضه و تقاضا روی کمترین میزان در سال ۱۴۰۱، توقف خریداران در پی پررنگ‌شدن گمانه‌زنی‌ها درباره ورود زودهنگام خودروهای خارجی، تصویب لایحه واردات خودرو و آغاز فرایند عرضه خودرو در بورس کالا نیز برخی از مهم‌ترین اتفاقات تابستان 1401 بوده است.

هفته آخر آذرماه نیز دلار به کانال 40 هزار تومان ورود کرد و باعث خیز شاخص قیمت خودرو بعد از ثبات نسبی شد. شاخص قیمت در اسفندماه 1401 نیز نسبت به ۱۱ ماه گذشته رکورد زد و منجر به افزایش ۸۳ درصدی قیمت نسبت به ابتدای سال شد.

مقایسه رشد شاخص قیمت خودرو و شاخص تورم (CPI) توسط کارنامه نیز نشان می‌دهد قیمت خودرو نسبت به ابتدای سال 83 سال افزایش داشته و از سویی دیگر، شاخص تورم نیز نسبت به ابتدای سال 60 درصد افزایش داشته است.

براساس داده‌های کارنامه و تحلیل شرایط سال 1401، وضعیت بازار خودرو مدام با افزایش قیمت همراه بوده و این موضوع تعادل و ثبات بازار را دچار اختلال کرده است.

نمودار زیر نیز به بررسی و مقایسه شاخص قیمت خودرو و شاخص کل بورس پرداخته. در این نمودار نیز شاهد رشد هر دو شاخص هستیم. این درحالی است که با وجود این رشد موازی به‌طور مشهود، شاهد افزایش رشد بیشتر قیمت خودرو هستیم. در‌حالی‌که شاخص کل بورس 41 درصد رشد داشته، شاخص قیمت خودرو 83 درصد، یعنی نزدیک 42 درصد رشد بیشتر را تجربه کرده است. این موضوع بیانگر افزایش قیمت بیشتر خودرو نسبت به رشد بورس است.

کارنامه در بخش دیگری از گزارش خود به مقایسه شاخص قیمت سایپا و ایران‌خودرو پرداخته. در این مقایسه افزایش 86 درصدی شاخص قیمت خودروهای نو و کارکرده به معنی رشد قیمت بیشتر سایپا نسبت به ایران‌خودرو است. افزایش شاخص قیمت خودروهای نو و کارکرده ایران ‌خودرو نیز 81 درصد، یعنی 5 درصد کمتر از سایپا بوده است.

مقایسه رشد قیمت خودروهای ایرانی و چینی هم بخش جذاب دیگری از گزارش کارنامه است. براساس اطلاعات این نمودار، خودروهای نو و کارکرده چینی افزایش قیمت بیشتری نسبت به خودروها ایرانی داشته‌اند. بخش قابل‌توجهی از این موضوع هم به‌طور مستقیم با افزایش نرخ دلار در ارتباط است. براساس این نمودارها، خودروهای چینی 87 درصد و خودروهای داخلی 69 درصد افزایش قیمت داشته‌اند.

پراکندگی افزایش قیمت خودروها در بازار

پلتفرم کارنامه در ادامه بررسی اطلاعات به‌دست‌آمده از آگهی‌های خودرو در پلتفرم‌های آنلاین به این نتیجه رسیده که 64 درصد خودروها در سال 1401 افزایش قیمت 70 تا 90 درصدی داشته است. اطلاعات موجود در جدول زیر از بین ۱۰۰ خودرویی که ۸۷ درصد معاملات بازار را شامل می‌شوند، به‌دست آمده است.

20 خودرو با بیشترین معامله

بررسی شاخص تقاضا توسط کارنامه بیانگر آن است که علی‌رغم توقف تولید پراید و پژو 405، این خودروها همچنان بالاترین سهم معاملاتی را در بین خودروهای 1401 داشته‌اند. سهم انواع پراید در این معاملات 29 درصد است. کمترین سهم معاملات هم با سهم 2 درصدی، به‌طور جداگانه به سمند Lx ساده، پیکان پیکاپ دوگانه‌سوز و تیبا رسیده است.

رشد دو‌برابری قیمت خودرو در سالی که گذشت

کارنامه در بخشی از گزارش خود با تحلیل داده چهار میلیون آگهی خودرو در پلتفرم‌‌های آنلاین و 500 هزار معامله انجام‌شده با مشارکت این مجموعه، تحلیلی خواندنی از وضعیت بازار خودرو ارائه کرده است.

در این گزارش به 10 خودرو با بیشترین افزایش قیمت در سال 1401 اشاره شده که هیوندا سانتافه، پژو 206 تیپ سه و پیکان دوگانه‌سوز در جایگاه اول تا سوم قرار دارند.

نیمه دوم سال 1401 با رشد افسارگسیخته دلار و دو‌برابر‌شدن قیمت آن، شوکی به تمام بازارها وارد شد. خودرو نیز همچون بسیاری از کالاهای دیگر با رشد قیمت روبه‌رو شد و این امر تغییراتی در سهم خودروها از معاملات به‌دنبال داشت. برهمین‌اساس در نیمه دوم سال، خودروهای ارزان‌تر سهم معاملاتی بیشتری را در بازه ماه‌های مهر تا اسفند 1401 به خود اختصاص دادند. به‌طور مثال، پیکان پیکاپ دوگانه‌سوز از رتبه 14 به رتبه 10 صعود کرد.

قیمت 81 میلیون تومانی «پیکان» و قرار‌گرفتن در جایگاه دهم پر‌معامله‌ترین خودروها، درحالی‌که تولید آن در اواسط دهه 80 متوقف شده، یکی از عجایبی است که در کمتر کشور توسعه‌یافته‌ای می‌توان مشابه آن را مشاهده کرد.

پراید نیز که به گواه بسیاری از کارشناسان و فعالین صنعت خودرو، یکی از ناایمن‌ترین خودروهای تولید داخل است، بیشترین سهم از معاملات سال 1401 را به خود اختصاص داده؛ به‌گونه‌ای که 19 درصد معاملات خودرو در سال گذشته به پراید سدان تعلق گرفته است.

محصولات ایران‌خودرو پرطرفدارترند

کارنامه در گزارش سالانه خود به سهم انواع خودرو از سرویس کارشناسی اشاره کرده است که براین‌اساس، محصولات ایران‌خودرو با سهم 40 درصدی، سایپا با سهم 18 درصدی و خودروهای چینی نیز با سهم 16 درصدی در جایگاه اول تا سوم قرار دارند.

با توجه به اینکه سرویس کارنامه محدودیتی برای خودروها ندارد، می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که محصولات ایران‌خودرو برای خریدو‌فروش طرفدار بیشتری دارند. اگرچه می‌توان انتظار داشت در بازاری آزاد، درصورت عدم کاهش شدید ارزش ریال و نبود ممنوعیت واردات خودروی خارجی، قطعاً این آمار دستخوش تغییرات بسیاری می‌شد.

آن‌طور که در این گزارش آمده است، جک s5 و MVM110 دو خودروی پرطرفدار چینی در بازار معاملات خودروهای چینی بوده‌اند.

بنابر اعلام کارنامه، این مجموعه در طول سه سال فعالیت خود 250 هزار خودرو را کارشناسی کرده است.

بد نیست بدانید ارزش معاملات خودرویی که کارنامه به‌واسطه سرویس‌های کارشناسی، دستیار خرید و دستیار فروش در سال 1401 در آن‌ها حضور داشته، برابر با 19.5 هزار میلیارد تومان است.

کارنامه در سرویس کارشناسی، 430 آیتم خودرو را ارزیابی می‌کند که «تعیین سلامت در، سقف، گلگیر و ستون»، «تعیین سلامت موتور، گیربکس و سیستم انتقال قدرت» و «تعیین سلامت شاسی» سه آیتمی هستند که در افت قیمت خودرو تأثیر بیشتری دارند.

این سرویس در سال 1401 به‌جز تهران، در پنج شهر مشهد، شیراز، اصفهان، رشت و کرج توسعه پیدا کرده است. دستیار خرید و فروش نیز از دیگر خدمات ارائه‌شده توسط این پلتفرم است که به متقاضیان خرید یا فروش خودرو کمک می‌کند تا کل فرایند – طبق ترجیحشان – توسط یک دستیار طی شود و آن‌ها تنها برای امضای مبایعه‌نامه حاضر شوند.

کارنامه براساس سرویس کارشناسی خود، آمارها و اطلاعاتی را منتشر کرده است. مقایسه سلامت خودروهای 5 تا 6 ساله کارکرده داخلی، کره‌ای، ژاپنی و چینی نشان می‌دهد خودروهای ژاپنی بیشترین آسیب‌دیدگی را در زمینه‌های مختلف داشته‌اند. به‌نظر می‌رسد یکی از دلایل اصلی فروش این خودروها توسط مالکین آن‌ها همین آسیب‌دیدگی‌هاست.

یکی دیگر از بخش‌های جالب‌توجه گزارش کارنامه، ایراد فنی یا آسیب بدنه 25 درصد از خودروهای صفر داخلی و چینی کارشناسی است. بیشترین ایراد به «صدمات در» خودروی داخلی و چینی مربوط می‌شود.

لکسوس LX570، پورشه پانامرا 4S Turbo و مازراتی کواتروپورته گران‌ترین خودروهای کارشناسی‌شده در کارنامه هستند. این درحالی است که ولوو آر دیزاین 2017 و بی‌ام‌‌و 320i مدل 2018 گران‌ترین خودروهای معامله‌شده به کمک سرویس خرید‌وفروش سفارشی کارنامه در سال گذشته بوده‌اند.

برای خواندن گزارش کامل کارنامه در سال ۱۴۰۱ می‌توانید به این لینک مراجعه کنید.