مارک زاکربرگ: شبکه‌های اجتماعی ارتباطی با سلامت روان نوجوانان ندارند

مارک زاکربرگ اخیراً در اظهار نظری نسبتاً جسورانه، گفته است که سلامت روان نوجوانان معمولاً ارتباطی با استفاده از شبکه‌های اجتماعی ندارد. با این حال، بسیاری از افراد معتقد هستند که شبکه‌های اجتماعی می‌توانند اثرات زیان‌بار و مخربی روی سلامت روان کودکان و نوجوانان یا حتی بزرگ‌سالان بگذارند.

آیا واقعا ارتباطی بین سلامت روان و شبکه‌های اجتماعی یافته نشده است؟

مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، به‌تازگی در مصاحبه‌ای با نشریه TheVerge اعلام کرده است که ایده آسیب مستقیم شبکه‌های اجتماعی به سلامت روان نوجوانان صحیح نیست و معمولاً ارتباطی بین این دو وجود ندارد. او اشاره داشته است که پژوهش‌های برجسته و باکیفیت به یافته‌ای پیرامون ارتباط عادی بین دو پدیده مذکور دست پیدا نکرده‌اند. او در گذشته هم چنین ادعایی را مطرح کرده و در دفاع از خود در مقابل اعضای کنگره ایالات متحده، همین سخن را بیان کرده بود. وی همچنین اشاره داشته است که:

به نظر من آنچه تحقیقات آکادمیک نشان می‌دهند با چیزی که من از نحوه عملکرد پلتفرم‌های اجتماعی دیده‌ام، تطابق بیشتری دارند. با این حال، بسیاری از مردم اینگونه فکر نمی‌کنند. شما می‌توانید در بهتر کردن چیزها نقش داشته باشید؛ حتی اگر در وهله اول موجب بروز آسیبی نشده باشند. من معتقد هستم که ما می‌توانیم با ارائه ابزارهای پایش و کنترل به والدین، نقشی در این مسیر داشته باشیم. والدین، روش‌های مختلفی برای تربیت فرزندان خود دارند؛ برای همین مهم است که چنین ابزارهایی در اختیار آنها قرار بگیرد.

ظاهراً زاکربرگ می‌خواهد با عرضه گسترده ابزارهای نظارت و کنترل کودکان توسط والدین در شبکه‌های اجتماعی، توپ را در زمین آنها بیاندازد و تا حد زیادی، مسئولیت صاحبان چنین پلتفرم‌هایی را کاهش دهد. در همین راستا، اینستاگرام اخیراً اعلام کرده است که تمامی نوجوانان حاضر در این شبکه اجتماعی را به حساب‌های کاربری پرایوت‌تر منتقل می‌کند که محدودیت‌های بیشتری در زمینه دریافت پیام دارند. همچنین قابلیت‌هایی مثل حالت خواب برای کاهش ارسال اعلان در زمان‌های خاص، در نظر گرفته شده است. در سال گذشته هم شاهد انتشار ابزارهای گوناگونی برای پایش کودکان توسط والدین در بعضی از سرویس‌های متا مثل اینستاگرام و پیام‌رسان مسنجر بودیم.

با وجود اظهار نظر اخیر زاکربرگ، اسناد داخلی فیسبوک برای سال ۲۰۲۱ که به بیرون درز کرده‌اند، نشان می‌دهند که این شرکت از تاثیر منفی استفاده از شبکه‌های اجتماعی روی سلامت روان نوجوانان با خبر بوده؛ اما در آن زمان، اقدام خاصی برای بهبود وضعیت انجام نداده است. قانون‌گذاران ایالات متحده در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند محدودیت سنی برای عضویت در شبکه‌های اجتماعی جهت محافظت بیشتر از کودکان و نوجوانان را گسترش دهند. برخی دیگر هم معتقد هستند باید هشدارهایی مانند آنچه روی پاکت‌های سیگار دیده می‌شود، جهت آگاهی عمومی پیرامون مضرات استفاده از چنین پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌هایی پدید آید.

از نظر زاکربرگ، اعمال محدودیت سنی جهت عضویت در شبکه‌های اجتماعی باید از طریق استورهای اپلیکیشن مثل گوگل پلی و اپ استور صورت بگیرد و شبکه‌های اجتماعی در قبال احراز سن کاربران، نباید مسئول باشند. وی اشاره دارد که فیلتر کردن دسترسی کودکان به شبکه‌های اجتماعی برای استورها آسان‌تر است؛ زیرا به اطلاعاتی مانند مشخصات بانکی کاربران دسترسی دارند که می‌تواند به‌عنوان روشی برای تایید سن کافی افراد، مورد استفاده قرار بگیرد. درهر‌حال، قوانین وضع‌شده، شرکت‌های تحت مدیریت زاکربرگ را مجبور می‌کند تا نسبت به حمایت از کودکان، اقدامات بیشتری را صورت دهد و او نیز به ادامه این روند، اذعان داشته است.