امروز در فضا: پایونیر۱۱ اولین فضاپیمایی که از زحل بازدید کرد

بیش از چهل سال از زمانی که پایونیر۱۱ در ۱ سپتامبر ۱۹۷۹ از زحل بازدید کرد می‌گذرد.

پروژه پایونیر، که شامل دو ماموریت مهم پایونیر۱۰ و پایونیر۱۱ می‌شد، برای اکتشافات میان‌سیاره‌ای طراحی شده بود.

این دو کاوشگر وظیفه کاوش سیارات بیرونی منظومه‌شمسی، مانند مشتری و زحل را داشتند.

لوح‌های پایونیر

فضاپیماهای پایونیر دارای دو لوح آلومینیومی بودند تا در صورت رسیدن به موجودات فرازمینی پیامی تصویری از بشریت و خواستگاه کاوشگر را به آن‌ها برسانند. این لوح‌ها پیکر برهنه دو انسان مرد و زن، به همراه طرحی از طول موج و بسامد اتم هیدروژن و موقعیت خورشید و زمین در کهکشان را به تصویر می‌کشیدند.

این طرح به علت پیچیده بودن در رمزگشایی، مورد انتقاد برخی از دانشمندان قرار گرفت.

گذر پایونیر۱۱ از مشتری

پایونیر۱۱ در سال ۱۹۷۳ مستقیما به‌سوی مشتری پرتاب شد، سپس از گرانش مشتری به‌عنوان نیروی کمکی استفاده کرد تا به سمت زحل حرکت کند.

این فضاپیما تصاویر دقیقی از لکه قرمز بزرگ مشتری به ثبت رساند و از مناطق قطبی مشتری نقشه‌برداری کرد. همچنین جرم کالیستو، قمر مشتری را حساب کرد.

بازدید از زحل

حدود چهار سال طول کشید تا پایونیر۱۱ به زحل برسد و مشاهدات خود از این سیاره را آغاز کند.

در آن زمان فضاپیماهای وویجر نیز در راه زحل بودند و این فضاپیما به نوعی پیشگام آن‌ها حساب می‌شد تا از امن بودن پرواز به آن مناطق اطمینان حاصل کنند. برنامه‌ریزان ماموریت ترجیح می‌دادند در صورت ناامن بودن مسیر، آسیب به پایونیر۱۱ برسد و فضاپیماهای وویجر در آن صورت مسیر خود را تغییر می‌دادند.

در نهایت هنگامی که پایونیر۱۱ از میان ابرهای زحل عبور می‌کرد، داده‌هایی از سیاره و حلقه‌های آن جمع‌آوری کرد. حدود ۴۴۰ تصویر توسط پایونیر۱۱ به زمین ارسال شد و توسط این اطلاعات دانشمندان تایید کردند که زحل دارای میدان مغناطیسی است.

آن‌ها همچنین دریافتند که جو زحل بیشتر از هیدروژن مایع تشکیل شده است. تصاویر شامل قمر نارنجی رنگ زحل، تیتان، که پوشیده از ابر و دمای بسیار پایین بود نیز می‌شد. در این کاوش دو قمر جدید زحل هم کشف شد و در اکتبر همان سال ماموریت این فضاپیما به پایان رسید.

سرنوشت پایونیر۱۱

با وجود اینکه این ماموریت موفقیت‌ آمیز بود، اما تصاویر ارسالی به خوبی تصاویری که ویجر پنج سال بعد ارسال کرد نبود.

در فوریه ۱۹۸۵ توان تجهیزات پایونیر۱۱ به دلیل کاهش توان خروجی مولدها شروع به کم شدن کرد و پس از گذر از مدار پلوتون، عملیات این فضاپیما متوقف شد.
آخرین تماس با پایونیر۱۱ در نوامبر سال ۱۹۹۵ برقرار شد و پس از آن ارتباط ما با این فضاپیما قطع شد.