قیمت دنا و L90 اتوماتیک آزاد شد؛ سنگ محکی برای صداقت ایران خودرو

ماجرای قیمت گذاری خودروهای تولید داخل در ایران، به یک هزارتوی درهم تنیده و بی بازگشت تبدیل شده، خودروسازان از یک سو خواهان قیمت گذاری آزاد محصولات خود بر طبق عرف جهانی هستند و از طرف دیگر به حفظ سد تعرفه واردات خودروهای خارجی به دلیل زیاد بودن بهره بانکی، بهره وری پایین و نیروی مازاد انسانی تاکید دارند.

شورای رقابت نیز با توجه به سهم 88 درصدی دو خودروساز بزرگ کشور در بازار خودرو، بر انحصاری بودن بازار اصرار می ورزد و بر این باور است که در این شرایط انحصاری که صنعت خودرو اساسا از سوی دولت حمایت می شود (مانند اعطای وامی که در سال گذشته پس از کمپین تحریم خرید خودرو اتفاق افتاد)، آزاد سازی قیمت گذاری خودرو، ظلمی مضاعف به مردم است که عملا چاره ای جز خرید خودروهای تولیدی این دو شرکت ندارند.

از سوی دیگر، وزارت صنعت هم مانند خودروسازان معتقد است که بازار خودرو انحصاری نیست و در چند سال اخیر به لطف معرفی خودروهای تازه - که اکثرا چینی هستند- مشتریان از حق انتخاب بیشتری برخودارند و می توانند در سگمنت قیمتی واحد، خودروهای مختلفی را خریداری کنند.

این در حالیست که اساسا گستردگی تعداد مدل ها تعیین کننده نیست، چرا که در واقع اکثر خودروها توسط دو شرکت عمده یعنی ایران خودرو و سایپا عرضه می شوند و فارغ از تعداد محصولات، این دو شرکت می توانند بازار را در فضای غیر رقابتی به نفع خود مهندسی کنند.

شورای رقابت در چنین شرایطی تصمیم به ارتباط دادن کیفیت به میزان افزایش قیمت گرفته بود و بر این تلاش بود تا مجوز افزایش قیمت را تنها برای خودروهای کیفی صادر کند، اما به دلیل روشن نبودن شرایط کیفیت خودروها اساسا این طرح در اجرا با مشکلاتی مواجه شد.

حالا اما تازه ترین تصمیم بدین شکل است که قیمت دو محصول دنا و تندر 90 اتوماتیک که دارای چند رقیب مونتاژی (چینی) هستند، آزاد شود، چرا که شورای رقابت با پذیرش دیدگاه خودروسازان به این نتیجه رسیده که این دو محصول خارج از بازار انحصاری عرضه می شوند.

چنین تصمیمی با مخالفت گسترده کارشناسان مواجه شده، چرا که احتمال دارد ایران خوردو به راحتی قیمت هر دو محصول را افزایش دهد و با توجه به ارتباطات و قدرت وزارت صنعت، قیمت خودروهای مونتاژی رقیب نیز به شکل دیگری افزایش یابد و در نهایت تمام این تغییرات به ضرر مصرف کننده و مشتریان بیانجامد.

از سوی دیگر برخی فعالان بازار بر این عقیده اند که به دلیل رکورد حاکم بر بازار خودرو، عملا افزایش قیمت به ضرر خودروسازان تمام خواهد شد و ایران خودرو دست به چنین ریسکی نمی زند.

چراکه با هر افزایش قیمتی، مشتریان به خرید خودروهای رقیب ترغیب می شوند، اما این یک واقعیت است که مردم با نگاه سرمایه گذاری به خودرو می نگرند و ممکن است افزایش قیمت به رونق تورمی منجر شود.

به هرحال آزاد سازی قیمت دنا و تندر 90 اتوماتیک، قطعا اولین تجربه شورای رقابت از اعتماد به خودروسازان داخلی است، تجربه ای که اگر به تلخی افزایش شدید قیمت ها منجر شود، قطعا ادامه کار برای آزاد سازی قیمت سایر خودروها را بسیار سخت خواهد کرد.

در شرایط فعلی قیمت دنا در کارخانه ۴۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و در بازار ۴۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است، اما ایران خودرو قصد داشت تا دنا را با قیمت حدودی 50 میلیون تومان عرضه کند که در سال گذشته با مقاومت جدی شورای رقابت مواجه شد.

تندر اتوماتیک نیز این روزها در کارخانه ۴۷ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان و در بازار ۴۹ میلیون تومان معامله می‌شود، اما باید دید که تصمیم نهایی ایران خودرو برای قیمت گذاری این تنها محصول سدان اتوماتیکش چه خواهد بود.

ایران خوردو می تواند با استفاده صحیح از این موقعیت، به سوی جلب اعتماد شورای رقابت و مشتریان قدم بردارد و یا با در نظر گرفتن سود کوتاه مدت، بازار خودرو را دچار تنش افزایش قیمت کند.