لشکرکشی ایرانیان به صفحه اینستاگرام کایل واکر؛ فرهنگ بی‌فرهنگی آنلاین

دو شب پیش و در جریان مسابقه فوتبال برایتون در برابر منچسترسیتی، علیرضا جهانبخش در اوایل بازی با کایل واکر، مدافع انگلیسی و ملی پوش درگیر شد و در ادامه اتفاقاتی رخ داد که حداقل پیش بینی آن دشوار نبود و هجوم به پیج مدافع انگلیسی، یک بار دیگر باعث شد که ایرانیان تیتر رسانه‌های بین‌المللی شوند؛ البته نه در قالبی زیبنده و پسندیده.

حملات ایرانیان به صفحات اینستاگرامی و فیس بوکی بازیکنان فوتبال سابقه دیرینه‌ای دارد و آنها از لیونل مسی گرفته تا بنجامین ویلیامز، داور استرالیایی را با کامنت‌های تهدیدآمیز خود مورد حمله قرار دادند.

اتفاقی که برای کایل واکر رخ داده اما حکایت اسفناک‌تری دارد. ماجرا از این قرار است که ایرانیان به خاطر تشابه اسمی، کایل واکر مجری شبکه رادیویی بی بی منچستر را مورد حمله قرار دادند و این اقدام تا جایی پیش رفت که مجری رادیویی در دو پست مجزا (استوری) تشریح کرد که او کایل واکر بازیکن فوتبال نیست. اشتباهی حمله کردن ایرانیان نیز برای اولین بار رخ نداده و اگر خاطرتان باشد، پیش‌تر صفحه اینستاگرامی سوگورو اوساکا، دونده دوی ماراتن، به علت تشابه اسمی با بازیکن فوتبال تیم ژاپن مورد حمله ایرانیان قرار گرفته بود.

باید گفت که این‌ روز‌ها برخی ایرانیان دامنه هیجان‌های خود را وسعت داده‌اند و کافیست موضوعی کمترین ناراحتی را برای آنها به وجود آورد تا موبایل به دست گرفته و به شکل مجازی، به سراغ شخصی در آن سوی دنیا رفته و او را با الفاظ رکیک رو‌به‌رو سازند. در برخی از موارد، کار حتی از ناسزا گذشته و تهدید‌های عجیبی برای این افراد ارسال می‌شود که هر کدام مصداق بارز جرم است.

برخی از کارشناسان بر این باورند که باشگاه‌های خارجی به دلیل همین رفتارها کمتر تمایلی به سرمایه‌گذاری روی بازیکنان ایرانی دارند. «یاسمن اسماعیلی افجه» روانشناس در گفتگو با دیجیاتو این موضوع را چندان درست نمی‌داند اما آن را به طور کلی رد هم نمی‌کند. او به نقابی اشاره می‌کند که کاربران با زدن آن، اعتراض خود را در فضای مجازی علنی می‌کنند. او می‌گوید این مسائل نه سن و سال می‌شناسد و نه صرفا مختص ایران است؛ بلکه صرفا چون ما ایرانی هستیم اخبار اقدامات مخرب ایرانیان به گوشمان می‌رسد:

«البته اینکه این پدیده در ایران شکل بسیار بدی به خود گرفته و از خیلی کشورها رایج‌تر شده حرفی نیست اما باید گفت که کاربران کشورهای لاتین زبان نیز گاه از این حملات دسته جمعی علیه یک شخص خاص استفاده می‌کنند. ادبیات فضای مجازی همه کاربران شکل بدی به خود گرفته و اگر خاطرتان باشد ربات توییتری نیز بعد از چند ماه یادگیری، تبدیل به شخصی بد دهان و نژاد پرست شده بود.»

اشاره افجه به رباتی است که مایکروسافت آن را در شبکه اجتماعی توییتر فعال کرد و آن را طوری طراحی کرد که از کاربران توییتر یاد بگیرد و مانند آنها رفتار کند. این ربات بعد از چندی تبدیل به کاربری خشن و نژاد پرست شده بود که با الفاظی رکیک دیگران را مورد خطاب قرار می‌داد.

این کارشناس می‌گوید که آموزش‌های همگانی می‌تواند به حل چنین معضلی کمک کند. از نظر وی آموزش فرهنگ فضای مجازی این روزها از بسیاری از آموزش‌های تدریس شده در مدارس واجب‌تر است و با آن باید مثل موضوع بهداشت در مدرسه رفتار شود:

«این آموزش‌ها باید در کتب درسی قرار بگیرد و معلمین نیز نسبت به آن آگاه و مسلط باشند. این آموزش‌ها باید از کودکی به افراد داده ‌شود تا در بزرگسالی شاهد این نوع رفتارها از آنها نباشیم.»

پیش‌تر «دکتر حریرچی»‏، جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی نیز در گفتگوی تفصیلی خود با دیجیاتو درباره بروز این گونه رفتارها در فضای مجازی نظرات جالبی را ارائه داد:

«خشونت کلامی بیشترین نوع خشونتی است که ما در ایران شاهد آن هستیم. این نوع از خشونت، امروزه در فضای مجازی بیشتر از همیشه کاربرد داشته و ماهیتی طنز پیدا کرده است. ما در قالب جوک و لطیفه و حرف‌های طعنه آمیز به یکدیگر این خشونت را منتقل می‌کنیم. اگر هم کسی در بین کاربران نخواهد این چنین رفتار کند‏، مورد پذیرش دیگر کاربران قرار نمی‌گیرد و طرد می‌شود. نتیجه این شده که با موج گفتارها و فرهنگ غلط یک سری کاربر، بقیه همراه می‌شوند.»