چرا سونی را می توان برنده احتمالی اولین نسل هدست های واقعیت مجازی دانست؟

چندی پیش بود که شرکت آکیلس وی آر از قیمت هدست واقعیت مجازی اش با نام آکیلس ریفت (Oculus Rift) پرده برداشت. برچسب قیمت 600 دلاری، همه را متعجب کرد اما وقتی اچ تی سی و والو گفتند که هدست وایو (Vive) قرار است با قیمت 800 دلار عرضه شود، تقریبا امید عمومی برای تجربه واقعیت مجازی در بهترین حالت ممکن از بین رفت.

چه کسی حاضر است بابت محصولی که هنوز محتوایی برای آن تامین نشده صدها دلار ناقابل بپردازد و به آینده ای که غیر قابل پیش بینی است اعتماد کند؟ بازار کنسول های بازی چندین دهه است که خود را ثابت کرده و به نقطه آرامشی رسیده اما حالا محصولی جدید به نام هدست واقعیت مجازی می خواهد هم جریان شود.

قطعه ای که این روزها کمتر به عنوان پلتفرمی جداگانه از آن یاد می شود، حالا هم قیمت یک کامپیوتر قدرتمند است و با پرداخت همان هزینه می توان صاحب نه تنها یک کنسول، بلکه حتی دو یا سه کنسول مناسب شد.

شاید برای فیسبوک و اچ تی سی کمی سخت باشد اما سونی به خوبی می داند که این محصول برای چه کسانی ساخته شده و سال ها تجارت جهانی خود را بر پایه همین مشتریان بنا کرده. چه کسی تصور می کرد که پلی استیشن زمانی به یکی از ستون های اصلی سونی تبدیل شود؟ اما حالا برند سونی اعتبار بالایی میان گیمرها پیدا کرده و ژاپنی ها با تیم های بازاریابی غربی شان به خوبی می دانند که چگونه باید در این بازار زنده بمانند و رقبای شان را حذف کنند.

سونی با استفاده از اشتباهات مدیریتی تیم اکس باکس توانسته تا به امروز اختلافی تقریبا دو برابری در فروش با اکس باکس وان به دست آورد؛ اگرچه اکس باکس حالا به دست مدیر توانمندی چون فیل اسپنسر است. بنابراین سونی خیلی خوب می داند که حتی با وجود رقیبان کارکشته، چگونه میلیون ها مشتری خود را راضی نگه دارد و بازی «هدست های واقعیت مجازی» هم در حالی برگزار می شود که سونی بهترین تصمیمات ممکن را اتخاذ کرده.

شاید از دوران پلی استیشن 2 تاکنون، هیچگاه سونی به این حد محبوب نبوده و زمانی بهتر از حالا برای نهادن نهالی نو نیست. هدست ها چه از جنس واقعیت مجازی و چه واقعیت افزوده، آینده اند یا بهتر است بگوییم «پلتفرم بزرگ بعدی» دنیای تکنولوژی و سرگرمی هستند.

واقعیت مجازی بیشتر برای سرگرمی و واقعیت افزوده بیشتر برای استفاده عمومی در طول روز و شب. چندان طولی نخواهد کشید که همه ما یکی از این پلتفرم ها را در دست یا بر صورت داریم. پانزده سال پیش فکرش را می کردید که همه ما یک ابرکامپیوتر درون جیب خود داشته باشیم؟

واقعیت دیجیتال که به نوعی همه مباحث فوق را در بر می گیرد، دنیای آینده ما را شکل خواهد داد و تا به امروز، سونی اولین نبرد را برنده شده. کاز هیرای شمشیر را برای زاکربرگ و گیب نویل از رو بسته و می داند که چگونه از تجربه اندک این دو در فضای کنسول های بازی نهایت استفاده را ببرد.

با این حال، اگرچه بازار هدف متفاوت است اما حالا بحث بقا و استقرار مطرح است و چه جامعه ای بهتر از قریب به 40 میلیون دارنده پلی استیشن 4 که مشتاقانه دلارهای شان را روی اکوسیستم دوست داشتنی شان خرج می کنند؟

همین چند سال پیش بود که مایکروسافت همین مسیر را با کینکت و اکس باکس 360 طی کرد و موفق شد. محصولی که عملا هیچ بازی با کیفیت و خوبی نداشت، میلیون ها واحد فروخت. شرایط برای پلی استیشن وی آر هم فرقی نمی کند و دقیقا یادآور خاطرات همان دوران است با این تفاوت که پلی استیشن وی آر قیمتی بسیار بالاتر دارد.

پلی استیشن وی آر قطعا به اندازه مایکروسافت در این راه موفق نخواهد شد. کینکت برای مردم ملموس بود اما واقعیت مجازی هنوز خود را به عموم ثابت نکرده و بسیاری فکر می کنند که این هدست ها به سلامتی آسیب می رسانند.

مسئله بعدی رقبا هستند. پلی استیشن وی آر رقبایی دارد که به مراتب قدرتمندتر و حرفه ای تر هستند. طبیعتا با پرداخت 200 و 400 دلار اضافه تر، انتظار برای دریافت تکنولوژی بهتر هم وجود دارد. حتی سونی هم می داند هدست اش در برابر آکیلس ریفت و وایو ضعیف تر است اما اینجا قوی تر بودن به معنای برتر بودن نیست.

چرا سامسونگ و ال جی از نمایشگرهای 4K برای پرچمداران امسال خود استفاده نکردند؟ پاسخ واضح است. مردم بابت ابزاری که قیمتی عاقلانه داشته باشد پول می پردازند و نه بیشتر. در بدترین حالت ممکن، یک پلی استیشن وی آر به همراه پلی استیشن 4 و پلی استیشن کمرا (دوربین مخصوصی که برای دنبال کردن نور دوال شاک به کار می رود)، 900 دلار قیمت خواهند داشت.

در سوی دیگر، آکیلس ریفت و وایو هر کدام به ترتیب 600 و 800 دلار قیمت دارند و یک کامپیوتر 1000 دلاری هم برای اجرای نرم و روان لازم دارند. مجموع هزینه ها اندکی از منطق گیمرها، عمده مخاطبین هدست های واقعیت مجازی خارج است.

سونی تکنولوژی ضعیف تری ارائه داده اما قیمت مناسب تری هم به مشتریان پیشنهاد می کند. مسائل پیش رو را نیز نباید فراموش کرد. اجرای روان بازی ها روی هدست واقعیت مجازی بسیار مهم است و کنسول در این زمینه استانداردهای خودش را دارد در حالی که پی سی در هیچ چارچوبی نمی گنجد.

در حدود 40 میلیون نفر حالا پلی استیشن 4 دارند، ده ها میلیون نفر در فروشگاه استیم حساب کاربری فعال دارند و فیسبوک ماهانه میزان صدها میلیون کاربر است. میلیون ها کاربر استیم و فیسبوک قطعا یک سیستم با جدیدترین کارت گرافیک انویدیا را در اختیار ندارند اما 40 میلیون کاربر پلی استیشن 4، قطعا بیس اولیه برای اجرای واقعیت مجازی را همین حالا در اختیار دارند.

فیسبوک و سامسونگ در کنار هم قطعا به فراگیر شدن واقعیت مجازی کمک خواهند کرد اما اگر گیمرها را مشتریان اصلی واقعیت مجازی بدانیم، برنده اصلی کسی است که بهترین پشتیبانی نرم افزاری را داشته باشد.

مسیری که سونی و والو طی دو دهه طی کرده اند را آکیلس وی آر نمی تواند به همین سرعت طی کند. خصوصا در این زمینه سونی با داشتن استودیوهای اختصاصی اش برتری نسبی دارد. تصور کنید تمامی استودیوهای شناخته شده سونی یک بازی با کیفیت برای این پلتفرم بسازند؛ همان استودیوهایی که حالا پلی استیشن 4 را برتر از اکس باکس وان جلوه داده اند.

پالمر لاکی، موسس آکیلس جوانی کم تجربه است و بازخوردهای خبری اخیری که از وی منتشر شده به خوبی بیانگر شرایط است. سونی آهسته به پیش آمد و درست زمانی که همه در شوک قیمت بالای هدست های واقعیت مجازی بودند، با ترفندی جالب، هدست خود را 400 دلار اعلام کرد.

استراتژی های بی نظیر سونی در زمینه تبلیغات در نوع خود بهترین اند. صادقانه باید گفت که اکس باکس وان آنقدر کنسول بدی نیست که نصف پلی استیشن 4 فروش داشته باشد، اما سونی در E3 2013 هدف دار رقیب خود را از پای در آورد و تقریبا همین سیاست را در زمینه هدست ها هم آغاز کرده، اما با احتیاطی بیشتر.

مایکروسافت حق طبیعی مردم را از آن ها گرفته بود، اما سونی عملا هیچ کاری جز ارائه همان سرویس های پیشین نمی کرد. با تاکید بر خباثت مایکروسافت، پلی استیشن 4 همانند قدیسی جلوه گر شد که گویی به مثال آن تاکنون ساخته نشده. تیم سونی تمام و کمال پشت محصولی بودند که واقعا عالی بود اما تیم اکس باکس هر کدام سعی داشتند با تحمیل قوانین و خواسته های خودشان، کنسول معرکه ای که ساخته بودند را به سبک خود برتر جلوه دهند.

متاسفانه یا خوشبختانه، کار تیمی بهتر از خودخواهی های چند مدیر آینده نگر جواب داد و مردم پلی استیشن 4 را برگزیدند. سونی این بازی را از حفظ است و می داند چگونه کسی که وارد قلمرو اش شده را از پای در آورد.

سابقه خراب والو در زمینه تولید سخت افزار نیز شبهه ناک است. چندین سال است که والو تلاش می کند با دیگر کمپانی ها، محصولی تولید کرده که از نرم افزار آن ها استفاده می کند. تا به این لحظه می توان با صراحت گفت که والو در این زمینه موفقیت چندانی کسب نکرده.

هنوز آمار خاصی در مورد فروش استیم ماشین ها در دسترس نیست و سیستم عامل استیم هم اگر نگوییم مرده، باید بگوییم شکست خورده است. استیم وی آر تلاش جدید والو خواهد بود و اچ تی سی اولین شرکتی است که به همکاری با والو رضایت داده.

وایو بی نظیر است و عمده کسانی که آن را تجربه کرده اند می گویند به حق برترین هدست بازار هم هست. اما هر چه از خوبی این محصول بگوییم، باز هم باید به برچسب قیمت 800 دلاری اشاره کنیم تا دلسرد شویم.

اچ تی سی یک سازنده موبایل است و ابزارهای خود را با قیمتی در همین حدود عرض می کند اما تفاوت بازار گیمینگ و موبایل از زمین است تا آسمان. گیمرها حتی به تفاوت قیمت 100 دلاری هم واکنشی فراموش نشدنی نشان می دهند (فروش ضعیف اکس باکس وان های اولیه را به یاد بیاورید)، چه برسد به 400 دلار ناقابل.

با این حال، برگ برنده بزرگی که ریفت و وایو در اختیار دارند، زود عرضه شدن نسبت به پلی استیشن وی آر است. تقریبا حدود 6 ماه فاصله میان عرضه آن ها وجود دارد و تا ماه اکتبر که سونی هدست خود را عرضه می کند، احتمالا برنده رقابت ریفت و وایو مشخص شده، حداقل به شکلی نسبی.

احتمالا یک یا دو سال بعد هم، اچ تی سی و آکیلس وی آر تصمیم داشته باشند ورژن ارتقا یافته دیگری از هدست خود عرضه کنند اما چرخه کنسولی به مخاطب این اطمینان را می دهد که حداقل تا چند سال دیگر، پلی استیشن وی آر در کنار پلی استیشن 4 باقی می ماند (البته اگر پلی استیشن 4 خودش با ورژن 4.5 کنار نرود).

نسل اول هر محصولی، قطعا تعیین کننده ترین نسل به حساب می آید. کینکت باز هم در این زمینه مثال مناسبی است. اگر کینکت می توانست خود را اثبات کند، مردم بدون هیچ تردیدی 100 دلار اضافه را بابت داشتن کینکت می پرداختند و مایکروسافت مجبور نمی شد که اینگونه کینکت را نیست و نابود کند.

اگر نسل اول واقعیت مجازی که این سه پیش قراولانش هستند شکست بخورد، کار برای سال های آتی دشوار می شود. اما با قاطعیت می توان گفت که واقعیت مجازی آمده تا بماند. از حمایت های جدی مارک زاکربرگ گرفته تا کاریزمای پلی استیشن، همگی حکایت از آینده ای روشن دارند.