افزایش شانس مادران در خرید خودرو با حذف شرایط اصلی ثبت‌نام

جدیدترین طرح فروش فوق‌العاده محصولات ایران‌خودرو با ارائه تسهیلات ویژه‌ای همراه بوده است که مختص مادران دارای دو فرزند می‌شود. به‌طور خاص حذف دو مورد از شروط اصلی ثبت‌نام موجب افزایش شانس مادران در خرید خودرو شده است.

ایران‌خودرو در طرح فروش فوق‌العاده آذرماه که شامل عرضه سورن پلاس و پارس ELX‌ می‌شود، شروط داشتن گواهینامه و حداقل سن ۱۸ سال را برای مادران دارای حداقل دو فرزند حذف کرده است. به بیان بهتر، مادرانی که تاکنون موفق به دریافت گواهینامه نشده و یا به سبب سن پایین از شرایط لازم برای اخذ گواهینامه برخوردار نیستند نیز می‌توانند در طرح جدید ایران خودرو ثبت‌نام کرده و در لاتاری شرکت کنند.

بر‌اساس ماده ۱۲ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، خودروسازان موظف به تخصیص ۵۰ درصد از موجودی خودروها به مادران دارای حداقل دو فرزند هستند. همچنین ۲۰ درصد از موجودی خودروها سهم مالکین خودروهای اسقاطی و ۳۰ درصد باقی‌مانده سهم متقاضیان عادی است. تسهیل شرایط و افزایش شانس مادران در خرید خودرو در‌حالی مطرح شده است که متقاضیان عادی شانس بسیار کمی در خرید خودرو دارند. تا پیش از افزایش شانس، از هر ۲۰۰ نفر متقاضی عادی تنها یک نفر می‌توانست در قرعه‌کشی خودرو برنده شود، در‌حالی‌که شانس مادران در مالکیت خودرو حدود ۳۰ برابر متقاضیان عادی بود. حال با در‌پیش‌گرفتن سیاست جدید، شرایط ثبت‌نام مادران آسان‌تر شده است.

جدا از مسائل و انتقادات اجتماعی، تسهیل شرایط برای ثبت‌نام مادران موجب افزایش و تشدید رانت‌ و سوءاستفاده‌های حقوقی می‌شود. حالا مادران بیشتری می‌توانند در طرح فروش ایران‌خودرو شرکت کنند و عرصه برای سودجویی دلالان گسترده‌تر شده است؛ هرچند که سیاست‌گذار تشدید رانت را تکذیب کرده و با چشمان بسته، اصرار دارد که این اقدام موجب کاهش رانت می‌شود.

از طرف دیگر، با توجه به افزایش چشمگیر قیمت خودروها، مشخص نیست که چرا متقاضیان عادی که بزرگ‌ترین گروه را تشکیل می‌دهند، از حداقل شانس و سخت‌ترین شرایط برای خرید خودرو برخوردارند. آیا بهتر نیست به‌جای حمایت افراطی از جمعیتی خاص، راهکاری نیز برای تسهیل خرید خودرو توسط افراد عادی ارائه شود؟