طلسم شده، تکراری و حاشیه‌ساز؛ مروری بر تمام تصاویر روی جلد سری فیفا

بدون شک در جریان حواشی کاور فیفا 19 و حذف کریستیانو رونالدو از روی جلد آن بعد از گذشت تنها 5 ماه هستید؛ با اینکه در نگاه اول به نظر چندان مهم نیست، اما قرار گرفتن روی کاورِ یکی از بازی‌های فیفا افتخاری بزرگ برای هرکدام از بازیکنان حرفه‌ای دنیا محسوب می‌شود.

رونالدو در سال 2018 که برای نخستین بار به عنوان سمبل فیفا 18 انتخاب شد عنوان کرد «انتخاب شدن به عنوان نفر اصلی کاور این بازی برای من بسیار لذت بخش است و به آن افتخار می‌کنم. ممنونم EA Sports!» اما این افتخار همیشه هم اتفاق خوبی نبوده و هر از گاهی به عنوان طلسمی نانوشته شناخته می‌شود.

تاکنون 26 نسخه از بازی شبیه ساز فوتبالی الکترونیک آرتز منتشر شده و بازیکنان بسیار زیادی روی کاور اصلی آن قرار گرفته‌ اند؛ بعضی مانند «وین رونی» از این حیث رکورددار هستند و برخی مثل «کاکا» فقط یک فصل روی بیلبوردها قرار گرفتند.

اما اصلی‌ترین نکته جایی است که گفته می‌شود گاهی اوقات نفرینی برای کاور فیفا وجود دارد و وقتی ستاره‌ای روی آن حاضر می‌شود، در فصل فوتبالی پیش‌ِرو یا افت شدیدی می‌کند، یا مصدومیتی طولانی مدت گریبانش را می‌گیرد یا رسوایی و مشکلاتی از این دست سراغش می‌آید.

به این بهانه می‌خواهیم مروری بر تمامی 26 کاور (بهتر است بگوییم 27 کاور) بازی محبوب فیفا در طول تاریخ داشته باشیم و ضمن مرور نام افرادی که روی آنها قرار گرفته‌اند، روایتی کوتاه از ماجراهای پیرامونش بخوانیم. با دیجیاتو همراه باشید.

FIFA International Soccer

نخستین شمارۀ بازی فوتبالی الکترونیک آرتز در سال 1993 روانه بازار شد؛ این بازی که به صورت غیر رسمی FIFA 94 نام داشت، بسیار موفق ظاهر گردید و با وجود اینکه تنها 15 روز قبل از اتمام سال میلادی عرضه شد، توانست به عنوان پرفروش‌ترین بازی آن سال شناخته شود. بعید است تصویر بازیکنان فوق را شناخته باشید؛ «دیوید پِلات» بازیکن تیم ملی انگلستان به همراه «پیوتر شویرسزوسکی» هافبک لهستانی روی کاور بازی قرار داشتند.

FIFA Soccer 95

اگر حضور دو بازیکن نه چندان مطرح و موفق روی کاور نسخه قبلی برایتان عجیب به نظر رسید، بهتر است بدانید برای فیفا 95 «اریک تورستوت» دروازه بان تیم ملی نروژ و باشگاه تاتنهام انتخاب شد. این بازی نتوانست به اندازه نسخه قبلی بفروشد، اما کارشناسان آن را به مراتب بهتر و جذاب‌تر می‌دانستند.

FIFA Soccer 96

یکی دیگر از موفق‌ترین نسخه‌های فیفا بود؛ برای نخستین بار روی کنسول پلی استیشن منتشر شد و توانست به پرفروش‌ترین بازی سال تبدیل گردد. اغلب کارشناسان و هواداران فیفا 96 را برای ارائه قابلیت‌های جدید و هوش مصنوعی خوب تحسین کردند. بدون هیچ دلیل قانع کننده‌ای «اندی لگ» بازیکن باشگاه بیرمینگام که کلاً 6 بازی ملی در کارنامه خود دارد به همراه «لوان سابائو» بازیکن تیم ملی رومانی روی کاور بازی قرار داشتند.

FIFA 97

اگر سن و سالی ازتان گذشته باشد و تجربۀ این بازی را به خاطر بیاورید، حتماً می‌دانید فیفا 97 همان نسخه‌ای بود که برای اولین بار سه بُعدی دیده می‌شد و البته امکان بازی کردن در دو سبک متفاوت شبیه‌ساز و اکشن را در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌داد؛ با انتخاب سبک اکشن می‌توانستیم به بدترین نحو ممکن روی بازیکنان حریف خطا کرده و بعد از درگیری آنها را از وسط به دونیم تقسیم کنیم! «دیوید ژینولا» بازیکن فرانسوی باشگاه‌های پاریس سن ژرمن، نیوکاسل و تاتنهام روی کاور فیفا 97 قرار داشت.

FIFA: Road to World Cup 98

الکترونیک آرتز به بهانۀ جام جهانی 98 از کاورهای متعدد و مخصوص ملیت‌های مختلف استفاده کرد؛ «رائول» روی کاور نسخه اسپانیایی، «ژینولا» برای فرانسه، «پائولو مالدینی» برای ایتالیا، «اندریاس مولر» برای آلمان و «دیوید بکام» روی جلد نسخه بین‌المللی فیفا 98 رفت. اما این مسئله به هیچ وجه برای ستارۀ جوان انگلیسی خوش‌یمن نبود و طلسم آغاز شد؛ دقیقه 47 دیدار بین انگستان و آرژانتین در مرحله یک چهارم نهایی جام جهانی، درگیری و شیطنت کوچکی میان دیگو سیمئونه و دیوید بکام رخ داد. اتفاقی که منجر به اخراج مستقیم بکام و در نتیجه حذف انگلستان از رقابت‌ها گردید.

FIFA 99

پنجمین نسخه از بازی فوتبالی EA Sports هم مثل همیشه موفق ظاهر شد و برای ماه‌ها در صدر پرفروش‌ترین بازی‌های بریتانیا قرار داشت. «دنیس برکمپ» افسانه هلندی باشگاه آرسنال روی کاور فیفا 99 قرار گرفت، اما نفرین ادامه داشت؛ اگرچه عملکرد برکمپ در آن فصل چندان هم بد نبود و آرسنال با منچستر یونایتد برای قهرمانی در لیگ رقابت می‌کرد، در دیدار نیمه نهایی FA Cup ستاره هلندی توپچی‌های لندن پنالتی حساسی را از دست داد و در نتیجه شیاطین سرخ پیروز شدند. برکمپ بعد از آن اتفاق دیگر هیچ وقت پنالتی نزد.

FIFA 2000

اولین قسمت از فیفا که با انتقاداتی همراه شد؛ کارشناسان معتقد بودند گل زدن از طریق شوت محکم بیش از حد ساده است و عملکرد مدافعان هوش مصنوعی خیلی احمقانه به نظر می‌رسد؛ دوران افول فیفا کم کم از این سال استارت خورد و حتی پورت گیم‌بوی بازی عملاً شکست خورد. «سول کمپل» ستاره انگلیسی تبار باشگاه تاتنهام (در آن زمان) روی کاور فیفا 2000 قرار داشت.

FIFA 2001

دوران پلی استیشن 2 از راه رسید، اما از سوی مقابل کونامی و Winning Eleven نیز قد علم کردند؛ با وجود گرافیک بالاتر و امتیازات قابل قبول بازی، فیفا 2001 نزدیک به 100 هزار نسخه نسبت به سال قبل کمتر فروخت و رقابت رفته رفته آغاز شد. توجهِ ویژۀ EA Sports به تیم ملی انگستان و پریمیر لیگ همچنان ادامه داشت و «پل اسکولز» ستاره منچستر یونایتد روی کاور این بازی قرار گرفت.

FIFA 2002

سیر نزولی بازی‌های فیفا با روندی آرام طی می‌شد؛ به موجبِ میزبانی مشترک کره جنوبی و ژاپن برای جام جهانی 2002، الکترونیک آرتز اکثر لایسنس‌های تیم‌های ملی را از دست داد و در همین وهله PES قدرت بیشتری گرفت. «تیری آنری» ستاره بی‌چون و چرای آن سال‌ها، افسانۀ آرسنال و تیم ملی فرانسه روی کاور فیفا 2002 قرار گرفت، لازم به ذکر است کاور نسخه جام جهانی بازی تنها تصویری از رقابت‌ها بود و بازیکنی روی آن قرار نداشت.

FIFA 2003

روند انتخاب چند بازیکن برای کاور فیفا از این سال آغاز شد و برای ده نسخه ادامه داشت؛ «ادگار داویدز» بازیکن خاص و سرعتی تیم ملی هلند و باشگاه یوونتوس، «رایان گیگز» سرمربی فعلی تیم ملی ولز و ستاره باشگاه منچستر یونایتد و «روبرتو کارلوس» افسانه برزیل و رئال مادرید به عنوان سفیران فیفا 2003 انتخاب شدند. گفتنی است این بازی برای نخستین بار روی کنسول ایکس باکس نیز منتشر شد و بازخوردهایی متعادل و بعضاً خوب و بد داشت.

FIFA 2004

این نسخه پیشرفت چندانی نسبت به سال گذشته نداشت و امتیازاتی مابین 7.0 الی 8.5 از دیدگاه کارشناسان کسب کرد؛ PES رو به اوج حرکت می‌کرد و از این سو الکترونیک آرتز حرف تازه‌ای برای گفتن نداشت. «تیری آنری» با پیراهن باشگاه آرسنال، «الساندرو دل‌پیرو» ستاره تکرار نشدنی باشگاه یوونتوس و «رونالدینیو» افسانه تیم بارسلونا با پیراهن تیم ملی برزیل روی کاور فیفا 2004 حضور پیدا کردند.

FIFA 2005

اگرچه در آن سال فیفا به طور کامل در سایه PES قرار گرفته بود و کارشناسان معتقد بودند هنوز از نظر گیم پلی خیلی ضعیف است، فیفا 2005 پیشرفت‌های زیادی نسبت به نسخه سال قبل داشت. «پاتریک ویرا» هافبک بلندقامت آرسنال، «آندری شوچنکو» ستاره آث میلان به همراه «فرناندو مورینتس» با لباس تیم ملی اسپانیا روی کاور فیفا 2005 قرار گرفتند. حضور مورینتس در این نسخه با نفرین همراه شد؛ این بازیکن پیش از انتشار بازی از باشگاه رئال مادرید به صورت قرضی راهی موناکو شده بود و فصلی بسیار بد را سپری نمود، 6 گل در 38 بازی!

FIFA 06

بالاخره الکترونیک آرتز دست از سر اسامی 4 رقمی برداشت و تعداد ستاره‌های حاضر روی کاور را به عدد 2 کاهش داد. «وین رونی» جوان گلزن منچستر یونایتد و تیم ملی انگستان به همراه «رونالدینیو» این بار با پیراهن باشگاه بارسلونا بیلبوردهای تبلیغاتی فیفا 06 را مزین کردند. گفتنی است وین رونی در اولین تجربۀ 7 ساله‌اش برای حضور روی کاور فیفا بدشانسی آورد و در عین از دست دادن قهرمانی در پریمیر لیگ، از ناحیه استخوان کف پا دچار مصدومیت طولانی مدت شد و در جام جهانی 2006 نیز نتوانست گلی به ثمر برساند. کارت قرمز و درگیری‌اش با کریستیانو رونالدو در جریان دیدار با تیم ملی پرتغال هم که حتماً خاطرتان هست.

FIFA 07

ایکس باکس 360 تقریباً یک سال زودتر از پلی استیشن 3 روانه بازار شد و مایکروسافت از این اهرم استفاده کرد و طی قراردادی با الکترونیک آرتز، محتوایی ویژه برای فیفا 07 تدارک دید. گیم پلی و گرافیک بازی روی نسخه کنسول نسل جدید به مراتب بهتر از سایر نسخه‌ها بود و این مسئله توانست عنوان مورد بحث را تا حدی از زیر سایۀ PES خارج نماید. ناگفته نماند دقیقاً مثل سال قبل «وین رونی» و «رونالدینیو» روی کاور فیفا 07 قرار داشتند.

FIFA 08

پلی استیشن 3 نیز از راه رسید و گیم پلی و گرافیک «نسل بعد» برای دو کنسول تازه نفس به صورت اختصاصی در نظر گرفته شد؛ البته نسخه پی‌سی از موتور قدیمی استفاده می‌کرد و این مسئله به مذاق خیلی از هواداران خوش نیامد، هرچند که فروش کنسول‌ها را قوت بخشید. اشتباه نمی‌کنید، «وین رونی» و «رونالدینیو» باز هم با همان ترکیب روی کاور فیفا 08 حضور پیدا کردند.

FIFA 09

همچنان PES پیشتاز بود، اما الکترونیک آرتز هم از دست کار نمی‌کشید و المان‌های متعددی از جمله امکان کنترل شادی پس از گل، آلتیمیت تیم و ارتقائات اساسی در موتور گرافیکی بازی را در فیفا 09 اعمال نمود. فروش و امتیازات این بازی روند صعودی به خود گرفت، اما اصلی‌ترین دلیل موفقیت نسبی آن را می توان افزایش چشمگیر لیگ‌ها و باشگاه‌های لایسنس شده دانست. ستاره‌های روی کاور فیفا 09 باز هم «وین رونی» از منچستر یونایتد و «رونالدینیو» این بار با پیراهن باشگاه آث میلان بودند.

FIFA 10

فیفا 10 جهشی بسیار خوب در تاریخ این عنوان محسوب می‌شود؛ ارتقای قابل توجه گیم پلی به عنوان اصلی‌ترین فاکتور یک شبیه‌ساز، مجموعه گزارش‌های حرفه‌ای و کامل به 12 زبان زنده دنیا، آلتیمیت تیم پیشرفته‌تر و جذاب‌تر و لایسنس‌های بی شمار به موفقیت فیفا 10 کمک زیادی کردند. «وین رونی» مثل همیشه، «فرانک لمپارد» بازی‌ساز زبردست باشگاه چلسی و «تئو والکات» مهاجم پرسرعت آرسنال (در آن زمان) روی بازی قرار گرفتند، اما طلسم گریبان والکات را گرفت؛ بعد از سپری شدن فصلی به یاد ماندنی، فابیو کاپلو نام تئو را از لیست انگلستان برای جام جهانی 2010 خط زد.

FIFA 11

از فیفا 11 به عنوان یکی از بهترین نسخه‌های دهه اخیر یاد می‌شود و در آن PES بالاخره به زیر کشیده شد. نسخه پی‌سی بازی نیز بالاخره از همان موتور قدرتمند کنسول‌ها موسوم به نسل بعد بهره‌مند گردید و بازی پیشرفت‌های بسیار زیادی در زمینه گیم پلی و گرافیک همراه داشت. «وین رونی» که پای ثابت کاورهای فیفا بود، اما در کنارش این بار «کاکا» قرار گرفت. طلسم گریبان ستاره دوست داشتنی و بی‌حاشیۀ رئال مادرید را گرفت و او به موجب مصدومیت‌های پیاپی، تنها 14 بار با پیراهن باشگاه اسپانیایی وارد زمین شد و فصلی ضعیف داشت.

FIFA 12

«وین رونی» که سر جای خودش هست؛ «جک ویلشر» جوان انگلیسی تبار باشگاه آرسنال یک بار برای همیشه روی کاور رسمی فیفا 12 قرار گرفت و بلافاصله گرفتار طلسم شد. ویلشر همان ابتدا مصدوم گردید و کل فصل را از دست داد، به این معنا که حتی یک بار هم پایش را درون مستطیل سبز نگذاشت. گفتنی است فیفا 12 نیز به عنوان یکی از موفق‌ترین نسخه‌های فیفا، با گیم پلی عالی و آلتیمیت تیم غنی شناخته می‌شود.

FIFA 13

بالاخره دوران «وین رونی» سر رسید و فیفا نیز مجدداً به حضور یک بازیکن روی کاور بازی بسنده کرد. «لیونل مسی» فوق ستاره آرژانتینی باشگاه بارسلونا در حالی که تا آن سال برندۀ 4 توپ طلا شده بود، با الکترونیک آرتز قرارداد بست و به تنهایی روی کاور فیفا 13 حاضر شد. مجموع نظرات در مورد این بازی مساعد بود و سیر صعودی فرنچایز را ادامه داد؛ فیفا 13 طی چهل و هشت ساعتِ نخستِ انتشار 1.23 میلیون نسخه فروخت، در حالی که در سوی مقابل PES روند نزولی فروش و استقبال خودش را دنبال می‌کرد.

FIFA 14

نسل هشتم از راه رسید، الکترونیک آرتز از موتور گرافیکی قدرتمند Ignite برای نسخه‌های ایکس باکس وان و پلی استیشن 4 استفاده نمود و به اعتقاد اکثر کاربران، بهترین بازی چند سال اخیر از نظر گیم پلی را روانه بازار نمود. «لیونل مسی» باز هم به تنهایی ستارۀ کاور بین المللی فیفا بود، هرچند که بسته بندی محصول به صورت منطقه‌ای دسته بندی شد و بازیکنان زیادی مثل «رابرت لواندوفسکی» و «گرت بیل» روی کاور کشورهایشان قرار گرفتند.

FIFA 15

این نسخه از بازی با افت نسبی همراه بود، اما در مجموع امتیازاتی مناسب کسب کرد؛ فیفا 15 برای نخستین بار به طور کامل لیگ برتر انگلستان را لایسنس کرد تا تجربه مسابقات در این رقابت‌ها هیچ تفاوتی از نظر ظاهری با دنیای واقعی فوتبال نداشته باشد. گفتنی است مانند سال گذشته «لیونل مسی» روی کاور بین المللی بازی قرار گرفت و در مناطق مختلف بازیکنان دیگری نیز در کنار وی ظاهر شدند. نسخه ویژه پریمیر لیگ بازی از «ادن هازارد» مهاجم چلسی استفاده نمود و طلسمی ناخوشایند نصیبش کرد. در حالی که ستاره بلژیکی فصلی فوق‌العاده را پشت سر گذاشته بود، در رقابت‌های سال جدید سایه‌ای از خودش هم نبود و تنها 4 گل در 31 بازی به ثمر رساند.

FIFA 16

فیفا 16 اولین نسخه از این عنوان بود که بانوان فوتبالیست و رقابت‌های ملی آنها را شبیه‌سازی نمود. «لیونل مسی» باز هم به تنهایی روی کاور بازی قرار گرفت، اما در برخی از نسخه‌های ویژه شاهد حضور «استف کتلی»، «الکس مورگان» و «کریستین سینکلر» بانوان تیم‌های ملی استرالیا، آمریکا و کانادا نیز بودیم. فیفا 16 از موفقیتی نسبی برخوردار گردید، اما با پیشرفت مجدد PES شدیداً به چالش کشیده شد.

FIFA 17

فیفا 17 برای نخستین بار در طول تاریخ از خط داستانی The Journey پرده برداشت و همین مسئله به علاوۀ استفاده از موتور گرافیکی فراست‌بایت 3 و همینطور پیشرفت و پشتیبانی قابل توجه در آلتیمیت تیم، باعث موفقیت و فروش بالای عنوان مورد بحث گردید. گفتنی است الکترونیک آرتز در اتفاقی نادر «مارکو رویس» مهاجم باشگاه دورتموند، «آنتونی مارسیال» بال پرسرعت منچستر یونایتد، «ادن هازارد» مهاجم چلسی و «خامس رودریگز» هافبک هجومی رئال مادرید (در آن سال) را به عنوان سفیران فیفا 17 انتخاب نمود و از کاربران خواست به یکی از آنها برای حضور روی کاور رای دهند؛ «مارکو رویس» آلمانی پیروز رقابت و گرفتارِ طلسم بود، وی در آن فصل دچار مصدومیت‌های پیاپی گردید.

FIFA 18

بدون شک گیم پلی فیفا 18 یکی از بهترین‌ها در دهه اخیر به شمار می‌آید؛ آلتیمیت تیم به شدت پشتیبانی شد و الکترونیک آرتز فروش و درآمد شگرفی ازآن خود کرد. برای کاور این بازی «کریستیانو رونالدو» برندۀ 5 توپ طلای جهان انتخاب گردید و در نسخه ویژه Icon نیز از «رونالدو نازاریو» برزیلی استفاده شد. ناگفته نماند فوق ستاره باشگاه رئال مادرید برای نسخه جام جهانی بازی نیز با پیراهن تیم ملی پرتغال روی کاور رفت.

FIFA 19

جدیدترین نسخه از فیفا موجی از انتقادات را از جنبه گیم پلی به خود دید و کاربران به هیچ وجه از برخی تغییرات اعمال شده راضی نیستند. کاور فیفا 19 هم همانطور که می‌دانید داستانی جالب دارد؛ «کریستیانو رونالدو» با پیراهن رئال مادرید برای کاور انتخاب شد، اما ناگهان به باشگاه یوونتوس پیوست و همه چیز تغییر کرد. بعد از آن نیز اتفاقاتی عجیب و جنجالی افتاد و الکترونیک آرتز تصمیم گرفت وی را تنها بعد از گذشت 5 ماه از انتشار از روی کاور حذف نماید. در حال حاضر «نیمار» مهاجم برزیلی پاریس سن ژرمن، «کِوین دبروینه» هافبک خلاق منچستر سیتی و «پائولو دیبالا» ستاره آرژانتینی یوونتوس در کنار هم کاور فیفا 19 را شکل داده‌اند.