رئیس پدافند غیرعامل: شبکه ملی اطلاعات سلسله مراتب دسترسی را ایجاد می‌کند

سردار «غلامرضا جلالی»، رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در یک گفتگوی تلویزیونی با برنامه بهارانه شبکه خبر، اعلام کرد که شبکه ملی اطلاعات به دنبال قطع دسترسی به «اینترنت بین‌الملل» نیست بلکه قرار است سلسله مراتب دسترسی را ایجاد کند.

او تاکید کرد که در طرح شبکه ملی اطلاعات، بحث قطع اینترنت مطرح نیست و آنچه مطرح است، «سلسله مراتب دسترسی» است. او در همین زمینه توضیح داد:

«کره جنوبی همین کار را کرده و ما نسبت به موضوع مطالعه کرده‌ایم. در داخل کشور سرعت حداکثری، در مرزها سرعت حداقلی و در داخل خدمات مبتنی بر دیتاسنترهای داخل کشور است. در واقع این یک الگوی نمونه از اینترنت است که حداکثر خدمات در اختیار مردم با حداقل هزینه و ایمنی است.»

برنامه بهارانه شبکه خبر، یک برنامه از پیش ضبط شده و غیرتخصصی نسبت به این موضوع است و به همین دلیل، هیچ توضیح بیشتری از رئیس سازمان پدافند غیرعامل در رابطه با اظهار نظرش خواسته نمی‌شود. از طرفی، مشخص نیست منظور او از سلسله مراتب دسترسی، بحث سرعت اینترنت است که برای آن از کره جنوبی مثال می‌زند یا بحث سطح دسترسی متفاوت برای کاربران اینترنت در داخل کشور.

با این حال در دو سال اخیر، بارها بحث سطح دسترسی کاربران داخل کشور به شبکه اینترنت از سوی نهادهای مختلف مثل دادستانی، مرکز ملی فضای مجازی، پدافند غیرعامل و وزارت ارتباطات مطرح شده است. از جمع‌بندی تمام اظهارنظرها، اینطور به نظر می‌رسد که بحث سطح بندی دسترسی به اینترنت، بیش از هر چیز وابسته به پروژه‌ای تحت عنوان «VPN قانونی» است.

آیین‌نامه VPN قانونی توسط دادستانی کل کشور و مرکز ملی فضای مجازی در حال تهیه است. قرار است بر اساس این آیین‌نامه، اپراتورهایی برای فروش VPN قانونی در کشور ایجاد شود. بیستم آبان ۹۸، «ابوالحسن فیروزآبادی» رییس مرکز ملی فضای مجازی در گفتگویی با دیجیاتو و در پاسخ به این پرسش که طرح قانون‌مند کردن فروش VPN در کشور چه کاربردی دارد و برای چه مطرح شده گفت:

«امروز با همکاری دادستانی آیین‌نامه‌ای در این زمینه تهیه شده که امیدواریم این بار با توجه به اقتصاد بزرگی که فروش این سرویس در کشور ایجاد کرده و با توجه به مسئولیت‌پذیری که از سمت دادستانی و وزارت ارتباطات شاهد آن هستیم اپراتورهای فروش VPN در کشور شکل بگیرد و فروش این سرویس در کشور قانونمند شود.»

اما ۱۱ شهریور ۹۸، چند ماه زودتر از این مصاحبه، وزیر ارتباطات نیز در صحن علنی مجلس درباره مافیای فروش فیلترشکن‌ها صحبت کرد و رسماً اعلام کرد که سیستم فیلترینگ با توجه به هم‌سطح بودنش برای همه، کارکرد مناسبی ندارد و سطح دسترسی باید متفاوت باشد.

«محمدجواد آذری جهرمی» در مجلس گفت که وزارت ارتباطات بارها و بارها تاکید کرده که باید فیلترینگ طبقه بندی شود: «نمی‌شود سطح سیستم و فیلترینگ اینترنت برای یک استاد دانشگاه و یا دانشجو و یا یک خبرنگار برابر باشد.»

از سوی دیگر رییس مرکز ملی فضای مجازی در مصاحبه آبان ماه ۹۸ با دیجیاتو، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا مرکز ملی فضای مجازی موافق طبقه بندی فیلترینگ یا همان سطح دسترسی به اینترنت است یا خیر، گفت: «ما هم مثل وزیر ارتباطات که اعلام کرد فیلترینگ برای یک پسر ۵ ساله و استاد دانشگاه نباید یکی باشد، موافق این موضوع هستیم که سطوح مختلف دسترسی تعریف شود و این موضوع را به کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه پیشنهاد دادیم. دلمان می‌خواست که دو سه ماه پیش این موضوع حل می‌شد اما امیدواریم در اسرع وقت این موضوع حل شود.»

آخرین اظهار نظر درباره موضوع VPN قانونی اما به ۱۷ اسفند ۹۹ برمی‌گردد؛ زمانی که فیروزآبادی رییس مرکز ملی فضای مجازی اعلام می‌کند که طرح مدیریت VPN با هدف طبقه بندی دسترسی کاربران به اینترنت، به زودی اجرا می‌شود. 

فیروزآبادی به خبرگزاری مهر گفته بود که این پروژه تحت عنوان مدیریت VPN و اینترنت کشور، برای دسترسی طبقات مختلف مانند خبرنگاران، پزشکان و دانشگاهیان با هدف رفع نیازهای اینترنتی آنها و ارائه شرایط بهتر سرویس دهی اجرایی می‌شود.

آنچه اهمیت مجموع این اخبار را افزایش می‌دهد یک اظهار نظر دیگر از سوی «جواد جاویدنیا»، سرپرست سابق معاونت مجازی دادستانی کل کشور است. او یک سال پیش، در فروردین ۹۹، در گفتگویی با خبرگزاری ایرنا رسماً اعلام کرد که تمامی VPN های موجود در بازار ایران غیرقانونی هستند و در زمان آغاز به کار رسمی VPN قانونی، مقابله با آن‌ها به صورت جدی‌تری دنبال و تشدید خواهد شد.