در تلکام بررسی شد: بازآفرینی صنایع ICT چگونه شکل خواهد گرفت؟

در نشست بازآفرینی صنایع ICT که در حاشیه نوزدهمین نمایشگاه تلکام صورت گرفت از تاریخچه این صنعت و راه آینده این صنعت صحبت به میان آمد و کارشناسان خبره و باسابقه این حوزه درباره آن صحبت کردند.

آمار‌های برنامه ششم توسعه در زمینه ICT

مهندس «برات قنبری» مشاور اقتصادی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد که از بعد از انقلاب در مرکز تحقیقات مخابرات سرمایه گذاری وسیعی انجام شد و حدود ۸۰ میلیارد تومان با دلار ۸ تومن در سال ۷۵ فناوری سوییچ در کشور شکل گرفت که نتیجه آن تبدیل به ۶ میلیون خط عملیاتی شد:

« در مرکز تحقیقات دو ‍پروژه پیش گرفته شد و نتیجه این شد که در سال ۷۲ تکنولوژی داخلی داشته باشیم و تربیت نیروی انسانی را خودمان انجام دهیم.»

به گفته قنبری از سال ۱۳۷۷ دیگر بخش ارتباطات وابسته به بودجه های عمومی نبود و و در آن زمان مبلغ یک میلیارد دلار در سال برای این صنعت هزینه در نظر گرفته شد، این دوران مصادف با برنامه سوم توسعه بود. اما برنامه ششم توسعه چگونه خواهد بود؟

«قرار است بازار پست ده برابر و بازار مخابرات ۶ برابر و بازار IT دوبرابر رشد پیدا کند. بر اساس آخرین آمار 59900 میلیارد تومان برای کل ICT و در بخش IT هم 50 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری شود. همچنین در بخش مخابرات هم 40 هزار میلیارد تومان بخش خصوصی و 10 هزار میلیارد تومان هم دولت کمک خواهد کرد.»

برات همچنین موضوعاتی چون هوش مصنوعی و اینترنت اشیا را از مهم‌ترین اقدامات برنامه ششم توسعه عنوان کرد.

باید بازار را بشناسیم

محمدرضا حدادی عضو هیات مدیره سازمان نصر اما بیشتر از آنکه به تاریخچه این صنعت نگاه کند، ترجیح به توسعه صنعت ICT و نگاه رو به آینده داشت. او نیاز صنعت ICT را نگاهی مارکتینگ به آن دانست: «بازارهای جدیدی باید کشف شود یا حتی درست شود تا بتوان با این مشکل روبرو شد.» حدادی باور دارد که اطلاعات درست و درمانی درباره این صنعت در بین فعالان آن یافت نمی‌شود و در بخش IT این موضوع بسیار پررنگ تر دیده می‌شود:

«برنامه ریزی و سیاست گداری در ICT دشوار هست و باید برنامه ریزی را به صورت محدود در بخشی ایجاد کرد که بیشترین گردش مالی در صنعت دیده می‌شود، اما در حقیقت باید اعتراف کنیم که ما این بخش‌ها را نمیشناسیم.»

او وظیفه دولت را ایجاد یک نقشه راه آینده در این حوزه عنوان کرد و داشتن یک طرح متمادی و به روز برای آینده ICT را ضروری دانست: «در برخی حوزه‌ها ۲۰ استارتاپ وجود دارد، باید دید که آیا در این حوزه‌ها بازار به این گستردگی وجود دارد؟ آیا پتانسیل ۲۰ شرکت نوپا برای فعالیت در یک حوزه وجود دارد.»

مسئولان دولت درکی از تولید ندارند

دکتر سینا نایب رییس سندیکای تولیدکنندگان تجهیزات IT نیز تاکید کرد که در دهه هفتاد صنعت IT رشد خوبی را تجربه کرد و تاکید کرد که باید نگاهی به گذشته داشت تا بتوان برنامه‌ای برای آینده و باز آفرینی صنعت ICT نوشت. او باور دارد که زمان هرچه جلوتر رفت و تولیدکنندگان بزرگتر شد، جلوی آنها مانع ایجاد شد و به آنها ضربه زدند:

«صنایع بزرگ و عظیم یک کشور است که آن را در جهان معرفی می‌کند نه شرکت‌های نوپا و به اصطلاح استارتاپ. شرکت‌های بزرگ حالا امروزه تبدیل به استارتاپ‌های موفقی شدند که حرفی در عرصه بین‌المللی ندارند.»

سینا عقیده دارد که دولت باید جای زخم‌هایی که تولیدکنندگان زده را درمان کند و حمایت لازمه را از آنها بوجود بیاورد. او باور دارد که تولیدکننده لزوما فروشنده خوبی نیست و بخش مارکتینگ نیازمند به کمک دولت است:

«در بسیاری از صنعت‌ها مثل تولید مانیتور، کیبورد، کیس، پاور و... می‌توانستیم بسیار موفق ظاهر شویم و در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم، اما متاسفانه این روند شکل نگرفت و در نطفه خاموش شد.مسئولان مملکت ما فقط شعار تولید می‌دهند و درکی از آن ندارند؛ دولت باید در جاهایی سرمایه‌گذاری کند که بخش خصوصی توان آن را ندارد و ریسک پذیر است.»

او تاکید کرد که وزارت صنعت باید از وزارت تجارت جدا شود و این دو موضوع را دو مقوله کاملا جدا و منفک از هم دانست. نایب رییس سندیکای تولیدکنندگان تجهیزات IT رشد بنگاه اقتصادی را در فضایی که کشور در برابر فرار مغزها قرار گفته و آقا زاده‌ها مدیریت شرکت‌های بزرگ را بر عهده می‌گیرند را ناممکن اعلام کرد.

تحقیقات حوزه ICT جدی گرفته شود

مهندس لیلا محمدی رییس پژوهشکده فناوری ارتباطات هم باور دارد که شرکت‌های بزرگ فراموش شده‌اند و نظام صنفی و سندیکا می‌توانند نقش موثری در این زمینه داشته باشند:

«تغییری که در فناوری امروزه مشاهده می‌شود در حقیقت ترکیبی از نرم افزار و سخت افزار شده و مطالبی که پیش‌تر فقط در IT مطرح بود حالا در حوزه فناوری هم به حساب می‌آید. پرسنل و افراد توانمندی داریم که دانش‌های جدید را درک می‌کنند و باید از آنها استفاده کرد تا به سیاست پایدار در این حوزه رسید.»

به گفته او بخشی از تحقیقات که نیازهای ICT را می‌سنجد باید جدی‌تر گرفته شود و وابستگی به کشورهای خارجی نظیر چین کمتر شود: «در دولت جدید گزارش‌هایی که مالکیت خصوصی ندارند در پژوهشگاه وزارت ارتباطات برای همگان قابل دسترس و مطالعه است تا این تحقیقات به دست همه شرکت‌ها برسد و از آن برای برنامه ریزی آینده‌شان بهره مند شوند.»