داستان نوکیا؛ از امپراتوری صنعتی تا سازنده موبایل (قسمت دوم)

در بازار موبایل، نام نوکیا یادآور گوشی‌های نوستالژیکی است که در برهه‌ای از زمان یکی از بهترین روش‌های ارتباطی را در اختیار کاربران قرار می‌داد. نوکیا طی بیش از ۱۵۰ سال قبل تاریخ پیچیده‌ای داشته و کسب و کارهای مختلفی را مورد بررسی قرار داده است و اختراعات مختلفی را در کارنامه فعالیت خود دارد.

در قسمت اول این مقاله تاریخچه عملکرد نوکیا را از آغاز فروتنانه‌اش تا تبدیل شدن به شرکتی قدرتمند در بازار موبایل و مالکیت کارخانه‌های تولید گوشی و در نهایت حضور کم‌رنگ در بازار،‌ مرور کردیم و در این مقاله تاریخچه موبایل‌های نوکیا را مرور خواهیم کرد.

جالب است بدانید که نوکیا بسیار قدیمی‌تر از آن چیزی است که اکثر کاربران تصور می‌کنند. این شرکت طی چند دهه گذشته به دلیل عرضه موبایل‌ها‌یی با طراحی‌هایی مختلف در بین کاربران شناخته شده است. گوشی‌هایی که چند دهه قبل در بازار حتی آنها را به نام پاره آجر یاد می‌کردند. اما این غول فنلاندی در شکل‌دهی تاریخ ارتباطات و موبایل نقش مهمی داشته است.

شرکت نوکیا هنوز هم زنده است، اما اولویت‌هایش در طول سال‌ها به قدری تغییر کرده که به نظر می‌رسد از فضای چند دهه قبل فاصله گرفته است. در واقع بخشی از استراتژی‌های سابق این شرکت فنلاندی در گذر زمان دستخوش تغییراتی شده است.

اولین گوشی نوکیا

در سال ۱۹۸۲، نوکیا اولین گوشی مخصوص خودرو را معرفی کرد که گوشی فوق العاده حجیمی با نام Mobira Senator بود که وزنی در حدود ۱۰ کیلوگرم داشت و بیشتر شبیه یک ایستگاه رادیویی نیمه قابل حمل پیشرفته بود. دو سال بعد، این شرکت اولین گوشی قابل حمل خود را با نام Mobira Talkman 320F معرفی کرد که وزن آن ۴.۷ کیلوگرم بود که از نمایشگر تک رنگ بزرگ، دفترچه تلفن با قابلیت ذخیره ۱۸۴ مخاطب و باتری با قابلیت ۱۰ ساعت کارکرد مجهز بود. توسعه چنین موبایلی برای شروع عالی بود ولی هنوز جای کار زیادی داشت.

در ادامه نوکیا گوشی‌های بسیاری با طراحی‌های مختلف در کارنامه خود دارد که برخی از آنها در این مقاله نام برده شده‌‌‌اند.

نوکیا ۱۰۱۱

نتیجه اولیه این تلاش نوکیا ۱۰۱۱ در سال ۱۹۹۲ (همچنین به عنوان Mobira Cityman 2000 شناخته می‌شود) بود که اولین موبایل GSM تولید انبوه نوکیا محسوب می‌شود.

این موبایل شبیه آجر بود و آنتن کوتاهی داشت که در قسمت بالای آن قرار گرفته بود. ضخامت دستگاه ۴۵ میلی متر و وزن آن ۴۹۵ گرم بود که در آن زمان نازک و سبک به حساب می‌آمد. این موبایل نمایشگر تک رنگ LCD کوچکی داشت و تنها می‌توانست ۹۹ مخاطب را در حافظه خود ذخیره کند و با باتری ۹۰۰ میلی آمپر ساعتی تنها امکان ۹۰ دقیقه مکالمه را به کاربر می‌داد و در حالت استندبای نیز حدود 15 ساعت شارژ آن دوام می‌آورد. قیمت این موبایل به زمان حال حدود ۳۰۶۰ دلار درمی‌آید.

دو سال بعد، جانشین نوکیا ۱۰۱۱ به شکل نوکیا ۲۱۱۰ طراحی کوچکتر و باریکتر از راه رسید که تقریبا وزنی حدود نصف مدل قبلی داشت و ضخامت آن نیز تنها ۲۸ میلی متر بود. کاربران می‌توانستند روی نمایشگر وضعیت باتری و سیگنال را مشاهده کنند و نماد اعلانی نیز برای پیامک‌های خوانده نشده برای آنها روی نمایشگر نشان داده می‌شد.

از دیگر ویژگی‌های قابل توجه این موبایل، امکان نمایش فهرستی از ۱۰ شماره‌ آخر شماره گیری شده، ۱۰ تماس آخر دریافتی و ۱۰ تماس از دست رفته آخر بود. باتری این موبایل بین ۷۰ تا ۱۵۰ دقیقه مکالمه و ۲۰ تا ۴۰ ساعت استندبای را ارائه می‌کرد.

تا سال ۱۹۹۵، نیروی کار نوکیا تقریبا دو برابر شده بود و سود عملیاتی این شرکت  در مقایسه با سال قبل تقریبا ۴۰ درصد افزایش یافته بود. با این حال، شرکت کنترل زنجیره تامین خود را در آن سال از دست داد و نمی‌توانست تقاضای بازار را جوابگو باشد.

یکی از تامین‌کنندگان این شرکت پس از بازسازی یکی از کارخانه‌های تولیدی خود، با مشکلات بازدهی مواجه شدند و نوکیا به سرعت در موقعیتی قرار گرفت که قادر به انجام سفارش‌های مهم با حجم بالا نبود. مدیران تولید در نوکیا دید مناسبی از داده‌های فروش نداشتند.

اما این شرکت خیلی زود سیستم کاری خود را اصلاح کرد تا چرخه تولید کاهش پیدا کند و هزینه‌های تولید نیز کمتر شود. مشخص بود که یکی از اصلی‌ترین مزیت‌های استراتژیک نوکیا نسبت به رقبایی که در روش‌های قدیمی گیر کرده بودند، تغییر استراتژی‌ها و به روز رسانی روش‌ها و در واقع طی کردن مسیر صنعتی به روز بود.

نوکیا ۹۰۰۰

در پایان دهه ۱۹۹۰، نوکیا اولین گوشی هوشمند خود را با نام نوکیا ۹۰۰۰ (Communicator) عرضه کرد. این دستگاه نتیجه بیش از ۴ سال تحقیق و توسعه برای تولید کامپیوتر جیبی بود.

اولین دستگاه Communicator نوکیا به قطعات داخلی پیشرفته مجهز شده بود، از جمله دارای CPU اینتل با فرکانس ۲۴ مگاهرتز، ۴ مگابایت رم و ۴ مگابایت ROM بود که ۲ مگابایت آن در دسترس کاربر بود. این دستگاه همچنین مجهز به نمایشگر تک رنگ ۴.۵ اینچی با وضوح ۶۴۰ در ۲۰۰ پیکسل و صفحه کلید مینیاتوری QWERTY بود که کاربران می‌توانستند از آن برای ارسال و دریافت ایمیل و فکس از طریق مودم GSM با حداکثر سرعت  ۹.۶ کیلوبیت در ثانیه استفاده کنند.

نوکیا ۹۰۰۰ همچنین مجهر به مرورگر وب ابتدایی بود. با این حال، بزرگترین مزیت این دستگاه این بود که سیستم عامل PEN/GEOS 3.0 را اجرا می‌کرد که تجربه اجرای ویندوز 95 روی رایانه شخصی رومیزی را با برنامه‌هایی مانند یادداشت، تقویم، سریال ترمینال، ماشین حساب و ... را شبیه سازی می‌کرد.

نوکیا ۹۱۱۰ و نوکیا ۹۱۱۰i

در سال ۱۹۹۸ نوکیا 9110 و 9110i وارد بازار شدند که از CPU سریعتر AMD Elan SC450 بهره می‌برند که با فرکانس 33 مگاهرتز کار می‌کرد. وین این دستگاه حدود نصف نوکیا ۹۰۰۰ بود و بسیاری از مشکلات از جمله نیاز به آداپتور ویژه برای شارژ و اتصال به کامپیوتر درآن حل شده بود. گوشی جدید دارای اسلات MMC برای ذخیره سازی نیز بود.

اولین گوشی‌های Communicator علیرغم افزایش محبوبیت در اروپا، محصولی خاص در ایالات متحده بودند. نوکیا نتوانست اپراتورها را متقاعد کند که به استاندارد GSM روی آورند. در بخش نرم افزاری، شرکت پس از تجربه نوکیا ۹۰۰۰ و ۹۱۱۰ به سرعت متوجه شد که باید به سیستم عامل کارآمدتری تغییر مکان دهد. این سیستم عامل 32 بیتی EPOC بود که توسط شرکت مستقر در بریتانیا به نام Psion توسعه یافته بود و به پروژه‌ای بلندپروازانه در سال‌های آینده تبدیل شد.

نوکیا تنها شرکتی نبود که تهدید مایکروسافت را در فضای موبایل با نسخه‌ای از ویندوز موبایل متوجه شده بود . اریکسون و موتورولا نیز نگران تاثیر مایکروسافت بر تجارت خود بودند. بنابراین همراه با نوکیا سرمایه گذاری مشترکی به نام سیمبین (Symbian) ایجاد کردند تا سیستم عامل تلفن همراه متن بازی را توسعه دهند که فرصت برابری برای همه فعالان این حوزه فراهم می‌کرد.

ایده پشت سیستم عامل سیمبین ساده بود. شرکت‌ها برای استفاده از این سیستم‌عامل، همان هزینه مجوز را پرداخت می‌کردند و مطمئن بودند که هیچ نهادی، کنترل کاملی بر سیستم عامل ندارد و به آنها اجازه داده می‌شود که رابط‌های اختصاصی را روی آن توسعه بدهند.

طولی نکشید که اولین گوشی مجهز به سیمبین به بازار آمد. در سال ۲۰۰۱، نوکیا نسل سوم Communicator (همچنین به عنوان Communicator 9210 شناخته می‌شود) را معرفی کردند که نسخه 6 سیمبین را اجرا می‌کرد و بر اساس نسخه EPOC نسخه ۵ توسعه یافته بود و بعدها با نام سیمبین سری ۸۰ نامگذاری شد. سخت افزار Communicator 9210 تکامل یافته سری ۹۰۰۰ بود و از نمایشگر رنگی با وضوح ۶۴۰ در ۲۰۰ پیکسل بهره می‌برد.

این دستگاه در آن زمان بسیار قدرتمند بود و با پردازنده ۳۲ بیتی مبتنی بر Arm9 با فرکانس ۵۲ مگاهرتز و ۱۶ مگابایت حافظه و رابط کاربری IrDa کار می‌کرد. همچنین این موبایل، اولین گوشی نوکیا با حافظه MMC قابل ارتقا بود.

نوکیا ۹۲۱۰

نوکیا طراحی نوکیا ۹۲۱۰ را با مدل‌های بعدی بهبود بخشید و با نوکیا 9210i در سال ۲۰۰۲ که دارای ۴۰ مگابایت حافظه داخلی، پشتیبانی از پخش ویدئو و نمایشگر LCD عرضه شده بود، دستگاه قدرتمندتری بود. در سال ۲۰۰۵، نوکیا ۹۵۰۰ با رابط کاربری پیشرفته‌تر سیمبین سری ۸۰، اتصال Wi-Fi و دوربین معرفی شد که شاسی کوچک‌تری داشت و وزنش هم سبک‌تر بود.

این موبایل ضخامتی برابر ۲۴ میلی متر و وزنی معادل ۲۲۲ گرم داشت. بعد از آن نوکیا ۹۳۰۰ با ویژگی‌های مشابه و طراحی کوچکتر و وزن ۱۶۷ گرم از راه رسید.

نوکیا برخی از نمادین‌ترین طراحی‌های تلفن همراه را بین سال‌های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۰ به بازار عرضه کرد. نوکیا  ۵۱۱۰ جزو اولین  گوشی‌هایی بود که بازی Snake را به همراه داشت.

نوکیا ۳۲۱۰

سپس نوکیا ۳۲۱۰ از راه رسید. موبایلی جمع و جورتر با عمر باتری فوق العاده بود که در ترکیب رنگ متنوع عرضه شد. تعداد زیادی کاور داشت و آهنگ‌های زنگ کلاسیک با قابلیت شخصی سازی نیز در اختیار کاربران قرار می‌داد. این دستگاه توانست فروش ۱۶۰ میلیون واحد را در سراسر جهان به نام خود رقم بزند.

نوکیا ۳۳۱۰ پس از آن به فروش ۱۲۶ میلیون واحدی رسید. در حالی که نوکیا ۳۲۱۰ و ۳۳۱۰ در آن زمان چندان مورد توجه قرار نگرفتند.

نوکیا ۸۱۱۰

در سال ۱۹۹۶، نوکیا ۸۱۱۰ به دلیل استفاده از فرم فاکتور کشویی مورد توجه قرار گرفت. این گوشی سبک وزن محسوب می‌شد. یکی دیگر از گوشی های قابل توجه دیگری که در آن سال عرضه شد، نوکیا ۸۲۱۰ فوق العاده جمع و جور بود. نوکیا ۸۲۱۰ امکان ذخیره ۲۵۰ شماره را به کاربران می‌داد و دارای پورت مادون قرمز برای برقراری ارتباط با کامپیوتر و پرینترهای سازگار بود. نوکیا 8210 برای سال‌های متمادی در میان کاربرانی که خواهان دستگاهی کوچک با عمر باتری طولانی و عدم وجود اتصال بی‌سیم مدرن بودند، بسیار محبوب بود.

«فرانک نووو» در سال ۱۹۹۳ به نوکیا پیوست و در سال ۱۹۹۵ به عنوان سرپرست تیم طراحی جهانی این شرکت به طور تمام وقت شروع به کار کرد. در سال‌های بعد او مرکز طراحی اختصاصی در لس آنجلس، کالیفرنیا و به دنبال آن دو مرکز دیگر در انگلستان و فنلاند تأسیس کرد که بعدها توسط چندین تیم دورکار در ژاپن، چین، آلمان و دانمارک جایگزین شدند.

فرانک نوو توانست تیم‌های خود را برای طراحی جسورانه شکل و فرم گوشی‌های نوکیا به خوبی راهبرد کند. تیم طراحی با قرار دادن آنتن در داخل گوشی در کنار باتری، تغییر مهمی را در طراحی نوکیا ۳۲۱۰ ایجاد کردند.

نوکیا ۳۲۱۰ همچنین به لطف بازی ساده اما اعتیادآور  Snake مورد توجه بود . ایده‌ای را در کاربران ایجاد کرده بود که می‌توانند از موبایل به عنوان ابزاری برای بازی و سرگرمی استفاده کنند. کاربران اگر آهنگ‌های زنگ موجود در موبایل را دوست نداشتند، می‌توانستند آهنگ‌های جدیدی بنویسند. این قابلیت نیز به  همراه قاب‌های گوشی با قابلیت شخصی‌سازی باعث شد نوکیا ۳۲۱۰ متمایز شود و نظر کاربران زیادی را به خود جلب کند.

حرکت بزرگ بعدی در فناوری به دوره بین سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ برمی گردد که فرم های جدیدی از موبایل به بازار آمدند تا بتوانند نیاز کاربران با سلایق مختلف را برآورده کنند.

د رهمان مقطع زمانی، نوکیا به انجمن پروتکل دسترسی بی‌سیم (WAP) پیوسته بود و به دنبال مشارکت با شرکت‌های مخابراتی، بانک‌ها و شرکت‌های اینترنتی مانند AOL و آمازون بود. با این حال، خیلی زود، مدیران شرکت متوجه شدند که این تلاش‌ها استراتژی درستی نیست.

نقطه قوت نوکیا توانایی طراحی سریع گوشی و ارائه خدمات به مشتریان متنوع بود که البته بعدها همین مساله به نقطه ضعف این شرکت تبدیل شد. اوایل دهه ۲۰۰۰ نوکیا با ساخت گوشی‌های سبک تر و ساده تر در بازار جای پای محکمی برای خود ایجاد کرد. همچنین توانست نمایشگرهای رنگی متنوع را به موبایل‌های خود بیاورد و در گوشی‌های خود از چیپ‌های کارآمدتری استفاده کرد.

نوکیا ۷۶۵۰

در اوایل دهه ۲۰۰۰، پروژه‌ای به نام «کالیپسو» (Calypso) با حضور حدود ۵۰۰ مهندس نوکیا برای ادغام دوربین دیجیتال در موبایل راه اندازی شد و نوکیا ۷۶۵۰  با دوربین VGA داخلی از راه رسید.

نوکیا ۷۶۵۰ مهم ترین گوشی نوکیا در سال ۲۰۰۱ محسوب می‌شد و اولین باری بود که از پلتفرم سیمبین S60 بهره می‌برد. دستگاهی با نمایشگر ۲.۱ اینچی و وضوح ۱۷۶ در ۲۰۸ پیکسل بود که برای نمایش عکس‌هایی با ابعاد ۶۴۰ در ۴۸۰ مناسب نبود و حافظه داخلی ۴ مگابایتی آن نیز یک نقص محسوب می‌شد.

البته نوکیا ۷۶۵۰ مجهز به CPU قدرتمند مبتنی بر Arm9 بود که با فرکانس ۱۰۴ مگاهرتز کار می‌کرد و می‌توانست هم برنامه‌های جاوا و هم EPOC را اجرا کند. همچنین دارای اتصال بلوتوث و طراحی صفحه کلید کشویی بود که به اندازه کافی جمع و جور باشد تا به راحتی در جیب کاربر جای گیرد. همچنین از مزایای پیام‌رسانی چندرسانه‌ای (MMS) بهره می‌برد، به این معنی که کاربران می‌توانستند با همان سهولت ارسال پیام کوتاه، تصاویر را برای شخص دیگری ارسال کنند.

البته این اولین موبایل دوربین دار محسوب نمی‌شد و  J-SH04 شارپ در سال ۲۰۰۰ عرضه شده بود. هرچند دستگاهی ضعیف بود و  و فقط در بازار ژاپن عرضه شده بود.

نوکیا ۳۶۵۰

بعد از موفقیت تولید نوکیا ۷۶۵۰، راه برای ورود نوکیا ۳۶۵۰ در سال ۲۰۰۲ هموار شد. این گوشی جدید تقریبا مشخصات یکسانی با نسل قبلی خود داشت، با این تفاوت که از اسلات مخصوص افزایش فضای حافظه ذخیره‌سازی بهره می‌برد و طراحی صفحه کلید کشویی آن متفاوت و فرمت دایره شکل داشت. این موبایل رقیب سونی اریکسون P800 بود و نوکیا قیمت آن را در همان محدوده قیمتی ۴۰۰ دلار نگه داشت.

نوکیا ۶۸۰۰

در همان سال نوکیا ۶۸۰۰ معرفی شد که از صفحه کلید QWERTY تاشو بهره می‌برد که ارسال پیامک را آسان‌تر می‌کرد. همچنین مجهز به سرویس دریافت ایمیل داخلی بود که این موبایل را برای استفاده در کسب و کار جذاب می‌کرد.

نوکیا چنین طراحی را تا سال ۲۰۰۵ تکرار کرد، اما محبوب‌ترین گوشی‌ با این طراحی از سری ۶۸۰۰ در واقع نوکیا ۶۸۲۰ بود که طراحی جمع و جورتری داشت و در عین حال تقریبا همان مجموعه ویژگی‌های قبلی را حفظ کرده بود.

نوکیا N-Gage

در سال ۲۰۰۳، نوکیا N-Gage معرفی شد که ترکیبی از یک کنسول دستی بازی و موبایل بود. در آن مقطع زمانی کاربران از گوشی برای بازی چندان استفاده نمی‌کردند و نوکیا برای جذب مخاطبان چنین طراحی را ارائه کرده بود.

در حالی که سایر شرکت‌ها در تلاش بودند تا با توسعه جایگزین‌های قدرتمندتری، در صنعت گیمینگ رشد کنند، رویکرد نوکیا ساخت دستگاهی چند منظوره بود که قابلیت حمل داشته باشد و برای فعالیت‌های مختلف قابل استفاده باشد.

نوکیا N-Gage از بسیاری جهات از زمان خود جلوتر بود. موبایل با سیمبین و امکانات کامل و بهره‌مندی از نمایشگر کمی کوچکتر و سخت افزار قدرتمند به بازار عرضه شده بود. این گوشی هوشمند به بازی‌های چند نفره مجهز بود و نوکیا در واقع آن را به عنوان رقیب Game Boy Advance به بازار عرضه کرده بود، هرچند از نظر طراحی نقص‌هایی نیز داشت که تا حد زیادی در نوکیا N-Gage QD که در سال ۲۰۰۴ معرفی شد، نوکیا چنین نقص‌هایی را برطرف کرد.

نوکیا N-Gage با وجود در دسترس بودن در ۳۰ هزار فروشگاه در سراسر جهان، موفقیت خوبی در فروش نداشت و به شدت شکست خورد و نینتندو موفق شد ۱۰۰ برابر بیشتر از این گوشی هوشمند به فروش برسد.

حتی زمانی که خرده‌فروشان شروع به حذف نوکیا N-Gage از فروشگاه‌های خود کردند، نوکیا تا سال ۲۰۰۶ تولید آن را ادامه داد و آخرین بازی آن را در سال ۲۰۰۷ منتشر کرد. در آن زمان، تخمین زده می‌شد که نوکیا حدود سه میلیون دستگاه از آن را فروخته باشد.

نوکیا ۷۶۰۰

بعد از نوکیا N-Gage با چنین طراحی، نوکیا ۷۶۰۰ در سال ۲۰۰۴ نشان داد که نوکیا هنوز به طراحی‌های غیرمتعارف توجه نشان می‌دهد و از انجام چنین کاری هراسی ندارد. نوکیا ۷۶۰۰ نیز طراحی متفاوتی داشت و مشخصات نسبتا قدرتمندی نیز نداشت و نتوانست به موفقیت خوبی دست پیدا کند.  

نوکیا ۷۲۸۰

یکی دیگر از گوشی‌های قابل توجه نوکیا که در سال ۲۰۰۴ وارد بازار شد، نوکیا ۷۲۸۰ بود که با نام تلفن رژ لب شناخته معروف بود. از نظر سخت افزاری و نمایشگر این موبایل متناسب زمان خودش بود ولی طراحی عجیبی داشت که کاربران مجبور بودند از اسکرول چند منظوره استفاده کنند. طراحی دستگاه برای ارسال پیامک ایده آل نلود و حتی شماره گیری با آن نیز بیش از حد طول می‌کشید.

طول عمر باتری این دستگاه متوسط بود ولی آنچه باعث جذابیت موبایل شده بود، قیمت ۶۰۰ دلاری بود. نوکیا در آن سال بیش از 66 میلیون گوشی فروخت و با وجود از دست دادن سهم بازار در ایالات متحده و اروپا و نارضایتی اپراتورهای تلفن همراه به دلیل تاخیر در عرضه، بیش از یک میلیارد دلار سود کرد.

نوکیا کلاب

نوکیا در دهه ۹۰ با وب‌سایت Club Nokia وارد حوزه ارائه خدمات شد، کاربران می‌توانستند زنگ موبایل، بازی و پیام‌های تصویری را از طریق این وب‌سایت دانلود کنند. در سال ۲۰۰۴، نوکیا استراتژی کلاب نوکیا را کنار گذاشت و به اپراتورها گفت  دیگر خدمات چندرسانه‌ای خود را توسعه نخواهد داد. با انجام این کار، این شرکت دوباره شراکت خود را با اپراتورهای تلفن همراه آغاز کرد و حتی تصمیم گرفت با آنها در ساخت تلفن‌های سفارشی با برند مشترک که نیازهای خاص آنها را برآورده می‌کند، همکاری کند.

این تصمیم تاثیر مثبتی بر عملکرد نوکیا در اکثر بازارها به جز ایالات متحده داشت.

نوکیا ۷۷۱۰

نوکیا در سال ۲۰۰۵ با تمرکز روی فاکتورهای مختلف برای طراحی موبایل‌های خود، نوکیا ۷۷۱۰ را معرفی کرد که دستگاهی با نمایشگر عریض بود و در واقع اولین گوشی نوکیا محسوب می‌شد که از نمایشگر لمسی بهره می‌برد.

نوکیا ۷۷۱۰ با نمایشگر بزرگ ۳.۵ اینچی با وضوح ۶۴۰ در ۳۲۰ پیکسل، اولین و آخرین موبایلی بود که رابط کاربری سری ۹۰ را روی سیستم عامل سیمبین اجرا می‌کرد. اندازه بزرگ آن باعث می‌شد نسبت به سایر گوشی‌ها به راحتی در جیب جا نشود و چیپست آن نیز چندان قدرتمند نبود و نمایشگر لمسی دستگاه نیز عملکرد خوبی نداشت.

نوکیا N90

در همان سال، نوکیا N90 را معرفی کرد. درست مانند یک موبایل تاشو باز می‌شد و همچنین به کاربران این امکان را می‌داد که بخش نمایشگر را به گونه‌ای بچرخانند که آن را به دوربین فیلمبرداری با سنسور 2 مگاپیکسلی و دکمه اختصاصی ضبط تبدیل کند.

دوربین موبایل از لنزهای Carl Zeiss Tessar استفاده می‌کرد زیرا نوکیا معتقد بود که دوربین نقش مهمی در تصویربرداری دارد و به این موضوع اهمیت می‌داد. مشاهده تصاویر گرفته شده روی نمایشگر نیز تجربه رضایت بخشی برای کاربران ایجاد می‌کرد زیرا تراکم پیکسلی آن تقریبا ۲۶۰ پیکسل در هر اینچ بود.

نوکیا N90 دارای رابط سری ۶۰ در سیستم عامل سیمبین بود و نرم افزار RealPlayer موجود در آن به کاربران امکان پخش فایل‌های MP3 و AAC را می‌داد. با این حال یکی از نقاط ضعف این گوشی آن بود که نوکیا یک جک هدفون 3.5 میلی‌متری برای آن در نظر نگرفته بود، بنابراین بیشتر کاربران مجبور بودند به هدفون‌هایی که کیفیت نسبتا پایینی داشته و کانکتور اختصاصی داشتند بسنده کنند. یکی دیگر از مسایل این موبایل حافظه داخلی نسبتا محدود آن بود .

نوکیا N91

در حالی که N90 برای علاقه مندان به عکاسی با موبایل مناسب بود، نوکیا یک گوشی برای طرفداران موسیقی معرفی کرد. نوکیا N91 از بدنه‌ای با ساختار مستحکم و استیل بهره می‌برد و حافظه داخلی بالاتری داشت. موبایل جدید مجهز به دکمه‌های پخش رسانه‌ اختصاصی در قسمت جلو، یک دکمه برای قفل دستگاه و برای جلوگیری از فشرده شدن تصادفی کلیدها هنگام گوش دادن به موسیقی داشت و از جک هدفون ۳.۵ میلی‌متری نیز پشتیبانی می‌کرد.

نوکیا همچنین پشتیبانی از Wi-Fi را در N91 اضافه کرد و برنامه نوکیا پادکست را معرفی کرده بود که کاربران اجازه می‌داد بدون نیاز به اتصال دستگاه به رایانه، پادکست ها را گوش بدهند. نوکیا N91 به عنوان رقیبی برای اپل آیپاد در بازار مطرح شد.

نوکیا ۷۳۸۰

در سال ۲۰۰۶ همچنین نوکیا از گوشی‌های لوکس به عنوان بخشی از مجموعهL'Amour II رونمایی کرد که از جنس فلز، چرم و ابریشم در طراحی آن استفاده شده بود. یکی از معروف‌ترین آنها نوکیا ۷۳۸۰ بود که عملا جانشین گوشی معروف به رژ لب مححسوب می‌شد.

نوکیا N95

یک سال بعد، نوکیا گوشی مورد انتظار N95 را عرضه کرد، اولین گوشی هوشمند این شرکت محسوب می‌شد که دستگاهی گران قیمت محسوب می‌شد و می‌توانست نیاز کاربران را به خوبی برآورده کند.

اجرای سیستم عامل سیمبین با رابط کاربری S60 3rd Edition روی صفحه نمایش بزرگ ۲.۶ اینچی به لطف پردازنده دوگانه مبتنی بر ARM11 که توسط ۶۴ مگابایت رم پشتیبانی می‌شد، تجربه لذت بخشی برای کاربران فراهم می‌کرد. این گوشی هوشمند از دوربین ۵ مگاپیکسلی در پنل پشتی و دوربین سلفی با وضوح نسبتا متوسط ​​۳۵۲ در ۲۸۸ پیکسل برای تماس‌های تصویری بهره می‌برد. حافظه داخلی آن ۱۵۰ مگابایتی بود که از طریق اسلات microSD قابل ارتقا بود و از اتصال USB، بلوتوث، مادون قرمز و Wi-Fi پشتیبانی می‌کرد. کاربران حتی می توانستند نوکیا N95 را به رایانه شخصی متصل کنند تا از طریق شبکه تلفن همراه خود به اینترنت دسترسی داشته باشید.

عرضه N95 با تأخیر مواجه شد و با فشار رقابتی از سوی پرچمداران آن سال سونی Cybershot و Walkman مواجه شد. همچنین گوشی‌های با نمایشگر لمسی دیگری نیز از جمله ال‌جی  KE850 (معروف به LG Prada) و نسل اول اپل آیفون نیزحرف‌هایی برای گفتن داشتند. با این وجود این گوشی‌ها نتوانستند در کوتاه مدت نوکیا N95 را به چالش بکشند و در کنار سایر اعضای خانواده سری N این موبایل هوشمند فروش بسیار خوبی داشت. به گفته نوکیا، N95 تا پایان سال ۲۰۰۷ توانست فروش ۷ میلیون دستگاه را رقم بزند و تا پایان سال ۲۰۰۹ نیز ۱۲ میلیون دستگاه از آن به فروش رفت.

این مدل جایگاه ویژه‌ای در قلب طرفداران نوکیا ایجاد کرد. تا آنجا که اچ‌ام‌دی گلوبال تصمیم گرفت نسخه مدرنی از آن تولید کند. نسخه جدید N95 دارای حسگر اثر انگشت در پنل پشتی و ماژول دوربین سه گانه است.

با گذر زمان، نوکیا وارد بازار گوشی‌های هوشمند شد و تصمیم گرفت از ویندوز فون برای محصولاتش استفاده کند؛ سیستم عاملی که البته در نهایت شکست خورد و مایکروسافت از توسعه‌اش دست کشید. نوکیا از چندین گوشی لومیا رونمایی کرد اما برایش موفقیتی در پی نداشتند. این موضوع باعث فروش بخش موبایل نوکیا به ردموندی‌ها شد، اما اینکار هم نتوانست وضعیت وخیم این سازنده قدیمی موبایل را بهتر کند. پس از این فروش، نوکیا روی بخش تجهیزات شبکه تمرکز کرد.

مایکروسافت اگرچه با تصاحب نوکیا به تولید گوشی‌های لومیا با سیستم عامل ویندوز مخصوص موبایل ادامه داد، اما این محصولات موفقیتی برای ردموندی‌ها در پی نداشتند و سیستم عامل این کمپانی در بازار نتوانست با اندروید و iOS رقابت کند. به همین دلیل، در سال ۲۰۱۶ شاهد فروش بخش موبایل نوکیا به شرکت فنلاندی HMD Global بودیم. این کمپانی که هم اکنون هم مسئول بخش موبایل نوکیا است، گوشی‌های هوشمند زیادی را وارد بازار کرده، اما با سیستم عامل اندروید. این محصولات موفقیت قابل قبولی در بازار داشتند و توانستند سهمی برای نوکیا به همراه داشته باشند، هرچند هنوز شاهد معرفی پرچمدار شایسته‌ای از سوی HMD Global با برند نوکیا نبوده‌ام، اما شاید در سال ۲۰۲۲ چنین محصولی از راه برسد.

این احتمال وجود دارد که در آینده HMD Global هم تصمیم به فروش بخش موبایل نوکیا بگیرد، هرچند با توجه به وضعیت کنونی گوشی‌های نوکیا در بازار، به نظر نمی‌رسد در آینده نزدیک شاهد چنین موضوعی باشیم، مخصوصا اینکه برخلاف صاحبان قبلی نوکیا، این کمپانی محصولاتش را با سیستم عامل اندروید روانه بازار می‌کند و البته پشتیبانی نرم افزاری مناسبی هم از آن‌ها دارد.