چرا بیشتر مترجمان از ابزارهای جدید ترجمه بیزارند؟

فناوری، زندگی بشر را ساده‌تر کرده است. روند زندگی با وجود ابزارهای نوین با سرعت و کیفیت بیشتری پیش می‌رود. قبول دارید؟ اما هر پدیده مثبتی با خود چالش‌ها و مشکلاتی را هم به همراه می‌آورد. مثلا در حیطه ترجمه، ابزارهای متعددی به بازار معرفی شده و قابل دسترسی هستند. این ابزارها به کاربران کمک می‌کنند تا نیازهای خود را در زمینه ترجمه تا حدی رفع کنند. ولی میزان اثرگذاری‌شان تا چه اندازه بوده است؟ چرا مترجمان حرفه‌ای، میانه خوبی با این ابزارها ندارند؟ واقعیت این است که همان‌طور که گفته شد، هر فناوری و پدیده تازه‌ای در کنار مزایایی که به همراه می‌آورد، معایبی نیز دارد که باید با هوشمندی با آنها مقابله کرد. برای مثال، در حیطه ترجمه و نوشتن هرگز نباید این نکته را فراموش کرد که با یک عمل کاملا انسانی رو به رو هستیم. یعنی امر ترجمه، امری است مبتنی بر ارتباطات انسانی و از همین روی نیاز به حضور عاطفه، احساس و تعقل در ارتشی منسجم و هماهنگ در آن به شدت ضرورت دارد. به همین خاطر است که مترجمان حرفه‌ای از ابزارهای ترجمه که فاقد احساس و درک انسانی هستند به اندازه کافی استقبال نمی‌کنند.

ترجمه کردن به معنای شکافتن معنا از یک زبان در لایه‌های متنوع است و انتقال آن معنا با تمام لایه‌ها و پیچیدگی‌هایش به زبانی دیگر. به نظر شما، ماشین‌ها و نرم‌افزارهای رایانه‌ای از عهده چنین فرایند پیچیده‌ای برمی‌آیند؟ در ادامه از ابزارهای فناوری برای ترجمه خواهید خواند و دلایلی که نشان می‌دهد آنها نمی‌توانند جای مترجمان حرفه‌ای را بگیرند.

گوگل ترنسلیت یا همان سرویس ترجمه گوگل

اگر تا به حال از خدمات گوگل ترنسلیت استفاده کرده باشید به خوبی می‌دانید که ترجمه‌هایی که این سرویس ارائه می‌کند کاملا صحیح و درست نیستند. وجود این سرویس و نرم‌افزارهای مشابه آن گاهی نتایجی را به کاربران ارائه می‌دهند که بیشتر خنده‌آور و مضحک هستند.

گوگل ترنسلیت و هم‌تایان آن در برخی موارد هم بسیار کارساز هستند اما واقعیت این است که نبود عنصر انسانی در پشت چنین سرویس‌هایی مانع از آن می‌شود که متونی قابل‌اعتماد و کاملا صحیح به مخاطبان عرضه کنند. یکی دیگر از توهماتی که به واسطه وجود این خدمات در میان عوام شکل گرفته، این است که همه فکر می‌کنند به کمک این ابزارها می‌توانند کار ترجمه را بر عهده گیرند و لقب مترجم را یدک بکشند. اما آنها فراموش می‌کنند که ترجمه یک فن و بیش از آن یک هنر است که فقط افراد حرفه‌ای می‌توانند آن را تمام و کمال به اجرا درآورند. ردیف کردن معنای واژه‌های یک متن بدون داشتن هیچ‌گونه درکی از محتوا و بستر آن مطلب اصلا درست نیست و نشان می‌دهد که دست‌کم در حال حاضر، گوگل ترنسلیت و دوستانش نمی‌توانند جای ترجمه انسانی را بگیرند.

ماشین‌های خودکار ترجمه

همان‌طور که پیش از این هم گفته شد، ماشین‌های خودکار ترجمه بدون داشتن درکی صحیح از بستر و محتوای یک متن فقط اقدام به ترجمه لغت به لغت آن می‌کنند. در چنین حالتی، نتیجه چیزی جز یک متن اشتباه نخواهد بود.

وجود این ماشین‌ها باعث شده تا برخی از افراد به خاطر صرفه‌جویی در هزینه و انجام سریع‌تر ترجمه مقاله یا متون مورد نظر خود به استفاده از آنها روی بیاورند. اما از این نکته غافل‌اند که هزینه‌ای که اکنون برای ترجمه صحیح به مترجمان خبره و متخصص نمی‌پردازند در آینده به شکلی هنگفت‌تر و کلان‌تر گریبان‌شان را خواهد گرفت. باید به این دست از افراد گفته شود که آیا یک ماشین خودکار ترجمه لغت به لغت، درکی از اصطلاحات و بستر معنایی متون دارد؟ آیا می‌توان برای ترجمه کتاب و متون طولانی به ماشین‌های خودکار ترجمه اکتفا کرد؟

هیچ چیز نمی‌تواند جای ترجمه انسانی را بگیرد. مترجمان متخصص و باتجربه با درک درست واژه‌ها، بستر معنایی متن، شناخت اصطلاحات و به کارگیری عنصر مهم احساس می‌توانند، نتیجه‌ای به شما ارائه کنند که درک آن ساده و شیرین است.

نیم‌نگاهی به ماشین‌های ترجمه

هر چند که ماشین‌ها و نرم‌افزارهای ترجمه نمی‌توانند جایگزین انسان‌ها در این امر مهم شوند ولی می‌توانند در تسهیل ترجمه نقش داشته باشند. برای مثال، استفاده از آنها برای متون ساده و سرراستی که فاقد پیچیدگی‌های معنایی دشوار است به تسریع کار مترجمان کمک می‌کند و باعث می‌شود تا افرادی که هیچ دانشی درباره زبان‌های خارجی ندارند در اموری ساده بتوانند گلیم خود را تا حدی از آب بیرون بکشند.

به عبارت دقیق‌تر، این سرویس‌ها و برنامه‌ها می‌توانند در سطوح ابتدایی و فاقد پیچیدگی‌های معنایی به کاربران کمک کنند. اما نباید فراموش کرد که به هیچ عنوان جایگزین ترجمه انسانی نیستند. ترجمه انسانی، ترجمه‌ای است که در زیرلایه‌های آن، حضور یک ذهن آگاه احساس می‌شود. ذهنی که احساسات، منطق، تعقل و تجربه‌های انسانی را در نوشتن به کار گرفته است.

توجه به ارزشمندی ترجمه‌های انسانی

همان‌طور که پیش‌تر هم عنوان شد، وجود ماشین‌ها و نرم‌افزارهای ترجمه در بعضی از افراد، این توهم را به وجود آورده است که ترجمه کار چندان دشواری نیست. برخی فکر می‌کنند که با وجود ابزارهای در دسترس، هر کسی می‌تواند کار ترجمه را بر عهده بگیرد. چنین چیزی اصلا درست نیست. ترجمه کردن، فنی است که نیاز به دانش حرفه‌ای دارد. علاوه بر دانش حرفه‌ای، تجربه و تسلط بر زبان‌های مبدأ و مقصد، رعایت زیبایی‌شناسی در نگارش و هوش درک معنای جاری در واژگان و عبارات زبان‌های دو طرف را نیز می‌طلبد. پس اینکه فکر کنید، فرایند ترجمه با وجود ابزارهای در دسترس به شدت آسان شده و زمان چندانی نیاز ندارد، یک فکر اشتباه و بی‌اساس است.

نرم‌افزارهای خودکار و گوگل ترنسلیت، شاید سریع و بدون اتلاف وقت، متون مختلف را ترجمه کنند اما نواقص بسیاری دارند که فقط هوش انسانی از عهده تصحیح و تدوین آنها برخواهد آمد.

در آخر

مترجمان حرفه‌ای هم مانند کارشناسان هر حرفه دیگری از ابزارهای فناوری به نفع کار خود بهره می‌برند اما به خوبی می‌دانند که در امر ترجمه، نیاز به هنر نویسندگی، شناخت زبان‌های مبدأ و مقصد و البته رعایت اصول اخلاقی و حرفه‌ای وجود دارد. پس از نرم‌افزارها و سرویس‌های مختلف ترجمه خودکار تنها به عنوان یک ابزار بهره می‌برند.

اگر به دنبال کیفیت و البته سرعت در استفاده از خدمات ترجمه هستید باید به سراغ مترجمان حرفه‌ای و خبره‌ای بروید که در طی سالیان دراز فعالیت خود به خوبی می‌توانند متون و محتوای مورد نظرتان را به مدد توانمندی‌های شخصی و استفاده صحیح و موثر از ابزارهای به روز فناوری مانند انواع نرم‌افزارهای تصحیح املا، نگارش و منابع موجود درباره واژه‌های تخصصی به بهترین شکل به شما ارائه کنند.

همکاران ما در سایت ترجمه رایت می به شما کمک می‌کنند تا به چنین خدماتی دست پیدا کنید و با چند گام ساده، سفارشات خود را از طریق وبسایت مطرح کرده و در کمترین زمان ممکن، نتیجه‌ای شایسته دریافت کنید. رایت می، تلفیقی است از تجربه، دانش، تخصص که برای اخلاق حرفه‌ای ارزش بسیار زیادی قائل است.