آیا اسکوتر برقی سبزترین وسیله حمل و نقل درون شهری است؟

اسکوتر برقی معمولاً به عنوان یکی از وسایل حمل و نقل سبز در نظر گرفته می شود و سازندگان هم روی این ویژگی مانور می دهند، اما آیا استفاده از این ابزار بهترین راه برای کاهش آلودگی هوا محسوب می شود؟ واقعیت پیچیده تر از اینهاست.

تحقیق جدید دانشگاه ایالتی کالیفرنیای شمالی نشان می دهد اگرچه اسکوتر برقی در مقایسه با بیشتر خودروها برای محیط زیست بهتر است، اما مزیتی نسبت به دیگر گزینه ها از جمله دوچرخه، پیاده روی و حتی برخی انواع حمل و نقل عمومی ندارد. اکثر کاربران فکر می کنند اسکوتر برقی اثر کربنی از خود به جا نمی گذارد، ولی باید مراحل تولید، انتقال، تعمیر و نگهداری آنها را هم در نظر گرفت.

«جرمایا جانسون» استاد دانشگاه و مسئول اصلی این پژوهش می گوید:

اگر فقط جلوی پایتان را نگاه کنید، واضح است که اسکوتر برقی را بدون هیچگونه دود و آلودگی می بینید. باید چند گام به عقب برگردید و چرخه عمر کامل این محصول را در نظر بگیرید.

جانسون و تیمش با استفاده از روش تحلیل چرخه عمر، چند گام به عقب برگشتند و صنعت اسکوترهای اشتراکی را ارزیابی کردند. برای این کار، باید تمامی فرایندهای دخیل در ابعاد مختلف چرخه عمر اسکوتر برقی را بررسی نماییم: تولید مواد اولیه مثل باتری های لیتیوم-یونی و قطعات آلومینیومی، فرایند ساخت، ارسال اسکوتر از کشور مبدأ (معمولاً چین) به شهرهای مقصد، عملیات جمع آوری، شارژ و پخش مجدد اسکوترها در سطح شهر برای استفاده دیگر کاربران.

نتایج این تحقیق نشان داد راندن خودروی شخصی بدترین گزینه ممکن برای محیط زیست است، اما استفاده از اتوبوس (به خصوص اتوبوس های دیزلی در مسیرهای پر ترافیک) نسبت به اسکوتر برقی برتری دارد. راه رفتن و دوچرخه سواری (حتی دوچرخه های برقی) هم گزینه های بهتری نسبت به اسکوتر برقی محسوب می شوند.

هر مایل سفر با اسکوتر برقی حدود 200 گرم دی اکسید کربن آزاد می کند

در مجموع به ازای هر مایل سفر با اسکوتر برقی حدود 200 گرم CO2 آزاد می شود. این رقم برای خودرو به حدود 400 گرم می رسد. شکی نیست که اسکوتر برقی نسبت به خودرو گزینه بهتریست، ولی مشکل اینجاست که فقط یک سوم سفرهای انجام شده با اسکوتر جایگزین سفر با خودرو می شوند. تحقیق روی این موضوع نشان داد 49 درصد کاربران به جای پیاده روی یا دوچرخه سواری از اسکوتر برقی استفاده می کنند و فقط 34 درصد از این وسیله حمل و نقل به جای خودروی شخصی بهره می گیرند.

مسئله اصلی نه به مصرف برق اسکوترها، بلکه به مواد اولیه مورد استفاده (عمدتاً آلومینیوم) و کربن تولید شده توسط خودروهایی بر می گردد که اسکوترها را شبانه از سطح شهر جمع کرده و آنها را شارژ می کنند. بعضی استارتاپ ها امکان رزرو کردن اسکوتر را فراهم کرده اند تا جستجوی شبانه برای یافتن اسکوتر و شارژ آن را کاهش دهند. تولید اسکوترهای بادوام تر هم می تواند در کاهش اثر کربنی آنها مؤثر باشد.

اما در نهایت، این ادعا که اسکوتر برقی سبزترین روش حمل و نقل درون شهری محسوب می شود، صحت ندارد و شرکت های ارائه دهنده این خدمات باید راهکاری اساسی برای رفع این معضل پیدا کنند.