آیا حیوانات شبیه سازی شده عمری طبیعی خواهند داشت؟

در تاریخ پنجم جولای سال 1996 میلادی، گوسفندی به نام دالی (Dolly) به دنیاد آمد که نخستین پستاندار شبیه سازی شده از روی یک سلول بالغ به شمار می رفت و با ورودش به این جهان، عصری تازه را رقم زد.

اما دانشمندان نگران بودند که مبادا این اتفاق سرانجام خوبی نداشته باشد؛ آزمایشات ژنتیکی صورت گرفته روی این گوسفند نشان می داد که DNA آن در سن تنها یک سالگی علائمی از پیری را در خود دارد و در سن پنج سالگی هم به تشخیص پزشکان معلوم شد که دالی به آرتروز مبتلاست. البته این را اضافه نماییم که در آن برهه، مشخص نبود آیا این بیماری و مشکلات به وجود آمده برای دالی به خاطر شبیه سازی آن رخ داده یا خیر.

در هر صورت در سال 2003 میلادی، دالی در حالی که تنها شش سال داشت به خاطر دریافت نوعی ویروس و ابتلا به بیماری جان داد که این رقم تقریبا نصف سن و سال مورد انتظار از گوسفندان همنژادش بود.

David Gardner از محققان مشارکت کننده در پرورش دالی در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی در این باره گفت: ما به نوعی، با یک لوح سفید روبرو بودیم. قصدمان این بود که فیزیولوژی این حیوانات را بررسی کنیم تا مشخص شود که آیا اساسا نرمال هستند یا خیر.

آنطور که از شواهد امر بر می آید، دالی به سرنوشت بدی دچار شده بود. پژوهشگران در دانشگاه ناتینگهام روز سه شنبه هفته گذشته اعلام کردند چهار نمونه شبیه سازی شده از روی سلول های دالی که حالا 9 سال دارند، زنده و کاملا سالم هستند.

این چهار گوسفند که در موسسه رزالین نگهداری می شدند، «دالی های ناتینگهام» نام گرفته بودند و تنها بازماندگان گروه 10 تایی نمونه های شبیه سازی شده دالی هستند که در سال 2007 به دنیا آمدند.

این حیوانات در کنار 9 گوسفند شبیه سازی شده و معمولی دیگر رشد و پرورش پیدا کردند و هدف دانشمندان هم از این ادغام آن بود که متابولیسم بدن، سلامت قلبی و عروقی و همچنین عضلانی آنها را اندازه بگیرد. اما علیرغم سالخوردگی فاحشی که در مفاصل دالی ها مشاهده می شد، تنها یکی از آنها که دِبی نام داشت به آرتروز خفیف دچار شده بود.

ساندرا کور (دام پزشک و از مشارکت کنندگان در این طرح) در مصاحبه با نشریات خبری اظهار داشت: به لحاظ متابولیسمی و قلب و عروقی، این گوسفندها از دیگر نمونه های هم سن و سال و طبیعی، قابل تشخیص نبودند. در واقع ما دریافتیم که تعداد زیادی از گوسفندها واقعا نسبت به سن شان سالم بودند.

اما این فرضیه که 5 گوسفند شبیه سازی شده هر یک به طریقی ممکن است دچار آرتروز شوند و در سنین مختلفی به این بیماری ابتلا پیدا کنند، نشان می دهد که اپی ژنتیک یا فاکتورهای تاثیر گذار روی نحوه نمود یافتن ژن ها می توانند بر زندگی یک اندامک تاثیر بگذارند.

آن گوسفندها همگی با روشی به نام انتقال هسته ای سوماتیک سلولی شبیه سازی شده بودند؛ در این فرایند دانشمندان DNA موجود در هسته سلول یک حیوان معمولی را بر می دارند (در این مورد خاص از روی غده پستانی)  و سپس آن را به درون هسته یک سلول تخمک انتقال می دهند.

در مرحله بعد، دانشمندان این سلول تخمک جدید را اندکی تحریک می کنند (در مورد دالی ها، با استفاده از کافئین). با این کار، سلول شروع به تقسیم شدن می کند تا زمانی که به یک یاخته کاربردی بدل می شود.

سلول ها همزمان با بالغ شدن، از یکدیگر متمایز می گردند. برای مثال، یک سلول پوستی از سلول مربوط به ریه متفاوت است. اما علت اهمیت بالای تولد موفق دالی تا حدودی این بود که دانشمندان توانستند آن سلول های متمایز شده از هم را به سلول های همسان یا به عبارتی غیرمتمایز بدل کنند و به همین خاطر بود که سلول ها موفق شدند در ادامه به یک بره جدید بدل شوند.

براساس گفته کوین سینکِلِر، از پژوهشگران ارشد این تحقیق و از محققان دانشگاه ناتینگهام، این را می توان دقیق ترین تحقیق در مورد سلامت حیوانات شبیه سازی شده در تمام طول حیاتشان دانست.

اضافه نماییم که سلامت بالای این گوسفندها تا حدود زیادی هم مدیون سبک زندگی خاص شان است که شاید از نظر اغلب گوسفندان معمولی درون مزارع لوکس به نظر بیاید.

سینکلر در این باره گفت: اینکه شبیه سازی باعث سرعت یافتن پروسه سالخوردگی گوسفندها شده یا خیر، مساله ایست که لااقل در این گروه بعید به نظر می رسد.