چرا شرکت های بزرگی مانند اوراکل و چیپوتله دو مدیر عامل دارند؟

روز پنجشنبه لری الیسون (Larry Ellison) مدیرعامل شرکت اوراکل در خبری غیرمنتظره اعلام داشت تصمیم گرفته است از سمت مدیر عاملی در کمپانی یاد شده کناره گیری نماید، اما این همه ی ماجرا نبود و وی در اقدامی جالب تر دو جانشین را برای خود در سمت مدیرعامل معرفی کرد.

نام افراد مذکور عبارت بود از Safra Catz و Mark Hurd و این دو قرار است در کنار یکدیگر سکان هدایت این شرکت را در دست گرفته و آن را به سمت جلو برانند. کمپانی مورد بحث اولین شرکتی محسوب نمی شود که دو نفر را به صورت همزمان در پست مدیر عاملی قرار داده است و برندهای دیگری همچون چیپوتله، Whole Foods و دویچه بانک نیز قبلاً چنین تجربه ای را داشته اند.

سیستم مدیریت یا مدیر عاملی به صورت مشارکتی روش نوینی نیست و تجربیات پیشین نشان داده است تخصیص دادن یک سمت مدیریتی به بیش از یک نفر می تواند سبب شود سازمان مربوطه به اهداف وسیع تر و گسترده تری به شکلی بسیار مطلوب دست یابد، اما این را نیز نباید از خاطر برد که روش مورد اشاره برای هر شرکتی مناسب نبوده و به اجرا درآوردن آن دارای اصول و قواعد به خصوصی است.

جهت آگاهی بیشتر از مزایا و معایب این شیوه ی مدیریتی در ادامه ی مطلب با دیجیاتو همراه شوید.

جوزف باوور (Joseph L Bower)، پرفسور مدیریت در دانشگاه هاروارد، اشاره می کند که در برخی مواقع از این روش با عنوان دو نفر در یک جعبه نیز یاد می گردد و این ساختار غیر معمول مدیریتی می تواند دامنه ی گسترده تری از نظارت و موفقیت را به همراه بیاورد. وی پیش از این کتابی با عنوان The CEO Within را به رشته ی تحریر درآورده که در آن اشاره نموده است این شیوه ی مدیریتی در شرکت هایی خاص می تواند بسیار موثر باشد.

باوور در همین رابطه مثالی را مطرح می کند و می گوید اگر یکی از مدیران عامل به سفری برای بررسی وضعیت کارخانه های شرکت رفته باشد مدیر عامل دیگر می تواند هنوز در دفتر اصلی کمپانی به پیگیری امور بپردازد. این مثال را خیلی راحت می توان به اوراکل تعمیم داد Safira Catz به سادگی می تواند بر روی اموری مانند تولید، مسائل مالی و تصمیمات حقوقی و قانونی نظارت داشته باشد در حالیکه Mark Hurd بخش های فروش، خدمات و واحد های بین المللی اوراکل را راهبری کند.

در برخی از شرکت ها روش کار بر این است که موسس شرکت در سمت خود باقی مانده و یک مدیر اجرایی برای همراهی وی در امور مدیریتی به مجموعه اضافه می گردد. هر دو شرکت چیپوتله و Whole Foods بنیانگذارن خود را در سمت مدیر عاملی حفظ نموده و یک نفر دیگر را در نقش مدیر عامل دوم با تجربه ی مدیریتی بیشتر به خدمت گرفته اند.

این شیوه در هر دو شرکت یاد شده سبب گشته است ضمن حفظ موسس کمپانی به عنوان یک فرد الهام بخش به کارمندان و یک رهبر موثر، همراهیش با یک مدیر با تجربه منجر به پدید آمدن موفقیت ها و نتایجی خارق العاده گردد.

استیو الز چیپوتله را در سال ۱۹۹۳ بنیانگذاری نمود و تا سال ۲۰۰۹ به تنهایی سمت مدیرعاملی این شرکت را به دوش خود کشید و وقتی ماونتی موران (Mounty Moran) را به عنوان مدیرعامل دوم برند یاد شده به این مجموعه وارد نمود در انتهای سال ۲۰۰۹ همه شگفت زده شدند، زیرا چیپوتله در گزارش مالی خودش خبر از رشد درآمد ۶۸ درصدی نسبت به سال گذشته یعنی ۲۰۰۸ داده بود. در اصل خلاقیات و اصول مدیریتی موران در کنار تجربیات کاری الز سبب گشتند تا نتیجه ی شگرف و فراتر از انتظار رخ دهد.

باور می گوید قرار داشتن دو نفر در سمت مدیر عاملی بیش از هر جای دیگری در کشور آلمان مرسوم است و حتی می توان گفت در دیار ژرمن ها مدیریت جمعی یک شیوه ی سنتی محسوب می گردد. شرکت های آلمانی قدرتمندی مانند دویچه بانک و SAP هر دو دارای دو مدیرعامل هستند و برند خودروسازی Daimler AG نیز اخیرا به این شیوه ی مدیریتی در ساز و کار خود خاتمه داده است.

جک زنگر (Jack Zenger) مدیرعامل شرکت تحقیقاتی Zenger Folkman نیز به تازگی پذیرفته است شیوه ی مدیریت اشتراکی می تواند به عنوان یک راه حل موقت موثر در مواقعی مانند ادغام بزرگ مجموعه با یک کمپانی دیگر و یا جایگزینی مدیران پیشین با افرادی جدید به کار گرفته شود.

اما روش مورد بحث جنبه های منفی را نیز داراست که نباید از آنها غافل شد. حتی در زمانیکه هر دو مدیران عامل بر روی تقسیم وظایف توافق کامل داشته باشند ممکن است به صورت موازی حرکت نکرده و یکی نسبت به دیگری برتری پیدا نماید. زنگر در این رابطه می گوید پیش آمدن چنین شرایطی می توانند سبب اختلاف کلان در سطح مدیریتی شود زیرا هیچکس نمی خواهد نقش ثانویه را در این رده ی شغلی داشته باشد.

یکی از مشکلات دیگری که ممکن است با این شیوه ی مدیریتی پدید بیاید سردرگمی مشتریان است، آنها شاید نتوانند متوجه شوند چه کسی در راس تصمیمات قرار گرفته و نظر نهایی را اعمال می نماید و در این شرایط احساس می کنند در کسب خدمات، سرمایه گذاری و موارد دیگری از این دست در صورت همکاری با شرکت مورد بحث ریسک بزرگی را خواهند پذیرفت.

زنگر تاکید می نماید همراه داشتن یک فرد با تجربیات مدیریتی و قرار داشتنش در سمت مدیر عاملی مزیتی است که سبب ساده تر شدن تصمیم گیری برای افراد حاضر در این رده ی شغلی می شود ولی در عین حال او بر این باور است هر دو فرد حاضر در سمت یاد شده لازم است به صورت مداوم و بسیار سریع به یکدیگر در مورد امور مختلف گزارش بدهند و در غیر اینصورت شرکت با ریسک هایی جدی مواجه خواهد شد.

یکی از نکات دیگری که لازم است مدنظر قرار گیرد عدم به وجود آمدن مسئله ی دو گانگی در تصمیم گیری هاست. ممکن است یکی از مدیران برنامه ریزی های قبلی را بدون هماهنگی های لازم تغییر دهد در این شرایط برخورد مدیر دیگر بسیار مهم و کلیدی محسوب می شود و اگر این دو در تقابل باهم قرار بگیرند مجموعه دچار اختلال جدی خواهد گشت.

برای مثال در سال ۲۰۰۸ شرکت رسانه ای Martha Stewart Living Omnimedia وندا هریس و رابین مارینو را به عنوان دو مدیر عامل خود معرفی نمود ولی این چیدمان مدیریتی به علت اختلافات شدید در تصمیم گیری ها بین دو فرد یاد شده حتی برای یکسال هم دوام نیاورد.

علی رغم وجود ریسک های ذکر شده باوور بر این عقید پا فشاری دارد که کمپانی های بزرگ ایالات متحده مزایای مدیریتی مشارکت را بیشتر دانسته و در حال حرکت به سمت این شیوه هستند و در این راه می توانند از تجربه ی شرکت های آلمانی نیز بهره بگیرند. از سوی دیگر زنگر اعتقاد دارد با نگاهی به تاریخچه ی مدیران موفق می توان متوجه شد مدیریت اشتراکی تا بدل شدن به یک روش موثر راه طولانی را در پیش دارد.

نظر شما چیست؟ آیا این شیوه از مدیریت می تواند راه حل موثری در موسسات و شرکت های ایرانی باشد؟