آیا می توان حالت بد بدن را اصلاح کرد؟

اصطلاح «حالت بدن» مفهوم خشک و انعطاف ناپذیری نیست. بلکه بیانگر مفهومی سیال تر است که گستره ی قابل توجهی برای تغییر دارد و اغلب اوقات، درست یا غلط، با محدود شدن به «خوب» یا «بد»، بیش از اندازه ساده گرفته می شود. حالت بدن شما روزانه تحت تأثیر عوامل جسمی و روحی زیادی قرار می گیرد. عوامل جسمانی تأثیرگذار بر آن می تواند نحوه و مدت نشستن، میزان فعالیت و فشار مداوم به بدن را شامل شود. از دیدگاه ذهنی نیز، توان شما در مواجهه با استرس، برقراری تعادل میان زندگی کاری، اجتماعی و خانوادگی، و سطح احترام به نفس شما، همه و همه می توانند بر حالت بدن شما تأثیرگذار باشند.

این موضوع تا حد زیادی پذیرفته شده است که عوامل روانی می توانند احساس ما نسبت به درد را تحریک و تشدید کنند. با در نظر گرفتن این نکته که حالت بد می تواند به درد جسمانی منجر شود، نمی توان به مسائل مربوط به بدن پرداخت و آن را نادیده گرفت. نقش ذهن نیز در این میان نباید نادیده گرفته شود.

در ادامه مطلب با دیجیاتو همراه باشید.

عوامل جسمانی

همه ی ما توصیه های والدین، معلم، و بسیاری دیگر مبنی بر قوز نکردن و صاف نشستن را همیشه به یاد خواهیم داشت. به طور غریزی هم می شد فهمید این توصیه ها درست هستند. اما متخصصین بیومکانیک به این تشخیص رسیده اند که اگر بدن خود را به مدت طولانی در حالت بدی نگه داریم (مثلاً لم دادن روی صندلی به حالت قوز کرده با شانه های خمیده و چانه ای رو به جلو)، نتیجه این خواهد بود که نواحی خاصی از بدن مثل گردن، کتف و کمر با تولید درد به ما نسبت به این حالت نادرست هشدار خواهند داد.

این درد از مفاصل و ساختار هایی با بافت نرم مثل عضلات و رباط ها می آید. این نواحی در صورت قرارگیری در حالاتی که برای آن طراحی نشده اند، در معرض نیرو های غیر طبیعی قرار می گیرند و متحمل فشاری بیش از توان تحمل خود خواهند شد.

حالت «بی نقصی» برای بدن وجود ندارد، بیشتر به این دلیل که متغیرهای زیادی در نحوه ی نشستن و ایستادن ما نقش دارند. اما در کل، هیچ کس با حالت قرارگیری خاصی به دنیا نمی آید. ما این حالات را بسته به سبک زندگی خود و با گذر زمان پیدا می کنیم. با این حال، برخی از این حالات از بقیه شایع تر اند. برای نمونه، کارکنان اداره جات، شاید به خاطر عادات نامناسب نشستن، نسبت به خمیدگی کمر آسیب پذیر تر باشند. این عوامل جسمانی در طول زمان می توانند بر حالت کلی بدن شما تأثیرگذار باشند و اگر به آنها رسیدگی نشود می توانند به گردن درد و کمر درد مزمن تبدیل شوند.

عوامل روانی

البته این تا حد زیادی برداشتی جسمانی از عوامل روانی محسوب می شود اما مسئله ی شایع و مهم در میان کسانی که از مشکلات گله می کنند، نحوه ی واکنش آنان به عوامل روانی است. «نظریه ی تجسم احساسات» به چگونگی بروز نشانه های احساسی از طریق بدن می پردازد. چنین چیزهایی بدون اینکه خود شخص بفهمد یا از عوامل نهفته ی روانی آن اطلاع داشته باشد بروز می کنند.

به عنوان نمونه می توان به سفت نگه داشتن بدن با شانه های بالا انداخته و یا کمر خمیده و چانه ی جلو آمده در هنگام اضطراب اشاره کرد. یا مثلاً اگر دقت کرده باشید افراد قدبلندی که از بلندی قد خود رضایت ندارند، برای اینکه خود را با اطرافیانشان هماهنگ کنند کمی خود را خم می کنند.

احتمال همراه شدن این عوامل با «تأثیر حالت بدن بر ذهن» نیز هست. این اصطلاح به مواقعی اشاره دارد که حالت بدن ما به معنای واقعی بر احساسمان اثر می گذارد. بنابراین، صاف ایستادن و عقب دادن شانه ها، حالتی حاکی از اعتماد به نفس است که می تواند باعث شود واقعاً احساس اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنیم. هر دوی این نظریه ها به ما اجازه می دهند خواسته یا ناخواسته احساس درونی مان را به واسطه ی زبان بدن به دیگران منتقل کنیم.

اصلاح حالت نادرست قرارگیری بدن

به این ترتیب آیا می توان حالت نادرست بدن را اصلاح کرد؟ منابع زیادی وجود دارند که در مورد حالت بدن توصیه هایی می کنند، اما باید در نظر داشته باشیم که می خواهیم علائم آنی آن (مثل کمر درد) را از بین ببریم یا علت نهفته ی آن را.

تجربه نشان داده است که اغلب مردم تمایل دارند به مورد اول رسیدگی کنند و حتی متوجه این موضوع نخواهند شد که این نشانه ممکن است علت نهفته ای نیز داشته باشد. این عدم برخورداری از دانش کافی در مورد علت اصلی تغییر حالت بدن، اغلب توصیه به اصلاح آن را دشوار می کند. افراد حتی اگر از عوامل دیگر آگاهی داشته باشند نیز باز سعی می کنند در مورد جنبه های احساسی وضعیت خود بیشتر صحبت کنند.

البته پرداختن به هر دوی این عوامل ایده آل است، اما اگر بخواهیم واقع گرا باشیم متوجه می شویم که برخورد ما با بدن خود اغلب مواقع تفاوت زیادی با «ایده آل» دارد. بنابراین توصیه می شود به جای اینکه به دنبال درمان باشیم، بهتر است آگاهی بخشی کنیم و موضوع را کمی جدی تر بگیریم.

اگر کسی به طور ناخودآگاه حالت خاصی به بدن خود می دهد، آگاه کردن وی از این حالت می تواند باعث شود کنترل حالت بدن خود را در دست بگیرد، از آن حالت خارج شود و از فشار بیشتر و آسیب دیدگی جلوگیری کند. اگر لازم است کسی به خاطر مهارت یا شغل جدید، حالت بدنی تازه ای به خود بگیرد که با درد یا ناراحتی همراه است، آگاهی داشتن از موضوع و اصلاح مکرر آن می تواند این ناراحتی را کاهش دهد.

فهم این نکته نیز ضروری است که طرز قرار گیری بدن بخشی از فرایند ازدیاد سن است. این نظریه به این معنی است که وقتی جوان هستیم می توانیم در مفاصل و بافت های بدن خود فشار و استرس بیشتری را تحمل کنیم. واقعیت برای اکثر ما این است که با بالا رفتن سن و به دلیل تغییراتی که این موضوع برای بافت های بدن ما با خود به همراه می آورد، دیگر مثل قبل قادر به تحمل چنین فشارهایی نخواهیم بود و در نتیجه دوران بهبود طولانی تری را نیز تحمل خواهیم کرد.

توصیه می شود در همه حال در مورد شیوه های اصلاح حالت بدن اطلاعات بیشتری کسب کنید. تغییرات کوچکی در زندگی روزانه ی شما از قبیل مدیریت استرس و برقراری تعادل میان کار و زندگی شخصی می توانند نقاط خوبی برای شروع باشند.

باید هم عوامل استرس زای جسمانی و هم عوامل استرس زای روحی را از خود دور کنید. عدم موفقیت در این کار، ناگزیر موجب تکرر درد و ناراحتی، درد بیشتر و دوران نقاهت طولانی تر می شود. اگر مشکل حادی وجود داشت که با این تلاش ها برطرف نشد شاید مراجعه به متخصص در اولین فرصت فکر بهتری باشد.