نبرد سنتی فوتبال خارج از دنیای فوتبال؛ FIFA در مقابل PES

فیفا یا PES؟ این ماجرای تکراری یکی از قدیمی ترین نبرد هایی است که از سال های دور ادامه داشته و رقابت و کل کل های فراوانی را رقم زده است. الکترونیک آرتز و کونامی به ترتیب از سال های 1993 و 1996 که عناوین فوتبالی خود را روانه بازار کردند، با اضافه کردن المان های مختلفی مثل قابلیت های متعدد و جدید، ارتقای کیفی گیم پلی و ورود لایسنس های گسترده لیگ ها و جام های معتبر جهان سعی داشته اند رقیب خود را از گردونه بیرون کنند.

همچون بارسلونا در مقابل رئال مادرید، منچستر یونایتد در مقابل چلسی و بایرن مونیخ در مقابل دورتموند، نبرد فوتبالی دنیای گیم شاهد شکست های بزرگ، رقابت های نزدیک، دوره تسلط یکی و بازگشت های شکوهمندانه بوده است. در حالی که هر دو بازی معمولا در ماه سپتامبر منتشر می شوند می توان جنگ را به خوبی حس کرد. امسال هم داستان از همین قرار بوده و باز هم با سوال سختی مواجه هستیم.

آنچه FIFA 17 ارایه می کند

سه ویژگی برتر یا به عبارتی پرچمدار برای فیفا 17 معرفی شده است: بخش جدید داستانی (روایت الکس هانتر)، مدل سازی مجدد و پیشرفته ضربات ایستگاهی و استفاده از موتور گرافیکی قدرتمند شرکت دایس. فراست بایت که در ابتدا برای ساخت بتلفیلد طراحی شد، حالا عناوین متعددی از الکترونیک آرتز مثل استار وارز بتلفرانت، میرورز اج کاتالیست و مس افکت بعدی را قدرت می بخشد.

با اشراف بر عدم ایجاد تغییرات اساسی از فیفا 14، این تعویض موتور گرافیکی به شدت مورد استقبال هواداران فیفا قرار گرفته است؛ اما به نظر فراست بایت تفاوت کمتری نسبت به انتظارات ایجاد خواهد کرد. بدون شک گرافیک و انیمیشن های بازی تغییرات اساسی به خود دیده و همه چیز تماشایی تر جلوه می کند؛ اما متاسفانه EA Sports به جای آنکه عنوان فوتبالی اش را با قدرت موتور جدید از نو بنا کند، بخش های اعظمی از موتور گرافیکی Ignite (که تمامی بازی های ورزشی اش را قدرت می بخشد) را وارد فراست بایت کرده است. احتمالا فیزیک، کلیت گیم پلی، هوش مصنوعی و امثالهم مواردی است که در ایگنایت وجود داشته و تمام کمال منتقل شده اند، هرچند ممکن است برخی از این بخش ها در مراحل بعدی ساخت بازی تغییر کنند.

از جنبه گیم پلی، طراحی تازه ضربات ایستگاهی و سیستم کرنر، بیشترین تفاوت را در گیم پلی بازی نسبت به نسخه های قبل ایجاد می کند. ضربات شروع مجدد بیش از پیش حرفه ای تر و قابل برنامه ریزی تر شده است و تنها به تعیین میزان قدرت ضربه و زاویه محدود نمی گردد، بلکه می توانید جایگیری هم تیمی ها و حتی سرعت حرکات غافل گیر کننده شان را نیز مشخص کنید.

نقاط دیگر زمین تغییرات چندانی به خود ندیده و ارتقائات گیم پلی به محافظت بهتر مدافعین از توپ، حفظ فاصله مناسب تر با مهاجمین و فرصت طلبی و موقعیت یابی بهتر در حملات تیم خلاصه می شود. بازیکنان خصوصا در ضد حمله ها بهتر به سمت دروازه حریف دویده و در موقعیت های بهتری قرار می گیرند.

با اینکه استفاده از موتور فراست بایت تحولات اساسی در بازی ایجاد نکرده، اما امکان اضافه کردن موارد جانبی بسیار زیادی را در اختیار سازندگان قرار داده است. در حالی که ساخت استادیوم های زنده و پویا در گذشته هزینه و پول زیادی می طلبید، طراحان الکترونیک آرتز به لطف این موتور جدید می توانند با سرعت و دقت بیشتری به مدل سازی آن ها دست بزنند.

علاوه بر این سازندگان قول انیمیشن های چهره و حرکات نمایشی متعدد و بهتری را داده اند. این وعده ناشی از انعطاف پذیری بالاتر موتوری است که صرفا برای طراحی چمن ورزشگاه و حرکت توپ ساخته نشده است، اما سابقه ی درخشانی در مدل سازی چهره و شخصیت های قابل باورتر دارد. بنابراین الکترونیک آرتز به حواشی بیشتری توجه کرده و خط داستانی جدیدی به نام The Journey را به فیفا 17 افزوده است.

در این بخش شما در قالب شخصیتی جوان به اسم الکس هانتر پای به رقابت های لیگ برتر انگلیس گذاشته و باید در سفرنامه خود مسیر ترقی از نیمکت ذخیره ها به ستاره بی بدیل جام را بیابید، با چالش های سخت و سنگین رقابتی باشگاه روبرو شده و بازیکنان مشهور زیادی را کنار بزنید. برخلاف بخش Career Mode نام آشنا، فقط از طریق بازی کردن و گل زدن نمی توان خط داستانی را پیش برد. بلکه EA Sports المان های خاصی از نقش آفرینی سایر بازی های الکترونیک آرتز را قرض گرفته و با نمایش لوکیشن های مختلفی مثل رختکن ورزشگاه های بزرگ، آپارتمان های شخصی بازیکنان و کنفرانس های مطبوعاتی، روایتی کاراکتر محور و با قابلیت انتخاب دیالوگ (همچون Mass Effect) بازگو می کند.

حدود 15 دقیقه ابتدایی این بخش در طی نمایشگاه E3 2016 قابل بازی بود که بسیار امیدوار کننده و جذاب به نظر می رسد. ماجرا از رختکن ورزشگاه قبل از شروع اولین بازی آغاز شده و رقیب هانتر خودش را معرفی می کند. وقتی نزدیک به نیمی از اولین مسابقه می گذرد، بازیکن قصه ی ما وارد زمین شده و می بایست تعادل بازی را به نفع تیم خودی تغییر بدهد.

گیم پلی این بخش دقیقا از فیفا 16 کپی شده (کنترل تنها یک بازیکن به جای کل تیم در اختیار شما قرار می گیرد)، منتها حرف های تعیین شده و مشخص کزارشگر در طی بازی به پیشروی خط داستانی کمک می کند. قبل و بعد از مسابقه بازیکن می تواند از بین دیالوگ های مختلف سخنان خود را انتخاب کند؛ طوری که تمامی آنها تاثیر مستقیمی روی داستان می گذارد. بر اساس انتخابی که می کنید، میزان محبوبیت در دیدگاه سرمربی و هواداران تغییر می کند و جوانب روایت سفر شما را تحت تاثیر قرار می دهد. الکترونیک آرتز از تجربه ی بازیکنان جوانی مثل مارکوس رشفورد و ریس آکسفورد برای اعتبار و ارتقای این بخش استفاده کرده است.

آنچه Pro Evolution Soccer 2017 ارائه می کند

توسعه دهندگان عنوان PES در حال حاضر در وضعیت بسیار دشواری قرار دارند. بعد از سلطه این بازی بر اواخر دهه ی گذشته، با وجود اینکه دو نسخه قبلی امتیازاتی نسبتا بالاتر از فیفا توسط کارشناسان دریافت کرده، میزان فروش این بازی نگران کننده است. بر اساس تحلیلات سامانه آمار فروش بازی های ویدیویی در جهان، الکترونیک آرتز بیش از 15 میلیون نسخه از فیفا 16 را در سال گذشته روی پلتفرم های پی سی، اکس باکس و پلی استیشن فروخته است. در حالی که PES 2016 تنها به عدد بسیار پایین 1.4 میلیون نسخه دست یافته.

PES سابقا محبوب، فراز و نشیب های زیادی را در تاریخ به خود دیده است؛ از دوران کم رنگ اوایل دهه 2000 میلادی گرفته تا رشد ناگهانی با PES 6. چند سالی است که فیفا به خود آمده و عرصه را بر رقیب دیرینه اش تنگ کرده است. با این وجود توسعه دهندگان PES که به توان مالی نامحدود الکترونیک آرتزی ها اعتراف کرده اند، میدان را بدون نبرد خالی نخواهند کرد.

با اطلاعات نه چندان زیادی که از PES امسال داریم، تغییرات اساسی آن تنها به سرعت بازی محصور می شود. پرچمدار این قابلیت Control Reality نام دارد و توضیح آن را می توان تاثیرگذاری بیش از پیش تصمیمات بازیکن بیان کرد. وقتی در ضرب اولیه کنترل توپ را از دست می دهید یا در سرعت پاسکاری خراب کاری می کنید، امکان ندارد بتوانید در زمان کمی نظم را به بازی برگردانید.

همچون قسمت های قبلی، بازی سازی با آرامش و سرعت کم و تفکر ترجیح داده می شود و اگر می خواهید تیم خود را به پیروزی هدایت کنید می بایست از حرکات حساب شده و بدون عجله بیشتری استفاده کنید؛ مجموعه ای از تاکتیک های مختلف (همراه با روش های مدیریت و شخصی سازی متعدد) در این راه به شما کمک می کند. سرعت گیم پلی PES 2016 بالا بود اما نسخه 2017 کمی آرام تر است. خوب یا بد، این مسئله ای است که سازندگان به آن اصرار ورزیده و قصد دارند تفکر را محوریت اصلی آن قرار بدهند.

البته این بدین معنا نیست که تغییرات دیگری در گیم پلی PES حاصل نشده. هوش مصنوعی از دیگر ارتقائات بازی جدید بوده و مدافعان از سیستم جایگیری و توپ ربایی قوی تر و هوشمندانه تری برخوردار هستند. این سیستم همچنین انعطاف خاصی دارد، به عنوان مثال اگر به ستاره تیم خود پاس دهید، مدافعان تیم حریف حساسیت بیشتری نشان داده و پوشش بهتری برای حرکاتش قائل می شوند. این ایده صرفا برای سخت تر و چالش برانگیزتر کردن بازی نبوده، بلکه برای پیاده سازی خلاقیت بیشتر گیمر در حملات تیم مورد علاقه اش طراحی شده است.

فوتبال بانوان

یکی از اهرم های تبلیغاتی فیفا 16 اضافه کردن بخش فوتبال بانوان به بازی بود. در رویداد EA Play امسال هیچ اشاره ای به این قسمت و یا ارتقائات احتمالی نشد. تریلر گیم پلی رسمی فیفا 17 هیچ نمایشی از بانوان فوتبالیست نداشت و حتی در بخش قابل بازی نمایشگاه E3 دسترسی به تیم های سال گذشته وجود نداشتند. نبود یکی از مورد توجه ترین قسمت های تجربه ی سال گذشته و حضور رقابت های ملی 12 تیم بانوان یکی از نگرانی هایی بود که ذهن برخی از هواداران را مشغول خود کرد.

خوشبختانه وقتی EA Sports با سوالات گسترده خبرنگاران مواجه شد اذعان کرد «فوتبال بانوان یکی از مهم ترین بخش های فیفا 17 است» و اطلاعات بیشتر و جزئی تر آن در ماه های آینده اعلام خواهد شد؛ هرچند با این همه عدم توجه جدی الکترونیک آرتز به یکی از اهرم های موفقیت فیفای سال گذشته کمی ناامید کننده به نظر می رسد. خصوصا وقتی فرصت افزودن چند باشگاه و تیم ملی دیگر وجود داشته و حتی به لطف اضافه شدن بخش Journey، می توانستند خط داستانی منحصر به فردی برای تجربه سخت و دشوار نسل های مختلف فوتبال بانوان دنیا روایت کنند.

PES 2017 اما همچنان روی رقابت های مردان تمرکز کرده است. Adam Bhatti (آدام باتی) مدیر برندینگ این عنوان معتقد است کونامی ترجیح می دهد تمرکز خود را روی ارتقای گیم پلی فعلی بگذارد تا اینکه بخش های جدیدی به آن بیافزاید «اینطور نیست که نخواهیم چیزی اضافه کنیم، اما ما لیستی از خواسته های هوادارانمان داریم که می خواهیم بر کیفیت آنها بیافزاییم. اضافه کردن بخش فوتبال بانوان، قبل از ارتقای کیفیت بخش مستر لیگ، ترکیب باشگاه ها و مشکلات گیم پلی طرفداران را ناراحت می کند.»

با اینکه حضور بخش بانوان در PES اتفاق جالب و نویدبخشی به نظر می رسد، اما درک دیدگاه کونامی، توسعه دهنده ای با بودجه بسیار کمتر و وجود رقیب بزرگی مثل فیفا، کار سختی نیست. البته باتی می گوید که آنها در حال حاضر لایسنس و حق عنوان جام باشگاه های اروپای بانوان را نیز در اختیار دارند، اما هیچ برنامه ای در زمینه پیاده سازی آن در بازی وجود ندارد.

جمع بندی

هرگز نمی توان به طور قطع گفت کدام یک از این دو بازی بهتر است. گیم پلی کلی فیفا نسبت PES برتری های قابل توجهی دارد اما با این حال کاملا نسبت به سبک بازی شما و تیم مورد علاقه تان مرتبط است. به عنوان مثال تاکتیک حفظ توپ و گردش کوتاه توپ بین بازیکنان برای ایجاد موقعیت تیم بارسلونا در FIFA بسیار دقیق تر و حرفه ای تر انجام می پذیرد، اما تاکتیک سرعتی و ضد حملات باشگاه رئال مادرید در PES بهتر قابل پیاده سازی است.

از بازی های فیفا همچنان به عنوان شبیه ساز یاد می شود و تاکتیک های حرفه ای زیادی در آن گنجانده شده؛ اما در سوی مقابل گل زنی در PES به مراتب آسان تر بوده و سرعت گیم پلی بسیار بالاست. علاوه بر این توسعه دهندگان EA Sports قابلیت های جدید زیادی را به فیفا اضافه کرده و سیستم تاکتیکی گیم پلی آن نیز پیشرفت خوبی داشته است. در حال حاضر انتخاب PES به جای شبیه ساز روان و جذاب الکترونیک آرتز کمی سخت به نظر می رسد، اما همچون سال های گذشته محصول کونامی المان های محبوب خاص خودش را دارد.

اصلی ترین تفاوتی که در این دو عنوان تمایز زیادی ایجاد می کند، تعداد لایسنس های مختلف است. فیفا دارای بیش از 30 لیگ مهم دنیا (شامل تمامی دسته های فوتبال انگلستان) و تعداد زیادی از تیم های ملی است، اما در عوض رقابت های اروپایی را در اختیار ندارد. در مقابل PES چمپیونز لیگ و سایر جام های معتبر بین المللی اروپایی و آمریکای جنوبی را ارایه می کند، اما لیگ برتر فرانسه و اسپانیا تنها لیگ های مهم لایسنس شده شان است. تعدادی از باشگاه های مشهور سایر لیگ ها با نام صحیح و حق انتشار کلی طراحی شده اند، اما در لیگ های غیر واقعی و تایید نشده قرار دارند.

لیگ برتر جزیره یکی از مهم ترین رقابت های فوتبالی دنیا محسوب می شود و عدم حضور آن در PES مشکل بزرگی است. کونامی برای رفع این مسئله امکانات زیادی برای ویرایش و دست کاری در تیم ها و بازیکنان در اختیار مخاطبین قرار داده. شما می توانید تنظیمات صحیح تیم های مختلف را از یک وبلاگ یا هر منبع دیگری در اینترنت دانلود کرده و از طریق پورت USB وارد کنسول پلی استیشن یا اکس باکس خود کنید. این روش در سال 2006 که PES با فاصله زیاد بازی برتر میدان رقابت بود، کارامد و مفید به نظر می رسید؛ اما چنین کاری در سال 2016 کمی ناامید کننده و ضعیف به نظر می رسد.

پاسخ سوال مشخص این دوره از رقابت فیفا و PES همچنان به سلیقه مخاطب وابسته است. اما اگر از دیدگاهی فنی تر نگاه کنیم، همچون سال های اخیر فیفا با ارایه گیم پلی کامل تر و واقع گرایانه تر می تواند ارجعیت بیشتری نسبت به رقیب داشته باشد. به خصوص با وجود لایسنس های فراوان و اضافه شدن خط داستانی به فیفا 17، احتمالا شاهد آمار فروشی کاملا مشابه با سال گذشته خواهیم بود. اگر تجربه ای واقعی و روان می خواهید فیفا 17 بخرید و اگر صرفا می خواهید با دوستانتان ساعاتی سرگرمی داشته و از سرعت بالا لذت ببرید، PES 2017 را خریداری کنید. اگر هم می توانید هر دو را بخرید!