مدیر حقوقی تپسی: دریافت مجوز از شهرداری به معنای تعطیلی ماست

«تاکسی‌های اینترنتی جزء کسب‌و‌کارهای نوین فناورانه هستند و مانند همه کسب‌و‌کارهای دیگر باید مجوزهای لازم از شهرداری را اخذ کنند.» این نقل قولی است از سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری. او در نشست مشترکی که به تازگی با شهردار تهران داشت موضع رسمی خودش را در رابطه با اختلاف اسنپ و تپسی با شهرداری بیان کرد. از سوی دیگر شهردار تهران نیز خبر داد که موضوع دریافت مجوز از شهرداری برای پلتفرم‌های آنلاین در کمیسیون امور زیربنایی دولت تصویب شده و در انتظار تایید هیات دولت است.

نکته قابل توجه اینجاست که موضوع دریافت مجوز از شهرداری که خود یک رقیب برای سرویس‌های آنلاین حمل‌ونقل است حتی در صورت تایید هیات دولت باید به مجلس برود. اما این راه حل، بیشتر مطلوب شهرداری است تا شرکت‌های خصوصی. در حال حاضر اسنپ و تپسی مجوزهای خود را از اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی دریافت کرده‌اند اما قرار بود وزارت صنعت و وزارت کشور به شکل مشترک دستورالعمل نظارت بر سرویس‌های آنلاین را تدوین کنند تا شهرداری بر عملکرد آنها نظارت کند. در واقع، مجوز را اتحادیه می‌داد، و نظارت را هم شهرداری انجام می‌داد.

اکنون در حالی که وزارت کشور و وزارت صنعت مشغول تدوین دستورالعمل هستند، وزارت کشور از طریق ارسال لایحه به کمیسیون زیربنایی، هیات دولت و در نهایت مجلس به دنبال آن است تا پلتفرم‌های اینترنتی را ملزم کند از شهرداری مجوز بگیرند؛ اتفاقی که «نگین انصاری»، مدیر حقوقی تپسی می‌گوید در صورت رخ دادن، روز تعطیلی پلتفرم‌های آنلاین حمل‌ونقل خواهد بود. انصاری در گفتگو با دیجیاتو به تمامیت‌خواهی شهرداری اشاره می‌کند و می‌گوید:

«مشکل از جایی شروع می‌شود که شهرداری تمامیت‌خواه است و می‌خواهد در پروسه قیمت‌گذاری مشارکت داشته باشد؛ روندی که با نوع کسب‌وکار ما سازگار نیست و می‌تواند حتی کسب‌وکار ما را به تعطیلی هم برساند. کار تدوین این دستورالعمل به شدت سخت است چون نظرات فاصله زیادی با هم دارند. تا اینجا البته با تلاشی که وزارت صنعت داشته، ما همچنان در حال مذاکره هستیم.»

اما این تمامیت‌خواهی شهرداری که مدیر حقوقی تپسی از آن صحبت به میان آورده دقیقا چیست؟ او در پاسخ به این پرسش می‌گوید:

«شهرداری امروز رقیب ماست و این عجیب است یک رقیب بخواهد بر رقیبش نظارت کند. نظارت شهرداری هم گسترده است؛ این رقابت از جنسی است که می‌خواهد در قیمت‌گذاری دخالت کند یا برای ثبت‌نام راننده مبلغی به عنوان عوارض در نظر بگیرد. حتی اگر یک راننده تخلف کند، مجوز شرکت در خطر ابطال قرار می‌گیرد. تصور کنید که مجوز ادامه حیات شما به عنوان یک رسانه، در اختیار رسانه رقیب‌تان باشد. ماجرا به همین عجیبی است. این در حالیست که پلتفرم‌های آنلاین حمل‌ونقل با نظارت در قالب دستورالعمل هیچ مشکلی ندارند.»

اما آیا وزارت کشور تلاشی برای تدوین دستوالعمل نظارت شهرداری بر تاکسی‌های آنلاین دارد؟ پاسخ مدیر حقوقی تپسی به این مسئله مثبت است. او می‌گوید این مسئله بزرگی است چون کسب‌وکارها بزرگ هستند:

«شاید این روند طولانی باشد اما برای اینکه سنجیده باشد، نیازمند زمان است. این دستورالعمل تصویب می‌شود چون هر دو وزارتخانه این دغدغه را دارند. وزارت کشور اگرچه تمایل دارد تا لایحه دیگر و مطلوبش تصویب شود، و آن روز، روزی است که ما تعطیل می‌شویم، اما تا قبل از آن وزارت کشور هم نیاز به این دستورالعمل دارد. به این دلیل که وقتی برای جلوگیری از فعالیت ما نامه‌نگاری می‌کند، ما به نامه دادستان اشاره می‌کنیم که می‌گوید باید منتظر دستورالعمل ماند.»

به گفته مدیر حقوقی تپسی، اصلاح قانون توسعه حمل و نقل که وزارت کشور پیشنهاد آن را به هیات دولت داده، برخی واژه‌های کلیدی در دل خود دارد که چیزی فراتر از نظارت است. انصاری در همین رابطه می‌گوید:

«عبارت «مدیریت تقاضا» در این پیشنهاد به چشم می‌خورد. این مسئله برخی ابزارها را در اختیار شهرداری قرار می‌دهد، مانند تعیین قیمت، تعیین عوارض خودرو و عوارض سفر. شهرداری در این صورت می‌تواند عوارض متفاوتی را برای خودروهایی که در تپسی و اسنپ کار می‌کنند وضع کند. برای مثال اگر سفرها از تعداد مشخصی بیشتر شد، مبلغ عوارض هم به همان نسبت افزایش پیدا کند. این مسئله به راحتی ناوگان ما و سیستم عرضه و تقاضا را تحت تاثیر قرار می‌دهد.»

اما در صورت لزوم تاکسی‌های آنلاین برای دریافت مجوز از شهرداری، چه هزینه‌های دیگری به آنها تحمیل می‌شود؟ انصاری در پاسخ به این پرسش به جز بحث عوارض که می‌تواند بالانس عرضه و تقاضا را به هم بزند، احتمال دریافت مبالغی به ازای ثبت نام هر راننده و همچنین پرداخت مبالغی به عنوان عضویت و دریافت مجوز از شهرداری را بیان می‌کند: «این مسائل در کنار هم می‌تواند هزینه‌های یک شرکت تاکسی‌ آنلاین را به شدت افزایش دهد و بخشی از آن هم به مصرف‌کننده منتقل می‌شود.»

میلاد منشی‌پور، مدیرعامل تپسی در نشست خبری مشترک با اسنپ در مرداد ماه گفته بود که عدد و رقمی در خصوص پرداخت عوارض در تهران اعلام شده که می‌تواند ظرف ۲ هفته به کار تپسی پایان داده و آن را با ورشکستگی مواجه کند:

«اسنپ را نمی‌دانم، اما ما با آن عوارض ۲ هفته‌ای ورشکسته می‌شویم. تعیین عوارض هم باید حدی از منطق و اقتصاد داشته باشد. رییس تاکسیرانی یکی از شهرها به ما گفت می‌خواهیم مدل کسب‌وکار شما را به نحوی تغییر دهیم تا ناکارآمد شوید و در صورت تصویب این لایحه، تاکسی‌های آنلاین ماهیت اصلی خود را از دست می‌دهند.»