چالش ها و مشکلات اپراتورهای مجازی موبایل در کشور چیست؟

در حاشیه نوزدهمین رویداد بین‌المللی تلکام جلسه‌ای برقرار شد و در آن به مشکلات و موانع اپراتورهای مجازی پرداخته شد، جلسه‌ای با حضور افرادی از اپراتورهای کشور و نمایندگانی از اپراتورهای مجازی و البته حضور یک شخص دولتی تا درباره این نوع اپراتورهای نسبتا جدید در بازار کشورمان به گفتمان بپردازند.

«آرش کریم بیگی»  مدیرعامل شاتل موبایل که از جمله نه اپراتور مجازی ثبت شده در کشور به شمار می‌رود، در این مراسم تاکید کرد که اپراتورهای اصلی در ابتدا چندان با اپراتورهای مجازی روی خوش نشان نداده‌اند و همکاری کاملی بین‌شان صورت نگرفت ولیکن در حال حاضر اوضاع کمی تغییر پیدا کرده است:

«به ما گفته می‌شد که با دامپینگ قیمت قصد داریم وارد مارکت بزرگی شویم و عموم مردم را به خود جذب کنیم، این در حالیست که سیاست‌های اپراتورهای مجازی به مقرون به صرفه بودن خدماتشان برمی‌گردد و باید آن را با Discout تفکیک کرد.»

او همچنین ورود رگولاتوری به مبحث قیمت‌گذاری و تعیین نرخ اپراتورهای مجازی را در حال حاضر به ضرر این سازمان‌ها دانست و ضمن مخالفت با این موضوع دلایل خود را چنین تشریح کرد:

«با توجه به سابقه‌ و تجربه طولانی که در مذاکرات با رگولاتوری داشتیم تصور می‌کنم که ورود این نهاد به مقوله قیمت گذاری هم بسیار زمان‌بر خواهد بود و هم اینکه در نهایت نرخی که توسط آنها تصویب می‌شود از نرخ کنونی بیشتر خواهد بود و به ضرر اپراتورهای مجازی تمام خواهد شد. ضمن اینکه حالا بعد از سه سال و ثبت ۹ اپراتور مجازی، کمی دیر است که رگولاتوری وارد میدان شود و این امر خودش به نوعی پسرفت محسوب می‌شود.»

کریم بیگی با اشاره به مصوبه ۲۴۹ به این نکته اعتراض کرد که هیچ یک از اپراتورها در حال حاضر به مفاد این مصوبه توجه نمی‌کنند و رگولاتوری نتوانسته کاری کند که آنها مجبور به تبعیت از قانون باشند: «همین موضوع نشان می‌دهد که کنترل رگولاتوری بر این موارد چندان هم درست صورت نگرفته است. اپراتورها اگر الان کمی نرخ‌هایشان را بالا برده‌اند و شبیه به مصوبه عمل می‌کنند به علت فشار نرخ دلار بر آنهاست نه چیزی دیگر.»

«باقر صمدی» مدیر کل بازاریابی ایرانسل هم قبول دارد که همکاری‌های گسترده‌ای با این اپراتورها تا کنون صورت نگرفته و دلیل این امر را این می‌داند که قوانین نوشته شده برای مفاد قراردادهای اپراتورها با موارد اپراتور مجازی چند سال پیش تعیین و تنظیم شده و وعده داد که با همکاری وزارتخانه و تشکیل کمیسیونی در این زمینه قصد دارند که تسهیل بخشی در زمینه قراردادهایشان با این مجموعه‌ها اتخاذ کنند:

«ضمن اینکه در ابتدا قرار بود اپراتورهای مجازی وارد بازار نیش مارکت و جزیی شوند و نه اینکه به داخل Mass Market (بازار عمومی) هم سرایت کنند. از همین رو طبیعتا نمی‌شد برای پرورش یک چیز، به موارد دیگر ضربه بزنیم و شرایط و ریسک‌ها را سنجیدیم. اپراتورهای مجازی بیزینس مدل‌های جدید در حوزه‌های ناب را برای ما بیاورند و ما هم قطعا کمک خواهیم کرد چه در زمینه فروش عمده اینترنت به آنها چه در زمینه اختصاص دادن Air و...»

این روزها ماهواره Leo استفاده‌های زیادی در زمینه تکنولوژی دارد و مهمترین آن به ایلان ماسک و گروهش برمی‌گردد که کارهایی اعجاب انگیزی با استفاده از این ماهواره می‌کنند و یا برای آینده نه چندان دور نظر دارند. پلتفرم IoT یا همان اینترنت اشیا از جمله موارد نابی هست که نیاز به یک اپراتور دارد و با اینکه اپراتورهای اول و دوم کشور در این زمینه کارهای زیادی انجام داده‌اند، اما همچنان این حوزه نیازمند بازیگران اصلی دیگری هم هست و به عنوان مثال گفته می‌شود که سازمان فضایی کشور هم نیازمند به چنین پلتفرمی است.

مهندس «نسترن محسنی» مدیرکل دفتر بررسی‌های فنی و اقتصادی رگولاتوری با تایید موضوع فوق می‌گوید که با این وجود آنها شاهد اقدامات موثر اپراتورهای عادی در زمینه اینترنت هوشمند (به عنوان مثال کنتورهای هوشمند) هستند و اثری از استقبال و فعالیت اپراتورهای مجازی در این زمینه و یا دیگر حیطه‌های ناب و دست نخورده نمی‌بیند:

«مسائل بانکی هم در این حوزه نیازمند بازیگرانی است که فعالیت چندانی از سوی اپراتورهای مجازی در آن دیده نمی‌شود هرچند شاید ورود و فعالیت در این حوزه خاص مستلزم تجربه فراوانی باشد. در هر حال از این اپراتورها تقاضا داریم که بازار ناب را بشناسند و روی یک حوزه خاص تمرکز و فعالیت کنند.»

محسنی باور دارد که اپراتورها آنقدر به کف قیمت در زمینه دیتا رسیدند که در زمینه ارائه قیمت عمده اینترنت به مشکل می‌خورند و نمی‌توانند قیمتی کمتر و به صرفه‌تر برای فروش عمده در نظر بگیرند و آن را به دستان اپراتورهای مجازی برسانند:

«قصد داریم تا دوشنبه هفته آتی با مسئولان اپراتورهای مجازی جلسه‌ای بگذاریم که مقدمه سلسله جلساتی باشد برای رسیدگی به مشکلات و پیدا کردن راه حل برای آنها. این جلسات طبق دستور وزیر ارتباطات و معاونت او، فلاح جوشقانی، صورت می‌گیرد و در آن مباحث مختلف بین بازیگران اصلی این حوزه به اشتراک گذاشته می‌شود.»

مدیر کل دفتر بررسی‌های فنی رگولاتوری همچنین تاکید کرد که در مصوبه ۲۱۰ صراحتا آمده که هیچ اپراتوری حق ندارد در قراردادی با اپراتورهای مجازی برای آنها انحصار ایجاد کند و نگذارد که آنها با دیگر اپراتورها هم وارد قرارداد بشوند. او مشاهده این موارد را تخلف در قانون دانسته و از اپراتورهای مجازی خواست در صورت مشاهده چنین محدودیت‌هایی مساله را با وزارتخانه ارتباطات در میان بگذارند:

«ضمنا استفاده‌های تجاری و تبلیغاتی هم از اپراتورهای مجازی می‌توان کرد اما تمامی تصمیمات مربوط به این حوزه در اختیار رگولاتوری نیست و نهادها و سازمان‌های گوناگونی هستند که باید با یکدیگر همفکری کنند و حد و حدود دسترسی بیگ‌دیتاها و تبلیغات با آنها را بسنجند و برای آن قانونگذاری کنند.»

«مهدی شهیدی» رئیس هیات مدیره آسان پرداخت نیز در این مراسم از آمادگی ۵ بانک کشور و فراهم بودن زیرساخت‌های لازم برای همکاری‌شان با اپراتورها اعم از اپراتورهای موبایل و اپراتورهای مجازی خبر داد و تاکید کرد که این موضوع از اسفند سال گذشته در دسترس قرار دارد. او این بازار را به قدری بکر و بزرگ دانست که حضور چندین بازیگر اصلی در آن و همکاری‌های متعدد بانک‌ها با اپراتورهای مجازی را موفق آمیز دانست.