راهنمای کامل برای آشنایی با پردازنده‌های اگزینوس سامسونگ؛ هرآنچه باید بدانید

سامسونگ یکی از معدود تولیدکنندگان اسمارت‌فون در جهان است که توانایی تولید پردازنده‌های خودش را دارد و غیر از این کمپانی کره‌ای، تنها اپل و هواوی قادر به انجام چنین کاری هستند. این کار به سامسونگ اجازه می‌دهد که چیپست‌های کاملا هم‌سو با نیازهای خود بسازد و در تئوری نیز اندکی در هزینه‌هایش صرفه‌جویی کند.

خانواده پردازنده‌های اگزینوس سامسونگ را می‌توان در هر چیزی، از پرچمداران مجهز به تکنولوژی 5G گرفته تا موبایل‌های ۱۰۰ دلاری یافت. با درنظرگیری این موضوع، بیایید به مرور هرآن‌چیزی بپردازیم که باید راجع به این چیپست‌ها بدانید.

پرچمدار: اگزینوس در برابر اسنپدراگون

سامسونگ برای مدتی بسیار طولانی مشغول به عرضه دو مدل از موبایل‌های پریمیوم سری گلکسی بوده است و اصلی‌ترین وجه تمایز به چیپست‌های مورد استفاده بازمی‌گردد. پرچمداران گلکسی در آمریکا، چین و چند بازار دیگر جهان همراه با چیپست اسنپدراگون کمپانی کوالکام از راه می‌رسند. در این بین مناطق اروپا، خاورمیانه، آفریقا و کره جنوبی معمولا ورژنی را دریافت می‌کنند که به پردازنده خانگی اگزینوس مجهز است.

آخرین و بهترین چیپست اگزینوس در سال ۲۰۲۱، اگزینوس ۲۱۰۰ است که می‌توانید آن را در خانواده گلکسی اس ۲۱ بیابید

آخرین و بهترین چیپست اگزینوس در سال ۲۰۲۱، اگزینوس ۲۱۰۰ است که می‌توانید آن را در خانواده گلکسی اس ۲۱ بیابید. این پردازنده از ساختار سه خوشه‌ای برخوردار شده، یعنی درست مانند همان چیزی که در چیپست‌های پرچمدار کوالکام و هواوی مشاهده کرده‌ایم. به این ترتیب در اگزینوس ۲۱۰۰ شاهد یک هسته پردازشی Arm Cortex-X1 برای وظایف بسیار سنگین، سه هسته Cortex-A78 برای وظایفی که فشار پردازشی متوسط وارد می‌کنند و چهار هسته Cortex-A55 برای وظایف ساده هستیم.

اگزینوس ۲۱۰۰ ضمنا به پردازشگر گرافیکی سطح پرچمدار Arm Mali-G78 MP14 و یک واحد پردازش عصبی سه هسته‌ای برای یادگیری ماشینی مجهز است و با فرآیند ۵ نانومتری تولید شده است. از دیگر قابلیت‌های برجسته اگزینوس ۲۱۰۰ می‌توان به ضبط ویدیو با رزولوشن 8K، پشتیبانی از دوربین‌هایی تا سقف ۲۰۰ مگاپیکسل، پشتیبانی از نرخ به‌روزرسانی ۱۲۰ هرتز در نمایشگر و پشتیبانی از شبکه‌های 5G از طریق یک مودم یکپارچه اشاره کرد. این مودم از دو استاندارد mmWave و sub-6Ghz پشتیبانی می‌کند و از این بابت تفاوت معناداری با مودم‌های 5G کوالکام ندارد.

این نخستین بار از سال ۲۰۱۵ است که یک چیپست پرچمدار اگزینوس همراه با تکنولوژی از پیش آماده آرم از راه می‌رسد و برای مثال اگزینوس ۹۹۰ سال گذشته که در خانواده گلکسی اس ۲۰ سامسونگ یافت می‌شد از تکنولوژی پردازنده داخلی Mongoose بهره می‌برد. متاسفانه اما سامسونگ در پایان سال ۲۰۱۹ میلادی تصمیم به تعطیلی واحد پردازنده‌های شخصی‌سازی شده خود گرفت.

چیپست پرچمدار قبلی سامسونگ یا همان اگزینوس ۹۹۰ که بالاتر اشاره شد، دو هسته شخصی‌سازی شده Mongoose M5، چهار هسته Cortex-A76 و چهار هسته Cortex-A55 داشت. این پردازنده ضمنا از پردازشگر گرافیکی Mali-G77 MP11 بهره می‌برد و با فرآیند ۷ نانومتری به تولید رسید. اگزینوس ۹۹۰ به خاطر مصرف بالاتری انرژی و عملکرد گرافیکی و چند هسته‌ای ضعیف‌تر نسبت به همتای اسنپدراگونی خود مورد انتقاد قرار گرفت. اما در هر صورت با چیپستی قدرتمند طرف بودیم که پرفورمنس کلی عالی داشت و اکثر بازی‌های موبایل را به بهترین شکل ممکن به اجرا در می‌آورد.

برجسته‌ترین موبایل‌های پرچمدار مجهز به چیپست اگزینوس:

• خانواده سامسونگ گلکسی اس ۲۱
• خانواده سامسونگ گلکسی نوت ۲۰
• خانواده سامسونگ گلکسی اس ۲۰

میان‌رده: قوت‌رسانی به خانواده گلکسی A

پردازنده‌های میان‌رده اگزینوس (که معمولا به دنبال برابری با خانواده اسنپدراگون ۷۰۰ کوالکام بودند) در گذشته عملکردی بسیار معمولی و فراموش‌شدنی از خود به نمایش می‌گذاشتند، اما سامسونگ در سال‌های اخیر به بهبود هرچه بیشتر پردازنده‌های میان‌رده خود پرداخته. آخرین و بهترین چیپست میان‌رده سامسونگ، اگزینوس ۱۰۸۰ است که حداقل روی کاغذ حتی از چیپست پرچمدار اگزینوس طی سال گذشته میلادی قدرتمندتر به نظر می‌رسد.

اگزینوس ۱۰۸۰ که با فرآیند ۵ نانومتری ساخته شده از آخرین تکنولوژی‌های کمپانی آرم بهره می‌برد و از جمله آن‌ها می‌توان به ساختار سه‌ خوشه‌ای پردازنده (شامل یک Cortex-A78 با فرکانس کاری ۲.۸ گیگاهرتز، سه Cortex-A78 با فرکانس کاری ۲.۶ گیگاهرتز و چهار Cortex-A55 با فرکانس کاری ۲ گیگاهرتز) و پردازشگر گرافیکی Mali-G78 MP10 اشاره کرد. اما مشخصات تحسین‌برانگیز در این چیپست میان‌رده همین‌جا به پایان نمی‌رسد.

ویوو نخستین تولیدکننده موبایل‌های اندرویدی بود که به سراغ اگزینوس ۱۰۸۰ سامسونگ رفت

پردازنده جدید سامسونگ از قابلیت‌های 5G نیز برخوردار شده، یک سیلیکون مخصوص برای یادگیری ماشینی دارد، از دوربین‌هایی تا سقف ۲۰۰ مگاپیکسل پشتیبانی می‌کند، قادر به فیلم‌برداری با رزولوشن 4K و نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه است و تا سقف ۱۴۴ هرتز نرخ به‌روزرسانی ارائه می‌دهد.

ویوو نخستین تولیدکننده موبایل‌های اندرویدی بود که به سراغ اگزینوس ۱۰۸۰ سامسونگ رفت و از آن در دیوایس‌های میان‌رده اما پریمیوم سری X60 استفاده کرد. اما از سوی دیگر می‌توان حدس زد که این چیپست راهش را به موبایل‌هایی نظیر برترین دیوایس‌های خانواده گلکسی A خود سامسونگ نیز باز خواهد کرد.

ستاره قبلی سامسونگ در دنیای چیپست‌های میان‌رده، اگزینوس ۹۸۰ سال ۲۰۲۰ بود که هنوز هم در سال ۲۰۲۱ بسیار توانمند به نظر می‌رسد. این چیپست ۹ نانومتری، نخستین پردازنده میان‌رده سامسونگ با قابلیت پشتیبانی از 5G بود،‌اما تنها از شبکه‌های sub-6GHz پشتیبانی می‌کرد و خبری از mmWave نبود. سایر مشخصات چیپست هم بسیار تحسین‌برانگیز است و شامل یک پردازنده هشت هسته‌ای (دو Cortex-A77 و شش Cortex-A55)، پردازشگر گرافیکی Mali-G76 MP5 و یک واحد پردازش عصبی برای وظایف مرتبط با یادگیری ماشینی می‌شود.

سامسونگ به فاصله چند ماه از اگزینوس ۹۸۰، اگزینوس ۸۸۰ را هم عرضه کرد که بسیاری از مشخصاتش را با چیپست قبلی به اشتراک گذاشته است. در واقع اصلی‌ترین وجوه تمایز اگزینوس ۸۸۰،‌سرعت کلاک پایین‌تر پردازنده، پشتیبانی از رزولوشن نمایشگر FHD Plus به جای QHD Plus، پشتیبانی از دوربین‌های واحد ۶۴ مگاپیکسلی به جای دوربین‌های ۱۰۸ مگاپیکسلی و فیلم‌برداری 4K با نرخ ۳۰ فریم بر ثانیه (به جای 4K با نرخ ۱۲۰ فریم بر ثانیه) است.

سری اگزینوس ۹۶ معمولا شباهات فراوانی به چیپست‌های ضعیف‌تر در سری اسنپدراگون ۶۰۰ دارد

اندکی بیشتر به عقب می‌رویم و به سه چیپست اگزینوس ۹۶۰۹، اگزینوس ۹۶۱۰ و اگزینوس ۹۶۱۱ می‌رسیم که به هیچ وجه اندازه چیپست‌های جدیدتر تحسین‌برانگیز نبودند. این چیپست‌ها مشخصاتی عمدتا یکسان دارند و برای مثال همگی از یک ساختار پردازنده (چهار هسته Cortex-A73 و چهار هسته Cortex-A53)، پردازشگر گرافیکی قدیمی‌تر Mali-G72 MP3، طراحی ۱۰ نانومتری و پشتیبانی از بلوتوث ۵ بهره‌مند شده‌اند. ساختار پردازنده در این چیپست‌ها را می‌توان با ارفاق فراوان هم‌رده با پرچمداران سال ۲۰۱۷ تلقی کرد، اما پردازشگر گرافیکی مورد استفاده بدون هیچ تردید برای اقتصادی نگه داشتن قیمت‌ها بوده است.

سری اگزینوس ۹۶ معمولا شباهات فراوانی به چیپست‌های ضعیف‌تر در سری اسنپدراگون ۶۰۰ (مانند اسنپدراگون ۶۳۶ و ۶۶۰ و ۶۶۲)، چیپست‌ کایرین ۷۱۰ هواوی و چیپست‌های قدیمی مدیاتک نظیر هلیو پی ۶۰، پی ۶۵ و پی ۷۰ دارد.

اگر باز هم از این عقب‌تر برویم، به چیپست‌های میان‌رده و سالخورده اگزینوس ۷۸۸۴، اگزینوس ۷۸۸۵ و اگزینوس ۷۹۰۴ می‌رسیم. تمام این چیپست‌ها با طراحی ۱۴ نانومتری، پردازنده‌های هشت هسته‌ای (دو Cortex-A73 و شش Cortex-A53) و پردازشگرهای گرافیکی نه‌چندان قابل توجه Mali-G71 MP2 از راه رسیدند. این چیپست‌ها تجربه‌ای قابل قبول و عملکرد خوب هنگام تصویربرداری را با خود به ارمغان می‌آورند، اما نمی‌توان انتظار چیزی فراتر از اجرای بازی‌های سبک را از آن‌ها داشت.

برجسته‌ترین موبایل‌های میان‌رده مجهز به چیپست اگزینوس:

• خانواده ویوو X60
  
• خانواده ویوو X30
• مدل 5G سامسونگ گلکسی A71
• مدل 5G سامسونگ گلکسی A51
• سامسونگ گلکسی M30s

اقتصادی: پردازنده‌های سالخورده

پردازنده‌های حقیقتا اقتصادی سامسونگ، همانطور که انتظارش را دارید، عملکردی کاملا معمولی از خود به نمایش می‌گذارند. اگزینوس ۸۵۰ آخرین چیپست در این رده است و احتمالا بهینه‌ترین چیپست اگزینوس موجود در جهان از نظر مصرف انرژی نیز باشد.

اگزینوس ۸۵۰ از پردازنده‌ای شامل هشت هسته Cortex-A55 برخوردار شده و بهبودی نسبی از نظر قدرت پردازشی و مصرف انرژی نسبت به چیپست‌های اقتصادی پیشین به وجود می‌آورد که معمولا به هشت یا حتی چهار هسته پردازشی Cortex-A53 مجهز شده‌اند. از سوی دیگر با این چیپست به پردازشگر گرافیکی Mali-G52 MP1 و پشتیبانی از دوربین‌هایی تا سقف ۴۸ مگاپیکسل دسترسی خواهید یافت.

پردازنده‌های حقیقتا اقتصادی سامسونگ، همانطور که انتظارش را دارید، عملکردی کاملا معمولی از خود به نمایش می‌گذارند

اما آنچه حقیقتا منجر به مصرف انرژی بسیار پایین‌تر نسبت به دیگر چیپست‌های اقتصادی اگزینوس می‌شود، ترکیب پردازنده سبک‌وزن و بهینه با طراحی ۸ نانومتری در اگزینوس ۸۵۰ است. این چیپست را اکنون می‌توان در موبایل گلکسی A21s یافت که یک باتری ۵۰۰۰ میلی‌آمپر ساعتی نیز دارد و در تئوری عمر باتری بسیار طولانی‌مدت را با خود به ارمغان می آورد. اما به هیچ وجه نباید انتظار اجرای بازی‌های پیشرفته و سه‌بعدی را داشته باشید و از سوی دیگر بارگذاری‌ها به شکلی سریع صورت نمی‌گیرند و عملکرد دوربین هم آنقدرها جای تحسین ندارد.

دیگر چیپست‌های اقتصادی اگزینوس را عمدتا پردازنده‌های بسیار قدیمی‌تر مانند اگزینوس ۷۸۷۰ و اگزینوس ۷۸۸۰ تشکیل داده‌اند. این پردازنده‌ها هشت هسته Cortex-A53 دارد، به گرافیک سالخورده سری Mali T مجهز شده‌اند،‌ از دوربین‌های بالاتر از ۳۲ مگاپیکسل پشتیبانی نمی‌کنند و طراحی ۱۴ نانومتری دارند. به این ترتیب با چیپست‌های روبه‌رو هستیم که بسیار شبیه به اسنپدراگون ۴۳۹ و هلیو پی ۲۲ ظاهر می‌شوند.

و در نهایت کم‌توان‌ترین چیپست سامسونگ،‌اگزینوس ۷۵۷۰ است که با چهار هسته Cortex-A53 (در واقع تیمی از شمار هسته‌های چیپست‌هایی که بالاتر به آن‌ها اشاره شد)، پردازشگر گرافیکی باستانی Mali-T720 MP1 و عدم پشتیبانی از دوربین‌های دوگانه از راه می‌رسد. چیپست‌های اقتصادی سامسونگ ضمنا سریع‌ترین LTE یا آخرین استانداردهای بلوتوث را ندارند و اگزینوس ۷۵۷۰ از این قاعده مستثنی نیست.

برجسته‌ترین موبایل‌های اقتصادی مجهز به چیپست اگزینوس:

• سامسونگ گلکسی A21s
• سامسونگ گلکسی A2 Core
• سامسونگ گلکسی A7 سال ۲۰۱۷
• سامسونگ گلکسی J2 Core سال ۲۰۲۰

آینده: سامسونگ، AMD و پردازشگر گرافیکی شخصی‌سازی شده

سامسونگ شاید واحد پردازنده‌های شخصی‌سازی شده خود را تعطیل کرده باشد، اما اکنون در همکاری با کمپانی تایوانی AMD در صدد تولید یک پردازشگر گرافیکی شخصی‌سازی شده برآمده است. باور عمومی اینست که دو کمپانی به استفاده از تکنولوژی RDNA شرکت AMD خواهند پرداخت و از آن به عنوان فونداسیونی برای پردازشگر گرافیکی اسمارت‌فون خود استفاده خواهند کرد.

سامسونگ اکنون در همکاری با AMD در صدد تولید یک پردازشگر گرافیکی شخصی‌سازی شده برآمده است

واحد نیمه‌هادی سامسونگ در جریان رویداد رونمایی از اگزینوس ۲۱۰۰ اعلام کرد که «محصول پرچمدار بعدی» از گرافیک AMD برخوردار خواهند بود. این کمپانی بعدا شفاف‌سازی کرد و گفت که منظور، پردازنده پرچمدار بعدی است و این یعنی در دیرترین حالت، تا سال ۲۰۲۲ میلادی شاهد نخستین پردازنده سامسونگ با پردازشگر گرافیکی AMD خواهیم بود.

این پردازنده نسل بعدی به احتمال قریب به یقین به موبایل‌های خانواده گلکسی اس ۲۲ و همینطور گلکسی زد فولد سال ۲۰۲۲ قوت خواهد رساند. هنوز مشخص نیست باید منتظر چه سطحی از عملکرد گرافیکی باشیم، اما می‌توان انتظار داشت که این چیپست نقش فونداسیونی قدرتمند را برای پروژه‌ها و چیپست‌های آتی ایفا کند.