رویکرد جدید ساترا: خود تنظیم‌گری برای رسانه‌های صوت و تصویر

«ساترا» یا «سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی» از پیش‌نویس اساسنامه یک نهاد «خود تنظیم‌گر» جدید برای رسانه‌های صوت و تصویر رونمایی کرد. در جلسه‌ای که با حضور نمایندگانی از شرکت‌های کافه بازار، فیلم‌ نت، آپارات، نماوا، آنتن و پیشتاز مووی برگزار شد، اعلام شد که نهاد خودتنظیم‌گر جدید، که توسط نمایندگانی از خود این شرکت‌ها و صنف مربوط تشکیل می‌شود، در کنار ساترا قرار است بر فعالیت رسانه‌های حوزه صوت و تصویر نظارت کند و در صورت شکل گیری اختلاف احتمالی، ساترا به عنوان مرجع نهایی وارد عمل می‌شود.

«محمدصادق امامیان»، رئیس ساترا در جلسه رونمایی از پیش‌نویس اساسنامه این نهاد خودتنظیم‌گر اعلام کرد که ماهیت فضای مجازی ابعاد مختلفی دارد، از این رو نه ساترا توان تنظیم‌گری همه حوزه‌های مربوط به صوت و تصویر در فضای مجازی به معنای سنتی را دارد و نه هیچ نگاه کارشناسی این موضوع را تایید می‌کند که همه مسئولیت‌ها در یک حوزه منحصرا بر عهده یک نهاد دولتی باشد:

«فضای رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر به قدری گسترده و پیچیده است که هیچ سازمانی نمی‌تواند به تنهایی مسئولیت این حوزه را برعهده بگیرد. به این موضوع به علت ضعف دانش و توان است که همه نهادهای حاکمیتی با آن مواجه هستند.»

امامیان با اشاره به دغدغه مشترک حاکمیت و رسانه ها برای «ایجاد فضایی امن و مطمئن برای کاربران»، گفت: «بسیاری از موضوعات مربوط به رسانه‌های صوت و تصویر از یک سو دغدغه حاکمیتی است و از سوی دیگر دغدغه خود رسانه‌هاست. از این رو ما نیازمند همکاری و همیاری رسانه‌ها هستیم، زیرا هم دغدغه‌هایمان مشترک است و هم ما نیازمند کمک جدی هستیم.»

رئیس ساترا در این جلسه همچنین گفت که به «خودتنظیم‌گری» به عنوان یک نیاز نگاه می‌کند نه یک حوزه تشریفاتی: «ما به دنبال مجموعه‌ای هستیم که برخی امور ساترا را به آن واگذار کنیم و تشکیل این نهاد نافی نهادهای دیگر یا منافع شخصی رسانه‌ها نیست و بیشتر کانال ارتباطی ساترا با رسانه‌هاست.»

او توضیح داد که ایده این است که چگونه نهاد یا تشکلی را ایجاد کنیم که به نوعی نماینده همه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر قانونمند در کشور باشد و از طریق این نهاد، تعاملات ساترا و رسانه‌ها شکل نظام مندی پیدا کند: «ارتباطاتی که امروز بین ساترا و رسانه‌ها وجود دارد ارتباطات سازنده‌ای نیست بلکه بیشتر برای حل مشکل است.»

در ادامه‌ی نشست، معاون تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا توضیحاتی را در خصوص کلیات اساس‌نامه نهاد خود تنظیم‌گر رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ارائه کرد. «وحید فرهمند» در این باره گفت: «هدف از این اساس‌نامه این است که بخشی از وظایف ساترا به خود رسانه‌های دارای مجوز ساترا واگذار شود که کیفیت واگذاری تابع قابلیت و عملکرد رسانه‌هاست.»

به گفته او، طبق اساس‌نامه، نهاد خودتنظیم‌گر ۵ رکن دارد: مجمع عمومی، هیات عامل، دبیرکل، هیات تشخیص و ذی حساب. مجمع عمومی مهمترین رکنی است که نماینده همه رسانه‌های دارای مجوز در آن حضور دارند و کارکرد شبه‌تقنینی دارد.

فرهمند در خصوص اهداف این نهاد نیز گفت: «استفاده از ظرفیت فعالان صنعت صوت و تصویر در فرایند تنظیم‌گری، تحقق منافع عمومی، کاهش سطح مداخلات حاکمیتی ساترا در فرآیندهای تنظیم‌گری، توانمندسازی رسانه‌های صوت و تصویر و فراهم کردن زمینه بهره‌برداری از نوآوری‌ها از جمله اهداف تشکیل نهاد خود تنظیم‌گر رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر هستند.»

معاون تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا با بیان اینکه این نهاد ۴ کمیته‌ی ایستا دارد که بنابر نظر اعضا، کمیسیون‌های موقت هم قابل تشکیل است، در خصوص برخی وظایف این نهاد گفت: «از جمله مهمترین وظایف این نهاد را می‌توان ارتقای بهره‌وری و استفاده بهینه از منابع، ایجاد ساز و کارهای مناسب نهادی در جهت توسعه صنعت رسانه‌های صوت و تصویر، ارتقای فرهنگ عمومی استفاده از خدمات و محتوای صوت و تصویر فراگیر، ایجاد تسهیلات حمایتی برای رسانه‌های صوت و تصویر و... دانست.»

این پیش نویس که هنوز منتشر نشده است، در اختیار رسانه و شرکت‌های حاضر در جلسه قرار گرفته تا در رابطه با آن بحث و گفتگو کنند و نظرات خود را در رابطه با آن به ساترا منتقل کنند.