از تهدید تا جنگ رسانه ای؛ نگاهی به شرایط عجیب و غریب بازار خودرو کشور

چند هفته قبل بود که کمسیون صنایع مجلس در طرحی موسوم به ساماندهی بازار خودرو، خواستار بازگشت شورای رقابت به روند قیمت گذاری خودروهای تولیدی در کشور شد و همزمانی اعلام این خبر با آغاز روند کاهش نسبی قیمت ارز و تشدید برخی گمانه زنی های سیاسی، به نزولی شدن قیمت ها در بازار خودرو انجامید. با این وجود خودروسازان به شدت با بازگشت شورای رقابت به ماجرای قیمت گذاری مخالفت کردند و حالا نیز به نظر می رسد که با دستور تازه معاون اول ریاست جمهوری مبنی بر افزایش تولید و عرضه خودرو در بازار، ماجرای بازگشت شورای رقابت از دستور کار خارج شده است.

در این شرایط خبر می رسد که خودروسازان تصمیم گرفتند تا سرعت عرضه خودروهای ثبت نامی به بازار خودرو را افزایش دهند و ظاهرا قرار است تا شهریورماه امسال، معوقات خودروهای ثبت نامی سال 97 به مشتریان تحویل داده شود. البته اجرا شدن این تصمیم گیری، بستگی زیادی به مسئله تامین قطعات یدکی توسط قطعه سازان دارد که ظاهرا این روزها با مشکلاتی در خصوص تامین مواد اولیه و انتقال پول به کشورهای تامین کننده مواد اولیه مواجهند و به همین دلیل با دست یابی به ظرفیت اسمی خود فاصله ای قابل توجه دارند.

از سوی دیگر، رئیس صنف فروشندگان و نمایشگاه داران بازار خودرو تهران، از کاهش قابل توجه قیمت خودروها در بازار سخن می گوید و احتمال بازگشت قیمت ها به زمستان 97 را دور از ذهن نمی داند. این مسئله در شرایطی از سوی سعید موتمنی مطرح می شود که شماری از فعالان بازار رکود شدید را عاملی برای کاهش قیمت ها می دانند، اما به ریزش قیمت ها تا رقم های اعلامی در سال 97 موافق نیستند.

غلامپور، یکی از نمایشگاهداران خودرو در شهر کرج در این رابطه می گوید که "پس از کاهش قیمت دلار طی چند هفته اخیر، خریدار در بازار بسیار کم شده و قیمت بعضی از خودروهایی که در ابتدای امسال افزایش انفجاری داشتند کاهش یافته است.برای مثال مزدا 3 یا پژو 2008 از جمله خودروهایی بودند که اوایل اردیبهشت با رقم های عجیب بیش از 450 میلیون تومان نیز آگهی می شدند و حالا قیمت این خودروها به کمتر از 400 میلیون تومان رسیده است.

در همین رابطه قیمت گذاری خودروهای وارداتی نیز که بیش از سایر خودروهای تولیدی و مونتاژی از نرخ ارز نشات می پذیرد، حالا دچار اخلال شده و به دلیل تعداد اندک معاملات چنین خودروهایی در سطح بازار و حذف شدن قیمت آگهی های اینترنتی، خرید و فروش این دسته از خودروها با ریسک بالایی همراه شده است. جالب تر آنکه سرانجام خبرهایی از ترخیص خودروهای وارداتی مانده در گمرک، به گوش می رسد اما پروسه شماره گذاری این خودروها با مشکلات مربوط به قیمت گواهی اسقاط گره خودرو و از این رو تاکنون اغلب خریداران به خودروهای وارداتی مدل 2017 و 2018 ثبت نامی خود نرسیده اند.

بنابراین این احتمال وجود دارد که شوک قیمتی دیگری با شماره گذاری حدود 7 هزار خودرو وارداتی در انتظار بازار خودرو های گران قیمت باشد.

با این وجود به نظر می رسد که قیمت خودروهای ارزان تر نظیر پژو 405 و پراید یا تیبا، نوسان کمتری را تجربه کرده است. در واقع قیمت گذاری چنین خودروهایی ارتباط مستقیمی به میزان عرضه و تیراژ تولید دارد و تنها در صورتی کاهش قیمت پراید به زیر 45 میلیون تومان قابل تصور است که در مدت زمانی کوتاهی، شمار قابل توجهی از این خودروها روانه بازار شود.

مسلما تحقق این امر به فراهم بودن بسترهای اقتصادی و سیاسی، ثبات یا کاهش نرخ ارز بستگی دارد و از این رو می توان به کاهش نسبی قیمت خودروهای موجود در بازار، در صورت بهبود شرایط دلخوش بود، اما تا آن زمان به نظر می رسد که نوسانات قیمت خودروها تابعی از شرایط رکود در بازار و نوسانات قیمت ارز باشد که ظاهرا از الگوی قابل پیش بینی و مشخصی نیز پیروی نمی کند.