حس افتادن در حین خواب از کجا سرچشمه می گیرد؟

تصور کنید که در بسترتان آرام دراز کشیده اید و پس از چندین بار از این پهلو به آن پهلو شدن خود را برای خواب و ورود به سرزمین رؤیاهای تان آماده می کنید که ناگهان حس خطر تمام وجودتان را تسخیر می کند؛ درست شبیه اتفاقی که علت بختک در خواب هم هست.

احساس می کنید که در حال افتادن هستید و سعی می کنید مانع از این کار شوید که ناگهان حرکت سریعی را انجام می دهید.

در ادامه این مطلب با دیجیاتو همراه باشید.

باید بگوییم که شما نوعی اختلال رایج در خواب را تجربه کرده اید که از آن تحت عنوان حرکت سریع در خواب یا شروع خواب یاد می شود و معمولا باعث بیدار شدن فرد نمی شود.

تام استافورد روانشناس در این رابطه می گوید: هیچکس با اطمینان نمی داند که چه چیزی باعث بروز این مسأله می شود با این حال از نظر من این پدیده عوارض جانبی نوعی نبرد پنهان در مغز است که برای به دست گرفتن کنترل بدن رخ می دهد و هر شب در میانه های خواب و بیداری فرد را درگیر خود می کند.»

به بیان دیگر، زمانی که اثرات خواب به تدریج بدن و مغز فرد را درگیر می کنند، خویشتن آگاه او در برخی موارد به صورت غیر منتظره به عقب حرکت می کند و مانع از خوابیدنش می شود.

دانسته ها در مورد حرکت سریع در خواب

این پدیده در واقع کشش ناگهانی و ناخواسته ماهیچه است که با نام میوکلونوس یا انقباض ناگهانی ماهیچه ها از آن یاد می شود و سکسکه نیز زیر گروه آن قرار می گیرد.

این اختلالات لحظه ای خواب هنوز هم ناشناخته اند با این همه، نظریه های مختلفی در رابطه با علل بروز آنها مطرح می شود.

یکی از این نظریات همانی که در بالا به آن اشاره شد و براساس آن نوعی کشمکش میان خواب و بیداری در مغز فرد رخ می دهد که در نهایت به بروز چنین پدیده ای می انجامد.

استافورد در یکی از مقالات خود اینگونه می نویسد که: «همزمان با شروع فلج در خواب یا همان بختک، باقی انرژی بدن به شکل حرکاتی تصادفی و سریع آزاد می شود. حرکت های سریع در خواب در واقع آخرین نفس های مغز برای کنترل بدن و بیدار نگه داشتن آن است.»

لازم است یادآور شویم که پدیده حرکت ناگهانی در خواب امری بسیار متداول و کاملا بی خطر است و به همین دلیل نباید جای هیچگونه نگرانی در رابطه با آن باشد.

اما پژوهشگران دریافته اند که پدیده یاد شده معمولا با ضربان تند قلب، تنفس سریع، تعرق و گاهی اوقات «نوعی حس خاص از "شوک" یا «افتادن در فضای خالی» همراه است.

براساس مقاله ای که در مجله Sleep Medicine به چاپ رسیده، این حرکات سریع «بی خطر» هستند و در افرادی که سلامت کامل دارند به وفور رخ می دهند.

اما پدیده مذکور گاهی اوقات (و البته نه همیشه) به دلیل «خستگی، استرس، کم خوابی، تمرینات شدید بدنی و محرک هایی نظیر کافئین و نیکوتین» به وجود می آیند.

اگر این پدیده را به صورت مستمر تجربه می کنید یا اینکه بروز آن در شما به قدری است که باعث ایجاد نگرانی یا بی خوابی تان شده بهتر است که سریع تر با یک پزشک در این رابطه صحبت کنید.

اما در مورد بخش کثیری از جمعیت 70 درصدی جهان که چنین پدیده ای را تجربه می کنند باید بگوییم که حرکات سریع در خواب تنها لحظاتی وحشت آور هستند و بس. در چنین مواقعی توصیه می شود که یک نفس عمیق بکشید، کمی تمدد اعصاب نمایید و سعی کنید که بخوابید.

اگر نگرانی تان فروکش نکرده باید به اطلاع تان برسانیم براساس مقاله ای که در نشریه Chest منتشر شده تنها راه غلبه بر این حس آن است که مطمئن شوید حرکت سریع در خواب یک پدیده کاملا نرمال است.