چرا شرکت‌های فناوری می‌خواهند برای محصولاتشان تراشه اختصاصی بسازند؟

اپل در مک‌ها از تراشه‌های اختصاصی اپل سیلیکون استفاده می‌کند و گوگل هم اخیرا سری پیکسل ۶ را با چیپ انحصاری تنسور روانه بازار کرده. شرکت‌های چینی مانند اوپو و شیائومی هم می‌خواهند حضور قدرتمندی در این بازار داشته باشند، اما چرا حالا اکثر کمپانی‌های فناوری به سمت توسعه تراشه اختصاصی حرکت می‌کنند و این رویکرد چه آینده‌ای را برای کاربران رقم می‌زند؟

سیستم روی چیپ یا همان SoC، قلب تپنده یک گوشی یا تبلت است که واحد پردازش مرکزی (CPU) و واحد پردازش گرافیکی (GPU) را در خود جای داده است. CPU مغز یک تراشه به حساب می‌آید و GPU هم کارهای گرافیکی و بصری را انجام می‌دهد. بطور سنتی این قطعات جدا از یکدیگرند، اما به علت ابعاد کوچک دستگاه‌های الکترونیکی قابل حمل، روی یک بخش قرار می‌گیرند.

این تراشه‌ها اغلب شامل یک واحد پردازش عصبی جداگانه برای کارهای هوش مصنوعی می‌شوند و زمانی که نیاز به وظایف وابسته به یادگیری ماشینی باشد، به کار می‌آید. از این وظایف می‌توان به مواردی مانند تشخیص صدا، تحلیل لحظه‌ای تصویر و ترجمه زنده اشاره کرد.

در گذشته شرکت‌هایی مانند اپل، سامسونگ و گوگل این تراشه‌ها را از تولیدکنندگان دیگر تهیه می‌کردند، اما به مرور زمان تصمیم به توسعه و طراحی این چیپ‌ها گرفتند. البته اپل از همان ابتدا در آیفون‌ها از تراشه اختصاصی استفاده کرده و اخیرا برای مک‌ها چنین رویکردی را در پیش گرفته است.

تراشه اختصاصی و نرم افزار

تراشه‌های اپل قدمت بسیار بالایی دارند و اولین آیفون در سال ۲۰۰۷ با چیپ اختصاصی Apple APL0098 از راه رسید. در حالی که اکثر تولیدکنندگان محصولات اندرویدی برای تراشه موردنیازشان وابسته به شرکت‌هایی مانند کوالکام هستند، اپل هنوز هم از تراشه اختصاصی‌اش استفاده می‌کند و در سری آیفون ۱۳ از جدیدترین آن‌ها یعنی A15 Bionic استفاده کرده است.

اما علت موفقیت اپل در این مسیر و همچنین عجله شرکت‌های اندرویدی برای پیوستن به کوپرتینویی‌ها چیست؟ پاسخ کوتاه سوال این است: کنترل بیشتر تولیدکننده روی قطعاتی که نرم افزار روی آن‌ها اجرا می‌شود. زمانی که شرکتی تراشه‌ای را طراحی می‌کند، بخش‌های مختلف نرم افزار را در این فرایند درنظر می‌گیرد و آن‌ها را بهینه می‌کند.

این رویکرد نه تنها در دنیای الکترونیک، بلکه در تمام زمینه‌ها منجر به نتیجه بهتر می‌شود. این موضوع درباره دنیای نرم افزار و سخت افزار هم صادق است. اپل خودش سیستم عامل مورد استفاده در آیفون‌ها را توسعه داده، بنابراین چرا برای اجرای آن به سراغ سخت افزار انحصاری نرود.

رویکرد اپل به این معناست که می‌تواند سخت افزار و نرم افزار را با یکدیگر بهینه کند تا عملکرد بهتری را در اختیار کاربران قرار دهد که نتیجه‌اش سرعت بالاتر، عملکرد روان‌تر و حتی مصرف انرژی بهینه‌تر می‌شود.

علاوه بر این، چنین استراتژی به اپل اجازه می‌دهد که نسبت به تولیدکنندگان اندرویدی، پشتیبانی نرم افزاری بسیار بهتری از محصولاتش انجام دهد و برای آیفون‌هایی که عمرشان به ۵ سال می‌رسد هم جدیدترین نسخه iOS‌ را منتشر کند. همچنین چنین رویکردی به اپل اجازه می‌دهد که به صورت تئوری، در برخی زمینه‌ها مانند میزان رم و ظرفیت باتری پایین‌تر از رقبای اندرویدی قرار بگیرد اما در عمل، عملکردی فراتر از آن‌ها در اختیار کاربران قرار دهد.

اپل چندین سال پس از عرضه تراشه‌های اختصاصی برای آیفون‌ها، تصمیم به توسعه آن‌ها برای مک‌ها گرفت و از پردازنده‌های اینتل به سمت آن‌ها مهاجرت کرد؛ مهاجرتی که نتایج خارق‌العاده‌ای داشته. مک‌ها نه تنها عملکرد بالایی از خودشان نشان می‌دهند، بلکه شارژدهی بسیار بهتری هم دارند.

مزایای تراشه اختصاصی

در مقابل اپل، گوگل قرار دارد. شرکتی که سیستم عامل اندروید را در اختیار تولیدکنندگان بی‌شماری قرار می‌دهد اما حالا تصمیم گرفته در مسیر کوپرتینویی‌ها قدم بردارد. اولین تلاش این غول جستجوی اینترنتی، تنسور نام دارد که قدرت پیکسل ۶ و ۶ پرو را تامین می‌کند. اما گوگل بجای قدرت، روی بخش دیگری تمرکز کرده: پردازش هوش مصنوعی. بنابراین کاربران پیکسل ۶ به قابلیت‌های دست می‌یابند که در گوشی‌های رقیب شاهدش نیستیم.

استفاده از تنسور بجای چیپ‌های کوالکام، یک رویکرد ساده نیست چرا که گوگل با این کار به مزایای زیادی دست پیدا می‌کند. اگر یک شرکت خودش سخت افزار و نرم افزار را بسازد، مسئولیت تمام کارها برعهده خودش است و نیازی به سازنده دیگری ندارد، البته شاید بهتر باشد بگوییم وابستگی به سازنده دیگری ندارد. این کمپانی می‌تواند خودش بطور مستقل تصمیم بگیرد و به بهترین عملکرد دست پیدا کند.

از مباحث فنی که فاصله بگیریم، به یکی دیگر از مزایای این رویکرد می‌رسیم: هزینه و درآمد. اگر شرکت خودش تراشه‌ای را طراحی کند، می‌تواند کنترل دقیق‌تری روی هزینه‌ها داشته باشد و همچنین زمانی که تیم نرم افزار و سخت افزار با یکدیگر ملاقات می‌کنند، نگرانی از نظر افشای اسرار تجاری نداشته باشد. البته باید به این موضوع هم اشاره کنیم که تمام چیپ‌ها بطور کاملا مستقل ساخته نمی‌شوند و برای مثال گوگل با کمک سامسونگ دست به توسعه تنسور زده است.

بد نیست بدانید رویکرد اپل و گوگل کمی متفاوت است. اپل سیستم عاملش را در اختیار تولیدکننده دیگری قرار نمی‌دهد و شرکت دیگری هم برای iOS تراشه نمی‌سازد. اما در اندروید با دنیای متفاوتی روبه‌رو هستیم. شرکت‌های بی‌شماری محصولات اندرویدی می‌سازند و چندین تولیدکننده تراشه برای آن‌ها در دنیای وجود دارد؛ از کوالکام و سامسونگ گرفته تا مدیاتک.

گوگل نمی‌خواهد روند کنونی در دنیای اندروید را متوقف کند و می‌خواهد شرکت‌ها همچنان به نوآوری ادامه دهند، اما از سوی دیگر متوجه این موضوع شده که برای رقابت با آیفون‌ها، باید کمی تغییر مسیر بدهد. به همین علت می‌خواهد کنترل بیشتر و دقیق‌تری روی سخت افزار و نرم افزار داشته باشد و به همین علت به سراغ تراشه اختصاصی رفته است.

اگر گزارش‌ها صحت داشته باشند، تنها گوشی‌های گوگل به چیپ اختصاصی مجهز نمی‌شوند و در آینده، کروم‌بوک‌ها و ساعت‌های هوشمند احتمالی این غول دنیای فناوری هم به چنین قطعاتی مجهز می‌شوند.

در پایان باید بگوییم گوگل در این مسیر تنها نیست و شرکت‌های چینی هم چنین رویکردی را دنبال می‌کنند. استفاده از قطعات شخصی‌سازی شده درون گوشی‌ها، تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌ها اغلب منجر به عملکرد بالاتر می‌شود و البته رقابت میان شرکت‌ها را هم افزایش می‌دهد که به نفع مشتری تمام می‌شود.